Damar Sertliği Nedir? Arteriyoskleroz / Ateroskleroz Belirtileri ve Nedenleri
Damar Sertliği Nedir?
Damar Sertliği (Arteriyoskleroz), oksijen ve besin taşıyan kan damarları kalın ve sert hale geldiğinde oluşur ve bazı durumlarda organ ve dokularınıza kan akışını kısıtlar. Sağlıklı arterler esnek ve elastiktir, ancak zamanla arterlerinizdeki duvarlar sertleşebilir ve esnekliğini yitirebilir.
Ateroskleroz spesifik bir arteriyoskleroz türüdür, ancak terimler bazen birbirinin yerine kullanılır.
Ateroskleroz, kan akışını kısıtlayabilen, arter duvarlarında yağların, kolesterolün ve diğer maddelerin yani plakların birikmesini ifade eder.
Plak patlayabilir ve kan pıhtısı oluşumunu tetikleyebilir. Ateroskleroz sıklıkla kalp sorunu olarak kabul edilmekle birlikte, vücudunuzun herhangi bir yerindeki arterleri etkileyebilir. Ateroskleroz önlenebilir ve tedavi edilebilir.
Arter ve Damar Sertliği (Arteriyoskleroz / Ateroskleroz) Belirtileri
Ateroskleroz yavaş yavaş gelişir. Hafif ateroskleroz genellikle herhangi bir belirti göstermez.
Genellikle arterler organ ve dokularınıza yeterli kan akışını sağlayamayacak kadar daralıncaya veya tıkanıncaya kadar ateroskleroz semptomları görülmez.
Bazen bir kan pıhtısı kan akışını tamamen bloke eder, hatta parçalara ayrılır ve kalp krizi veya felci tetikleyebilir.
Orta ile şiddetli ateroskleroz belirtileri hangi arterlerin etkilendiğine bağlıdır. Örneğin:
- Kalp damarlarınızda damar sertliği (ateroskleroz) varsa, göğüs ağrısı veya baskı (anjina) gibi semptomlarınız olabilir.
- Beyninize giden arterlerde (damar sertliği) ateroskleroz varsa, kollarınızda veya bacaklarınızdaki ani uyuşukluk veya zayıflık, konuşma zorluğu veya konuşma bozukluğu, bir gözde geçici görme kaybı veya yüzünüzdeki kaslarda sarkma gibi belirti ve semptomlar olabilir. Bunlar, tedavi edilmediği takdirde felçle ilerleyebilecek geçici iskemik atak (TIA) sinyalini verir.
- Kollarınızda ve bacaklarınızdaki atardamarlarda ateroskleroz varsa, yürürken bacak ağrıları gibi periferik atardamar semptomları yaşayabilirsiniz (topallama).
- Eğer arterlerinizde böbrekle de soruna yol açan Damar Sertliği (ateroskleroz) varsa, yüksek tansiyon veya böbrek yetmezliği gelişebilir.
Damar Sertliği İçin Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Damar Sertliği (Ateroskleroz) olduğunu düşünüyorsanız, vakit kaybetmeden doktora görünmelisiniz. Ayrıca göğüs ağrısı (anjin), bacak ağrısı veya uyuşukluk gibi yetersiz kan akışının erken belirtilerine dikkat edin.
Erken tanı ve tedavi aterosklerozun kötüleşmesini durdurabilir ve kalp krizini, felci veya başka bir acil tıbbi durumu önleyebilir.
Arter ve Damar Sertliği (Arteriyoskleroz / Ateroskleroz) Nedenleri
Ateroskleroz, çocukluk yaşlarında başlayabilen ve yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Kesin neden bilinmemekle birlikte ateroskleroz, bir arterin iç tabakasında hasar veya yaralanma ile başlayabilir. Hasar şunlardan kaynaklanabilir:
Damar Sertliği Nedenleri
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolesterol
- Yüksek trigliseritler, kanınızda bir tür yağ (lipit)
- Sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımı
- İnsülin direnci, obezite veya diyabet
- Artrit, lupus veya enfeksiyon gibi hastalıklardan enflamasyon, iltihaplanma.
Bir atardamarın iç duvarı hasar gördüğünde, kan hücreleri ve diğer maddeler genellikle yaralanma bölgesinde toplanır ve atardamarın iç astarında birikir.
Zamanla, kolesterol ve diğer hücresel ürünlerden oluşan yağ birikintileri (plak) ayrıca yaralanma bölgesinde birikir ve atardamarları daraltarak sertleşir. Engellenen arterlere bağlı organlar ve dokulara yeterli kan akışı olmaz.
- Kolesterol Yüksekliği (Hiperkolesterolemi) Nedir? Tedavi Seçenekleri
- Kolesterol Nedir? Doğal Yollarla Kolesterol Nasıl Dengelenir?
- Kolesterol Gerçeği ve Ketonlar! Nedirler? Önemi ve Faydaları
Yağ birikintilerinin parçaları kırılabilir ve kan dolaşımına girebilir.
Ek olarak, plakanın düzgün bir şekilde kaplanması, kolesterol ve diğer maddeleri kan dolaşımına aktarabilir. Bu durum, kalbinize tıkanmış kan akışının kalp krizine neden olması gibi, vücudunuzun belirli bir yerine kan akışını engelleyebilecek bir kan pıhtılaşmasına neden olabilir.
Kan pıhtısı vücudunuzun diğer bölgelerine de gidebilir ve başka bir organa giden akışı bloke eder.
Arter ve Damar Sertliği (Arteriyoskleroz / Ateroskleroz) Risk Faktörleri
Arterlerin sertleşmesi zamanla ortaya çıkar. Yaşlanmanın yanı sıra, Damar Sertliği (ateroskleroz) riskini artıran faktörler şunlardır:
Damar Sertliğini Artıran Faktörler
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolestorol
- Şeker hastalığı (Diyabet)
- Aşırı kilo
- Sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımı
- Ailesel erken kalp hastalığı geçmişi
- Egzersiz eksikliği
- Sağlıksız beslenme
- Kalp Kapağı Hastalığı Nedir? Nedenleri ve Belirtileri
- Kalp Kapağı Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir? Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Arteriyoskleroz / Ateroskleroz) Komplikasyonları
Damar Sertliği (Ateroskleroz) komplikasyonları, hangi arterlerin bloke edildiğine bağlıdır. Örneğin:
Koroner Arter Hastalığı
Ateroskleroz kalbe yakın arterleri daralttığında, göğüs ağrısına (anjina), kalp krizine veya kalp yetmezliğine neden olabilecek koroner arter hastalığı gelişebilir.
Karotid Arter Hastalığı
Damar Sertliği (Ateroskleroz) , beyninize yakın atardamarları daralttığında, geçici iskemik atak (TIA) veya felce neden olabilen karotid arter hastalığı gelişebilir.
Periferik Arter Hastalığı
Ateroskleroz, kollarınızdaki veya bacaklarınızdaki atardamarları daralttığında, kollarınızda ve bacaklarınızda periferik arter hastalığı adı verilen bacaklarda dolaşım problemleri gelişebilir.
Bu sizi sıcağa ve soğuğa daha az duyarlı hale getirebilir, yanma veya donma riskini artırabilir. Nadir durumlarda, kollarınızda veya bacaklarınızdaki zayıf kan dolaşımı doku ölümüne (kangren) neden olabilir.
Anevrizma
Damar Sertliği (Ateroskleroz), vücudunuzun herhangi bir yerinde meydana gelebilecek ciddi bir komplikasyon olan anevrizmalara da neden olabilir. Bir anevrizma, atardamarınızın duvarındaki bir çıkıntıdır.
Anevrizması olan çoğu kişi de semptom yoktur. Anevrizma alanında ağrı ve zonklama meydana gelebilir ve tıbbi bir acil durum gerektirebilir.
Anevrizma patlarsa, hayati tehlike arz eden iç kanama ile karşılaşabilirsiniz. Bu genellikle ani ve yıkıcı bir olay olmasına rağmen, bazı durumlarda yavaş bir sızıntı oluşması da mümkündür.
Bir anevrizma içindeki kan pıhtısı patlarsa, uzaktaki bir noktada bir arteri tıkayabilir.
Kronik Böbrek Hastalığı
Ateroskleroz , böbreklerinize giden arterlerin daralmasına neden olarak oksijenli kanın onlara ulaşmasını önleyebilir. Zamanla, bu israfın vücudunuzdan çıkmasını önleyerek böbrek fonksiyonunuzu etkileyebilir.
- Kalp Hastalığı Belirtileri, Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Kalp Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir? Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Arter ve Damar Sertliği ( Arteriyoskleroz / Ateroskleroz) Önleme
Damar Sertliği tedavisi için önerilen aynı sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri de önlemeye yardımcı olur. Bunlar şunları içerir:
Damar Sertliği Önleme
- Sigarayı bırakmak
- Sağlıklı besinler yemek
- Düzenli egzersiz yapmak
- Sağlıklı bir kiloyu korumak
Yaşam tarzı değişikliklerini yavaş yavaş yapmalısınız ve uzun vadede hangi yaşam tarzı değişikliklerinin sizin için yönetilebilir olduğunu keşfetmeli ve devam etmelisiniz.
