Astım Nedir? Astım Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Astım, başta çocuklar ve gençler olmak üzere 25 milyondan fazla insanı etkileyen yaygın bir sorundur. Astım oranları, son birkaç on yıl boyunca düzenli olarak artmaktadır – bugün 12 kişiden biri astım belirtileri ile mücadele etmektedir.

Astım, genellikle gıda alerjileri, tahriş edici maddelere maruz kalma, mevsimsel alerjiler veya bazen yoğun egzersiz gibi durumlar tarafından tetiklenir. Öksürük, hırıltılı ve nefes darlığı gibi belirtileri vardır.

Zayıf beslenme düzeni, fazla kilolu veya obez olmak, düşük bağışıklık fonksiyonuna sahip olmak, dışarıda çok az zaman geçirmek ve ailede astım hastası olması gibi birçok risk faktörü vardır.

Astım oranlarının artmasıyla birlikte, antibiyotiklerin ve aşıların astım gelişiminde (“hijyen hipotezi” olarak adlandırılıyor) rol oynayabileceği düşünülüyor.

Teori henüz kanıtlanmış olmamasına rağmen, bazı uzmanlar, normal bağışıklık fonksiyonlarını değiştiren ilaçların yaygın kullanımı nedeniyle astımın her zamankinden daha fazla insanı etkileyebileceğine inanmaktadır. (2)

Bu soruna ek olarak, insanların kapalı alanlarda fazla vakit geçirmeleri ve son 30 yılda artan obezite oranları astım tanısının artmasına katkıda bulunmuştur.

Astım Belirtileri Nelerdir?

Astım belirtileri , şiddeti ve sıklığı bakımından çok fazla değişiklik gösterir; bazı insanlar zaman zaman hiç bir belirti yaşamazken, bazıları ciddi belirtiler veya ataklar yaşayabilir. Astım ataklarının ara sıra da yaşanabilir. Bu durum, bazı kişilere tanı konamamasının ve belirtilerin geçici olduğunun düşünülmesinin nedenidir.

Astımı olan insanlar çoğu zaman öksürebilir ve bağışıklık sistemlerini strese sokan şeylere yanıt olarak ciddi ataklar geçirebilirler.

Astım belirtileri

• Hapşırma ve öksürme.
• Nefes alıp verirken göğsünüzden çıkan sesler de dahil olmak üzere hışıltı.
• Konuşma veya solunumda nefes darlığı.
• Göğüste baskı ve gerginlik.
• Cilt renginde değişiklikler -mavi, mor ayak parmaklar- zayıf kan dolaşımı ve yetersiz oksijen belirtileri.
• Sersemlemiş ve zayıf hissetmek, baş dönmesi.
• Koordinasyon ve denge eksikliği, ayrıca ataklar esnasında görme zorluğu.
• Bazen bir atak esnasında nefes darlığı yüzünden paniğe kapılabilir veya endişeli hissedebilirsiniz.
• Sulu ve kırmızı gözler, kaşıntılı boğaz veya burun akıntısı gibi alerjilerin neden olduğu belirtilere benzer belirtiler de yaşanır. Bazı insanlar boğazlarında veya burunlarında kızarıklık ve şişlik görebilir.
• Boyunda şişmiş bezler ve kabarık lenf bezleri. Bazen hastalar iltihabın yol açtığı şişliklerle boğuluyormuş hissi yaşayabilirler.
• Ağız kuruluğu, bazen hastalar burunlarından nefes almakta zorlanırlar ve ağızdan nefes almak ağız kuruluğuna neden olabilir.
• Fiziksel efor gerektiren şeyleri yapmakta zorlanma.

Astım Belirtileri için Doğal Tedavi Yöntemleri

• Temiz ve Kaliteli Hava
• Beslenmenizi Düzenleyin
• Sigarayı Bırakın
• Kilonuzu Koruyun
• Tetikleyici Koşullardan Korunun

Temiz ve Kaliteli Hava

Tahriş Edici Maddelere ve Kapalı Alanda Fazla Zaman Geçirmemeye Dikkat Edin

Daha fazla temiz havaya çıkmak, kimyasal dumanlar ve diğer toksinlerin olduğu yerlerde daha az zaman harcamak astım belirtilerini kontrol etmenize yardımcı olabilir.

Dışarıda olmanın sizi mevsimsel alerjilere maruz bıraktığını düşünebilirsiniz fakat zamanla dayanıklığınız artar ve bu durum sizin için yararlı olabilir. Evinizi düzenli olarak doğal ürünlerle temizlemek, vakumlamak, esansiyel yağlar ve nemlendiriciler kullanmak da size yardımcı olabilir.

Beslenmenizi Düzenleyin

Beslenmenizi Düzenleyin ve Alerjen Gıdaları Beslenmenizden Çıkartın

Astımlı kişilerin çoğunda, sızıntılı bağırsak sendromu gibi, bağırsak sağlığını etkileyen, gıda alerjileri veya intoleransına yol açan bir tür alerjik durum vardır.

Alerjen ve enflamatuar yiyecekleri beslenmenizden – örneğin glüten, geleneksel süt ürünleri ve koruyucu ve kimyasal maddeler içeren paketlenmiş yiyecekler – çıkarmak semptomların azaltmasına yardımcı olabilir.

Sigarayı Bırakın

Sigarayı Bırakın ve Çevre Kirliliğine Maruz Kalmamaya Çalışın

Sigara içmek veya tütün ürünlerini kullanmak astım belirtilerini çok daha kötü hale getirebilir, ayrıca sigara akciğer ve sağlık sorunlarına da neden olur. Sigara dumanından, gaz solunmasından ve inşaat alanlarında oluşan tozdan kaçınılmalıdır.

Kilonuzu Koruyun

Sağlıklı Kilonuzu Koruyun ve Egzersiz Yapın

Obezite, astım ve uyku apnesi de dahil olmak üzere diğer solunum problemleriyle bağlantılıdır. Egzersiz bazen astımı olan kişilerde bazı semptomlara neden olabilir, ancak aktif kalmak, bağışıklık fonksiyonunu iyileştirmek, obeziteyi önlemek ve iltihabı azaltmak için genellikle çok faydalıdır. Haftanın en az 3 günü kendinizi yormadan hafif egzersizler yapın.

Tetikleyici Koşullardan Korunun

Astım Ataklarını Tetikleyen Koşullardan Kaçının

Çok şiddetli sıcaklık değişiklikleri, nem, yüksek sıcaklıklar veya aşırı soğuklar, astım belirtileri kötüleştirebilir.

Astım Nedir?

Akciğerlere giden hava yollarının (burun, burun geçişleri, ağız ve gırtlak dahil) solunumu zorlaştıran ve daralma zorluğu ile karakterize bir durumdur. (4)

Astım atakları çok korkutucu ve bazı zamanlarda oldukça ciddi olsa da, astım belirtilerine neden olan hava yolları daralmasını genellikle bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve tedavilerle iyileştirmek mümkündür.

Astım, bir tür kronik obstrüktif akciğer hastalığıdır (KOAH). Astımın bir özelliği,kriz geçirme olarak tanımlanan, bağışıklık sistemini ve hava geçiş yollarını tahriş eden uyarıcılara yanıt olarak semptomların aniden ortaya çıkmasıdır.

Araştırmalar erişkin astım hastalarının yarısından fazlasının yılda en az bir kez önemli bir atak yaşadığını göstermektedir. Ne yazık ki, astım hastalarına durumlarını nasıl tersine çevirecekleri ve semptomları nasıl önleyebilecekleri öğretildikten sonra bile, yapılan anketler de yarıdan fazla hastanın doktorlarının tavsiyelerine uymadığını veya harekete geçmediğini gösteriyor.

Astımın günümüzde çocuk yaşlarda, en yaygın kronik sağlık sorunlarından biri olduğu düşünülmektedir. ABD’de 6 milyondan fazla çocuğa teşhis konulmuştur. Yapılan anketlerde, erkeklerde ergenlik öncesi ve kadınlarda ergenlik sonrası astım olma riski daha yaygındır. Çocuklar ortalama olarak yetişkinlerden daha fazla atak geçirir ve astımlı olan çocukların yaklaşık %60’ı bir yıldan daha uzun süre astım atağı geçirir.

Astım hastalığının çocukları etkileme olasılığı daha yüksek olmasına rağmen, yetişkinlerde ataklar daha ciddi vea yaşamı tehdit edici olma eğilimindedir.

Astım Hastalığının Nedenleri

Astım nefes almamızı sağlayan akciğerlere ulaşan solunum yollarının normal işlevlerini bozar. Hava yollarının astımdan en fazla etkilenen kısmı genellikle bronşlardır.

Bronşlar, havayı akciğerlerden içeri ve dışarı iten kas hareketleriyle kontrol edilen ince, uzun tüplere benzer. Bronşların kas duvarlarında, beta-adrenerjik ve kolinerjik adı verilen reseptörlere sahip küçük hücreler vardır.

Bu reseptörler, bronşlarda ki kasları uyarır belirli hormonlar veya mikroplar uyarılarak, büzülüp, salınmasını sağlar. Tetikleyicilere cevap olarak, bu tüpler daraldıkça (bronkospazm olarak adlandırılır) kapandığı için hava akımı bazen azalabilir. Bu, daha az temiz havanın ciğerlere girmesini ve ayrıca ciğerlerde daha fazla karbondioksit kalmasına yol açar.

Ayrıca, normalden daha fazla miktarda mukusun solunum yollarına salınması ya da alerjiler nedeniyle hava yollarının iltihaplanması ve şişmesi ile gelişebilir. (5)

Astım Hastalığı Risk Faktörleri

• Antibiyotikler ve Aşılar
• İç Mekanlarda Zaman Harcama
• Tıbbi Koşullar
• Kötü Duruş/Oturuş Pozisyonu
• Alerjiye Yatkın Kişilerde Astımı Neler Tetikler

Antibiyotikler ve Aşılar

Araştırmalar aşı ve antibiyotik kullanımının, artan gıda alerjileri ve astım belirtileri gibi sorunlara katkıda bulunabilecek, bağışıklık sistemi tepkilerini olumsuz yönde etkileyebileceğini gösteriyor.

Antibiyotikler ve aşılar, lenfosit adı verilen özel bir beyaz kan hücresi grubunun aktivitelerini değiştirebileceği ve normal enflamasyonu artırarak vücudun enfeksiyonlardan veya virüslerden korunmasına yardımcı olur.

Bununla birlikte, antibiyotiklere ve aşılara cevap olarak, lenfositler, alerjik reaksiyonlara ve solunum yollarının daralmasına neden olan bazı kimyasalların salınımına sebep olur. (6)

İç Mekanlarda Zaman Harcama

Kendi hijyenik evinizde daha fazla zaman geçirmenin iyi olduğunu düşünebilirsiniz ancak bu durum sizin veya çocuğunuzun bağışıklık sistemini etkin bir şekilde inşa etme yeteneğini azaltır.

Tıbbi Koşullar

• Obezite
• Alerji
• Otoimmün Bozukluklar
• Akciğerleri Etkileyen
• Tıbbi Koşullar
• Düşük Bağışıklığa Neden Olan Diğer Tıbbi Koşullar

Bazı zamanlarda çocukluk çağı enfeksiyonları akciğer dokusunu etkileyebilir ve hava yollarının daralmasına veya iltihaplanmasına neden olabilir.

Genetik Faktörler

Araştırmalar astımın genellikle genetik olmadığını gösteriyor. Fakat astım hastası olan ebeveynlerin, çocuklarının hasta olma riskine karşı korunaklı olmaları gerekir.

Kötü Duruş/Oturuş Pozisyonu

Kötü, zayıf duruştan kaynaklanan akciğerlerin sıkışması da semptomlara katkıda bulunabilir.

Alerjiye Yatkın Kişilerde Astımı Neler Tetikler

Başka bir hastalıktan (öksürük, soğuk algınlığı veya virüs gibi) muzdarip olmak, çok stres altında olmak, alerjik reaksiyona neden olan gıdalar (sülfit içeren yiyecekler dahil), evdeki tahriş edicilere maruz kalmak, sık egzersiz yapmak, uyku eksikliği, sigara içmek, yüksek sıcaklık, aşırı soğuk veya nem astım belirtilerini daha da kötüleştirebilir ve yapılan anketlerde bu koşullarda ki insanlar daha fazla atak geçirme eğilimindedir.

Bazı çalışma koşulları da astım belirtilerini kötüleştirebilir. Araştırmalar, yüksek düzeyde tahriş edici maddelerin bulunduğu yerlerde (pasif içicilik, evcil hayvan tüyleri, küf, yanan çöpler, gazlar ve toz) vakit geçiren veya yaşayan insanların astım geliştirme riskinin arttığını göstermektedir.

Bu faktörlerin tümü bağışıklık sistemini zayıflatır ve sıkıntılı inflamatuar tepkilere yol açabilir.

Astım Belirtileri için Geleneksel Tedavi Yöntemleri

Astım ataklarının kontrol altına alınması, acil durumlar veya komplikasyonları önlemek için ilaçlar ve inhalatörler (bronkodilatörler) kullanılır.

Bu ilaçların çoğu hava yollarının çok çabuk açılmasına yardımcı olur ve komplikasyonları önler. Bazıları bu ilaçları “kurtarma ilaçları” olarak adlandırır, çünkü atak yaşayan birinin genellikle birkaç dakika içinde tekrar nefes almasına yardım etme avantajına sahiptirler.

Ancak uzun süreli astım veya diğer solunum problemlerini tamamen tedavi etmek için çok etkili değildirler.

Astımı Tedavi Etmek İçin Kullanılan İlaçlar:

• Brokoldilörler: İnhalatörler, solunum yollarından havanın daha fazla geçmesini sağlamak için solunum sistemini düzenleyen kasları gevşetmeye yardımcı olur. Saldırıya yanıt olarak kullanılırlar ve sadece acil durumlarda da çok faydalıdırlar.
• Solunum yollarının iltihaplanması ve daralmasının kontrolüne yardımcı olmak için kullanılan diğer ilaçlar arasında albuterol (Proventil, Ventolin), metaproterenol (Alupent, Metaprel), pirbuterol (Maxair) ve terbutalin (Brethine, Brethaire ve Bricanyl) bulunur.
• Bazı durumlarda doktorlar beklometazon, Alvesco, Flovent, Asmanex Twisthaler ve triamsinolon dahil olmak üzere şişliği azaltmak için kortikosteroidler reçete eder. Bunlar solunabilir ancak brokoldilatörlerden farklı çalışır çünkü kısa vadede hava yollarını açmazlar.
• Alternatif uzun süreli astım tedavilerinde ayrıca “anti-IgE” ilaçları olarak kabul edilen kromolin ve omalizumab kullanılabilir. Bunlar tüm hastalar için uygun değildir ve ayda bir veya iki kez enjeksiyon olarak verilmesi gerekir. Doğrudan bağışıklık sisteminin çalışmasını etkiler ve burun tıkanıklığı, öksürme, hapşırma, hışırtı, bulantı, burun kanaması, GI semptomları, ruh hali değişiklikleri ve kuru boğaz gibi yan etkileri vardır. (7)

Astım Hastalığına İlişkin Önlemler

Her ne kadar ilaçlar ve inhalatörler astım hastaları için hızlı bir rahatlamaya yardımcı olsalar da, atak sırasında ilaçlar ve inhalatörler size yardımcı olmuyorsa hemen ambulans çağırmak veya acil servise gitmek oldukça önemlidir.

Nadir olmasına rağmen, astım atakları bazen ölümcül olabilir, bu yüzden temkinli olmak her zaman en iyisidir. Acil müdahale gerektiren ciddi bir astım krizi belirtileri arasında soluk bir yüz, terleme, mavi dudaklar, hızlı kalp atışı ve nefes alamama bulunur. (10)

Astım belirtileri günde birkaç kez tekrarlanmaya başlarsa, acil olarak doktorunuza başvurun. Ayrıca semptomlar uyku, iş, okul veya diğer normal günlük aktiviteleri engelleyecek kadar sık veya şiddetli hale gelmesi durumunda da doktorunuza da danışın.

Çok kuru bir ağız, burun tıkanıklığı, baş dönmesi, yorgunluk gibi astım belirtilerini daha da kötüleştirebilecek ilaçların veya diğer alerjik durumları tespit etmelisiniz.

Astım Belirtileri ve Nedenleri Üzerine Nihai Düşünceler

• Daralmış solunum yolları (bronkospazm), şişmiş, iltihaplı solunum sistemi ve anormal bağışıklık sistemi reaksiyonlarının neden olduğu solunumu etkileyen bir durumdur.
• Yaygın astım belirtileri arasında öksürük, hırıltı, göğüste sıkışma, nefes darlığı ve göğüste ağrı veya basınç sayılabilir.
• Astım risk faktörleri ve altta yatan sebepleri, inflamatuar / zayıf bir diyet, düşük bağışıklık fonksiyonu, yiyecek, mevsimsel alerjileri, ev veya çevresel tahriş edici maddelere maruz kalmayı içerir.
• Yiyecek alerjilerini ortadan kaldırmak, açık havada daha fazla zaman geçirmek ve ev içinde bulunan kirlilik veya tahriş edici maddelere maruz kalmaktan kaçınmak, astım belirtilerinin doğal tedavileridir.