Kekik: Dertlere Deva Bitki, Kekik Yağı ve Kekik Suyunun Faydaları

Mutlu ve Sağlıklı (a)Last Updated: 2 Eylül 2024

1.459 8 minutes read

Kekik: Dertlere Deva Bitki, Kekik Yağı ve Kekik Suyunun Faydaları

Kekik deyince aklımıza kendine özgü kokusuyla yeşil yapraklı bitkiler gelir. Aynı çiçekli bitki ailesi içinde olmalarına karşın farklı cinsleri vardır. Yerel isimler bölgeden bölgeye veya bitkiden bitkiye göre farklılık gösterebilir. Çoğu zaman farklı türler aynı isimle anılır.

Türkiye’de Ticareti yapılan ve yaygın olarak kullanılan Kekik türleri

Ballıbabagiller (Labiatae=Lamiaceae) familyasına bağlı cinsler olup, bunlar:

Origanum
Thymbra
Coridothymus
Satureja
Thymus

İhracatı en çok yapılan ve uçucu yağ üretiminde kullanılan Kekik türleri

Origanum onites (bilyalı kekik, İzmir kekiği)
Origanum vulgare subsp hirtum (İstanbul kekiği, kara kekik)
Origanum minutiflorum (Sütçüler kekiği, yayla kekiği, toka kekiği)
Origanum majorana (Beyaz kekik, Alanya kekiği)
Origanum syriacum
Bevanii (dağ kekiği, Suriye kekiği, İsrail kekiği)

Bunlar dışında ticareti yapılan diğer türler

Coridothymus capitatus (İspanyol kekiği)
Thymbra spicata
Thymbra sintenisii (sivri kekik),
Satureja cuneifolia
Satureja hortensis
Satureja montana
Satureja spicigera (Trabzon kekiği)
Thymus eigii.
Satureja hortensis
Satureja montana,
Satureja spicigera (Trabzon kekiği)
Thymus eigii.

Tüm bu türlerin ortak özelliği yüksek miktarda uçucu yağ içermeleri ve uçucu yağın ana bileşiğinin karvakrol ve/veya timol olması. Bunlar kekiğe kendine özgü kokusunu veren maddelerdir.

Kekik

Dünya mutfaklarında çok yaygın olarak kullanılmaktadır aynı şekilde sağlık açısından da sayısız fayda sağlamaktadır. İçerdiği bitkisel besinler, mineraller, bileşen ve vitaminler yardımıyla sağlığımıza çok fazla katkıda bulunmaktadır.

Güney Avrupa ve Akdeniz bölgelerinde yaygın olarak yemeklerde kullanılmaktadır. Kekik bitkisi çalı üzerinde yetişir ve kare sapları ile ince, odunsu köke sahiptir.

Uzunluğu yaklaşık 15-30 cm olabilir. Bitki rengi açık yeşildir ve aromatik kavisli yapraklara sahiptir. Yaprakları ve çiçekleri mutfaklarda tüketilir.

Kekik Sağlığımız için gerekli olan temel mineraller ve vitaminler ile doludur.

Kekiğin İçerdiği mineral ve Vitaminler

Kekiğin Sağlığa Faydaları?

Akne tedavilerinde, saç dökülmelerini durdurmada etkilidir. Aynı zamanda, tansiyon düzenlemede, kemik sağlığını desteklemede, sindirime yardımcı olarak ve soğuk algınlığında etkili bir bitkidir.

Öksürük kesici özelliktedir
Bağışıklık sistemini destekleyicidir
Dezenfektan olarak oldukça etkilidir
Eklem iltihaplarında
Karın ağrılarında
Gastrit tedavisinde
Bronşit
İshal
Çocuklarda geceleri yatak ıslatma durumlarında etkili
Bağırsak parazitlerinden kurtulmak için
Gaz sıkıntıları için
Cilt, ağız ve diş temizliği için de ideal bir besin kaynağıdır

Yağının ve suyunun ana bileşeni olan karvakrolün güçlü ağrı kesici etkiye sahip olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış bulunuyor. Halk arasında romatizma ağrıları veya baş ağrısını gidermek amacıyla, kekik yağının ağrılı bölgede cilde uygulanmasının nedeni de böylece anlaşılmış oluyor. Karvakrol ve karvakrolce zengin kekik yağlarının gıdaların saklanmasında ki rolleri çeşitli çalışmalarla belirlenmiş bulunuyor.

Gıdaların bozulmasına yol açan bakteri ve küf mantarları üzerinde güçlü antimikrobiel etkilere sahip olan bu maddelerin, aflatoksin üreten Aspergillus türü mantarlara karşı da etkili oldukları artık biliniyor.

Karvakrolün diğer yararlı etkileri şunlar: Bazı böceklere karşı insektisit (böcek öldürücü) etki, bitki büyümesini önleyici etki, antileishmanial (şark çıbanını önleyici) etki, antihistaminik (alerji ve kaşıntı önleyici) etki, antioksidan etki.

Kekik ve Sağlık Faydaları

Bronşit ve Öksürük
Akne
Saç Dökülmesi
Tansiyon
Kemik Sağlığı
Sindirim
Soğuk Algınlığı
Bağışıklık Sistemi
Cilt Temizliği
Ağız ve Diş Temizliği
Bağırsak Sağlığı
Gastrit
Meme Kanseri
Anti Kanserojen
İsrar Söktürücü
Mantar Enfeksiyonu
Alzheimer
Uyku Sorunları
Enerji Verir

Bronşit ve Öksürük

Özellikle yağı, öksürüğü hafifletir ve durdurmaya yardımcı olur. Tazesi de yağı da, akut bronşit semptomlarını hafifletir. Çayı ise, boğaz ağrısını ve öksürüğü iyileştirici etki yapmaktadır.

Bronşit Nedir? Belirtileri ve Doğal Tedavi Yöntemleri

Akne

Anti bakteriyel özelliği ve içerdiği benzoil peroksit içeriği sayesinde, akne temizliğine yardımcıdır. Kekik özlü kremler ya da yüze uygulanan kekik suyu, ciltteki akne oluşumunu engeller ve dezenfekte eder.

Saç Dökülmesi

Suyu ya da yağı, saç köklerini besler ve güçlendirir. Saçların daha sağlıklı uzamasına yardımcı olur ve dökülmesini durdurmaya yardımcı olur.

Tansiyon

Tansiyonu dengeler. Özellikle yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olur. Üstelik, kolestrolü de düşürmeye yardımcıdır. Ayrıca, kekik suyu da, hipertansiyonu düşürücü etki göstermektedir.

Kemik Sağlığı

Vitamin K, demir, kalsiyum ve manganez bakımından zengindir, kemik sağlığını destekler. Ayrıca, kemik ve iskelet hastalıkları riskini azaltır.

Sindirim

Uzmanlar, sağlıklı bir sindirim sistemi için bolca tüketmenizi tavsiye etmektedir. Ayrıca, hazımsızlık ve şişkinlik gibi rahatsızlıkların giderilmesinde de etkilidir.

Soğuk Algınlığı

Özellikle kekik çayı, grip, nezle ya da soğuk algınlığını hafifletmektedir. Boğaz ağrısını da hafifletici etkiye sahiptir.

Soğuk Algınlığı İçin Etkili Vitamin Deposu Bitkiler ve Tedaviler

Bağışıklık Sistemi

Vücudumuz vitaminleri kendisi üretememek durumundadır ve her gün tüm vitaminleri dışarıdan alması gerekmektedir. Vitamin A ve vitamin C bakımından zengindir.

Bunların dışında, bakır, lif, demir ve manganez gibi bileşenler bakımından da zengindir. Tüm bu vitamin ve mineraller ise, bağışıklık sistemini destekleyici özelliktedir. Bu bakımdan, bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcıdır.

Cilt Temizliği

Özellikle kırmızı kekik yağı, cilt temizliği ve sağlığı için önemlidir. Parfüm, sabun, kozmetik ve diş macunu içeriğinde de bulunduğu için, güzel bir cilt elde etmenize de yardımcı olacaktır.

Ağız ve Diş Temizliği

Kekik suyu ile ağız içi ve diş sağlığınızı koruyabilirsiniz. Antioksidan özelliği sayesinden kekik, ağız içini dezenfekte eder ve ağız içinde hoş bir koku bırakır.

Bağırsak Sağlığı

İçermiş olduğu çeşitli maddeler yardımı ile bağırsak sağlığını destekler ve antioksidan etkisi sayesinde bağırsakları temizlemeye yardımcı olur.

Gastrit

Genel olarak sindirim sistemini koruyucu etki gösterdiğinden dolayı, mide ile ilgili sıkıntılarda da korucu ve önleyici etki göstermektedir. Gastrit rahatsızlığını da önleyici etki göstermektedir.

Reflü ve Hazımsızlık Semptomlarını Azaltmak İçin 10 Yöntem

Meme Kanseri

İçermiş olduğu birtakım bileşenler yardımı ile, kanser hücrelerini imha etmektedir. Türkiye’deki Celal Bayar Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, yabani kekik otunun, meme kanseri riskini azalttığını göstermiştir. Üstelik, DNA üretimi sırasında kanserli hücrelerin çoğalmasının da önüne geçmektedir.

Anti Kanserojen

Kanserli hücre çoğalmasını engelleyici ve durdurucu etki gösterdiğinden, kanser riskini azaltmaya yardımcı olmaktadır.

İdrar Söktürücü

Kekik suyu ya da kekik çayı, idrar yollarını rahatlattığı için, idrar söktürücü olarak da yardımcıdır.

İdrar Yolu Enfeksiyonu için 12 Doğal Tedavi Yöntemi

Mantar Enfeksiyonu

Ayak ve tırnak mantarını iyileştirme özelliğine sahiptir. Antioksidan etkisi sayesinde, mantar enfeksiyonunu önler.

Alzheimer Hastalığına Yakalanma Riskini Azaltabilir

Genel anlamda beyin hücrelerinin sağlığının korunmasına ve beynin görevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesine yardımcı olabilir. Bunun dışında özellikle yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkan beyin hastalıklarına ve hafıza zayıflıklarına yakalanma riskini azaltabilir. Bütün bunların bir sonucu olarak da alzheimer hastalığına yakalanma riskini azaltabilir.

Uyku Sorunları

Uyku sorunu çekenler için de alternatif tedavi olabilir. Sinir sistemi üzerinde olumlu etkisi olduğundan dolayı uykusuzluğa neden olabilecek sorunları ortadan kaldırabilir. Yatmadan önce tüketilen bir bardak çay iyi bir uyku çekmenize yardımcı olabilir.

Enerji Verir

Diğer bir özelliği de yorgunluğu azaltmasıdır, kas ağrılarını giderir, stresi alır ve belirli bir rahatlama sağlar. Kaybedilen enerjinin yeniden yerine gelmesini sağlar. Zihinsel yorgunlukları da giderebilir

Ayrıca , bünyenin gereksinim duyduğu birçok temel mineralleri sağlar ve bağışıklık sistemini güçlendirir.

İçerdiği Omega-3 yağları beyin sağlığını korur
Dolaşımı hızlandırır
Zihin sağlığını korur
İshale iyi gelir
Yaşlanmayı yavaşlatır
Serbest radikalleri ortadan kaldırır
Göğüs sıkışıklıklarını giderir,
Ateş düşürücü özelliği vardır,
Mesane iltihabını giderir,
Artrit ve gut hastalığına iyi gelir,
Eklem ve kas ağrılarını giderebilir,
Ağız yaralarını iyileştirmeye yardımcı olur,
Ayaklar kekik suyunda dinlendirilebilir
Yorgunluğu alır
Kepek sorununu giderir.

Enerji Yükseltici 5 Doğal Gıda

Kekiğin Besin Değerleri

100 gr Kekik için besin değerleri;

Enerji 101 Kcal
Karbonat 24,45 g
Protein 5,56 g
Toplam Yağ 1,68 g
Kolestrol 0 g
Lif 14 g
Vitamin A 4751 IU
Vitamin C 160,1 mg
Kalsiyum 405 mg
Demir 17,45 mg
Magnezyum 160 mg
Manganez 106 mg
Çinko 1,81 mg
Beta Karoten 2851 µg

Ya da;

100 gr kekik için yüzde (%) olarak besin değerleri;

% 38 Lif,
% 27 Vitamin B-6 (pyridoxine),
% 266 Vitamin-C,
% 158 Vitamin-A,
% 218 Demir,
% 40 Kalsiyum,
% 40 Magnezyum ve
% 75 Manganez

Kekik Yağının Faydaları

Kekik yağının sağlık açısından faydaları en az bitkinin kendisi kadardır. Kekik yağına antispazmodik, antiromatizmal, antiseptik, bakteri, bechic, kalp, gaz giderici, cicatrisant, diüretik, emenagogue, balgam söktürücü, hipertansif, insektisit, uyarıcı, tonik özellikleri isnat edilebilir.

Öksürük, kramp ve kas ağrılarını giderebilir.
Romatizma ağrılarını giderebilir, bunun yanında enfeksiyon hastalıklarına karşı etkili olabilir.
Alerjik yaralara karşı etkili olabilir, kısa sürede tedavi edebilir.
Bağışıklık sistemini güçlendirebilir.
Cilt sağlığını korur, direkt cilde uygulamak yerine su ile inceltilmesinde fayda vardır.
Kalp sağlığı için çok faydalı olduğunu söyleyen sağlık uzmanları vardır.
Balgam söktürücü özelliği vardır, öksürük sorunlarını ortadan kaldırabilir, ciğerleri balgamlardan temizler.
Mide ve bağırsaklarda biriken gazı alabilir.
Yağı emdiğiniz de böbrek yetmezliğinden dolayı vücutta biriken suyun emilimini kolaylaştırabilirsiniz.

Dikkat: Bazı kişilerde tahriş edici ve kan basıncını yükseltici etkileri vardır.

Kekik Suyunun Faydaları

Kekik suyu kekiğin kaynatılması ile elde edilir. Çay olarak tüketildiği gibi suyu cilt ve saç sağlığı için bir yıkama aracı olarak da kullanılmaktadır. Kekik suyundan kasıt aslında genelde çaydır. Kekik suyunun faydaları kekikle benzerlik göstermektir, fakat kekik suyu bazı hastalıklar için daha kısa sürede sonuç almamızı sağlar.

Adet sancılarını giderebilir ve adet döngüsünün sağlıklı bir düzende devam etmesine yardımcı olabilir.
Özellikle kekik yağı ile karıştırılarak uygulandığında romatizma ağrılarını ve aynı zamanda eklem ağrılarını giderebilir.
Böcek sokmaları ve egzama gibi kaşıntılı hastalıkları giderebilir.
Mikropları temizleyici özelliği olduğu için cilt ve saç sağlığını korur, içilerek tüketildiğinde solunum yollarını ve sindirim sistemini bakteri, enfeksiyon ve mikroplardan arındırır.
Bağırsak sağlığını korur, kekik suyu zararlı bakterilerden bağırsakları temizler.

Kekik suyu, suda kaynatılmasıyla elde edilir ve tüketileceği zaman bal ve limon suyu karıştırılabilir.

Kekikiğin Biyolojik Etkileri

Kekik çayı hazmettirici ve gaz giderici özelliklere sahiptir. Antioksidan etkisi, bileşiminde bulunan fenolik asitler ve monoterpenik fenollerden kaynaklanıyor. Alkollü özünün bazı viral hastalıklara ve parazitlere karşı etkili olduğu saptanmış. Güney Fransa’da kekik, depolanan tarım ürünlerini haşarattan korumak amacıyla kullanılıyor.

Kekik suyunun analizi sonucunda içinde % 0,1 oranında çözünmüş uçucu yağ bulunduğu ve bu yağın % 70- % 80’inin de karvakrolden oluştuğu anlaşılmış bulunuyor. Ayrıca, kekik suyunda karvakrol yanında, yağda bulunmayan ve doğada ender rastlanan paramentendiol türevi oksijenli monoterpenlerin var olduğu da ortaya çıkarıldı.

Farmakolojik deneyler, kekik suyunun uzun sürelerle aşırı miktarda alınması durumunda bile, hiçbir toksik etkisinin olmadığı ve güvenle kullanılabileceğini ini gösteriyor.

Mide ve bağırsaklardaki kasılmaları çözdüğü, ağrıları giderdiği, safra salgılanmasını artırarak hazmı kolaylaştırdığı, mide-bağırsak sisteminin düzenli çalışmasını sağladığı için buna bağlı hastalıklarda koruyucu ve tedavi edici etkilerinin bulunduğu ortaya çıkarılmış durumda.

Bağışıklık sistemi % 80 oranında bağırsaklar üzerinden düzenlendiğinden, kekik suyunun bu sistemin düzenli çalışmasına da katkıda bulunduğu kesin.

Fazla Kekik Tüketmenin Bir Zararı Var Mıdır?

Sağlığa, herhangi bilinen bir zararı henüz saptanmamasına rağmen, bazı alerjik durumlara sebep olabileceği konusunda fikir ortaklığı vardır.

Özellikle yağı, çok yoğun ve etkili bir yağ olduğu için, kullanılırken dikkatli olunmalıdır ve birkaç damla zeytinyağı ile karıştırılarak kullanılması çok daha iyi olacaktır.

Suyu ya da yağı, bazı kişilerin cildinde alerjik etkilere neden olabilir. Bu nedenle birtakım alerji testlerinden geçtikten sonra yağını ya da suyunu kullanılmalıdır.

Herhangi bir rahatsızlıktan dolayı ilaç kullanan kişiler, tüketmeye başlamadan önce, mutlaka doktorlarına danışmaları tavsiye edilmektedir.