K vitamini, yağda çözünen vitaminler arasında yer alır. Vücudumuzda yağ dokusunda ve karaciğerde depolanır. En önemli görevi kanın pıhtılaşmasını sağlamaktır ve K vitaminindeki “K” Almanca Koagulationsvitamin’den (pıhtılaşma vitamini) gelmektedir.
Kanın normal şekilde pıhtılaşmasını sağlamanın yanı sıra kemikleri kırılmaya karşı korur, menopoz sonrası kemik kaybını önler, damar sertliği riskini azaltır, karaciğer ve prostat kanseri riskini düşürür.
Vitamin K eksikliği sık görülen bir durum değildir, çünkü günlük olarak tüketilen yeşil yapraklı sebzelerin çoğu bu vitaminden bol miktarda içermektedir. Ayrıca bağırsaklarda bulunan “iyi” bakteriler vitamin K üretebilmektedir.
Ancak antibiyotik kullanımı, K vitamininin vücut tarafından emilmesini önleyen hastalıklar (safra kesesi veya safra yolu hastalıkları, kistik fibrozis, çölyak hastalığı), karaciğer hastalıkları, kan inceltici ilaçlar, ciddi yanıklar ve hemodiyaliz tedavisi K vitamininin eksikliğine neden olabilir. Bu gibi durum ve hastalıklar sırasında doktorunuz vitamin K takviyesi önerebilir.
K Vitamini Bulunan Besinler
Düzenli olarak koyu yeşil yapraklı sebzeler tüketiyorsanız (kale, ıspanak, brokoli…) büyük ihtimalle yeterli miktarda vitamin K alıyorsunuz demektir.
Çeşitli sağlık koşulları nedeniyle beslenmenizi vitamin K bakımından zenginleştirmek istiyorsanız aşağıda vitamin K içeren yiyeceklerin bir listesini bulabilirsiniz.
Ancak bu listede yer alan bazı yiyeceklerin herkes tarafından tüketilmesi uygun olmayabilir. Sizin sağlık koşullarınıza en uygun beslenme programı için bir uzmana danışabilirsiniz.
Fesleğen
1 yemek kaşığı (yaklaşık 4 gr) kurutulmuş ve öğütülmüş fesleğen 77.2 mcg vitamin K içerir ve bu miktar günlük K vitamini ihtiyacının neredeyse tamamını karşılar. Vitamin K desteği için yemeklerinizde ve salatalarınızda daha çok fesleğen kullanabilirsiniz.
1 yemek çorba kaşığı kurutulmuş adaçayı günlük vitamin K ihtiyacının yaklaşık %45’ini karşılar. Aynı zamanda demir, magnezyum, folat, A vitamini, B6 vitamini, bakır ve C vitamini bakımından oldukça iyi bir kaynaktır.
Kekik kurutulmuş baharatlar arasında vitamin K bakımından en zengin baharattır. 1 çay kaşığı kekik günlük K vitamini ihtiyacının %20’sini karşılar.
Ispanak
1 adet orta boy ıspanak yaprağı 48.3mcg vitamin K içerir ve bu miktar günlük ihtiyacının %60’ına denk gelmektedir. Yani 2 yaprak çiğ ıspanakla hazırlayacağınız salatadan günlük alınması önerilen K vitaminini fazlasıyla alabilirsiniz.
Karalahana
28 gram haşlanmış kara lahana yaprakları günlük vitamin K ihtiyacının yaklaşık 1.5 katı kadar vitamin K içerir. Karalahana aynı zamanda A vitamini, C vitamini, folat, kalsiyum, demir, manganez bakımından zengindir.
Taze Soğan
Salata ve çorbalarda sıkça kullanılan taze soğan tam bir vitamin K deposu. 100 gram (1 kase doğranmış) taze soğan günlük vitamin K ihtiyacının yaklaşık 2.5 katını karşılar.
Brüksel Lahanası
1 adet Brüksel lahanası 33.6 mcg vitamin K içerir ve günlük ihtiyacın %42’sini karşılar.
Brokoli
1 adet brokoli günlük vitamin K ihtiyacının yaklaşık %65’ini karşılar.
Günlük Olarak Alınması Önerilen K Vitamini Miktarı
Vitamin K ihtiyacı yaşa ve cinsiyete göre değişebilir. Bazı ilaçlar vitamin K ihtiyacını arttırabileceğinden (antibiyotikler, kan inceltici ilaçlar gibi) düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız, vitamin K takviyesine ihtiyacınız olup olmadığını doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.
Aşağıdaki rakamlar U.S. National Library of Medicine’den alınmıştır.
0-6 Ay Arası: 2 mcg 7-12 Ay Arası: 2.5 mcg 1-2 Yaş Arası: 30 mcg 4-8 Yaş Arası: 55 mcg 9-13 Yaş Arası: 60 mcg 14-18 Yaş Arası: 75 mcg 19 Yaş Üstü: 90 mcg
K Vitaminin Öne Çıktığı Durumlar
Vitamin K, aşağıdaki durum ve hastalıklardan korunmak veya bu hastalıkların tedavisinde önemli olabilir.
Vitamin K eksikliğinde adet kanamasında artış, diş eti kanaması, burun kanaması, idrarda kan, kolay yaralanma ve morarma, kesiklerin normalden uzun kanaması gibi belirtiler görülebilir.
Uzun dönemli vitamin K eksikliğinde ise kemik yoğunluğu azalır ve kemik kaybı yaşanabilir. Vitamin K eksikliğiyle bağlantılı olarak yumuşak dokularda kalsiyum birikimi artar ve damar sertliği, böbrek taşı gibi sorunlar görülebilir.
Fazla vitamin K tüketiminin ise (sentetik vitamin K dışında) herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Yapılan bir çalışmada günlük 340 mcg (günlük önerilen miktarın yaklaşık 4 katı) vitamin K alımında dahi herhangi bir toksik etki belirlenmemiştir.
