Ayak Mantarı ve Tedavisi

Ayak mantarı, gözle görülemeyecek kadar küçük, bitki benzeri bir mikroorganizma olan mantarın yol açtığı yaygın bir cilt enfeksiyonudur. Bu mantar, eskiyen cilt hücreleriyle beslenir ve ayak üzerinde bunlardan bir sürü bulunabilir.

Ayak mantarı, her ne kadar genelde buluğ çağında ve genç yetişkin erkeklerde görülse de, çocuklar ve kadınlar da mantar kapabilirler. Terleyen ve nemli ayakları olan insanlar risk altındadır. Mantar, ayaklara ancak başkalarıyla aynı yerde yalın ayak yürünürse yerleşebilir.

Ayak Mantarı Belirtileri

Ayak mantarı enfeksiyonlarının şiddet derecesi değişir. Ayak mantarı olan kişide, kaşıntı ve yanma olabilir. Diğer işaretler ve belirtiler ise şunlardır:

• Ayak üstünde yumru
• Çoğunlukla ayak parmakları arasında çatlamış, su toplamış veya soyulan kısımlar
• Ayak tabanında kızarıklık ve pul pul dökülme
• Ayak parmakları arasında, “erimiş” görünüm ve kötü koku
• Ayağın iç kısmına kadar uzanan bir kaşıntı
• Kaşımaktan soyulmuş deri
• Ayak mantarı, ayak tırnakları içi de dahil, ayağın diğer taraflarına yayılabilir. Aynı zamanda vücudun diğer taraflarına, mesela kasık ve kol altlarına da bulaşabilir. Fakat sadece enfeksiyonlu bölge kaşındıktan sonra, başka yerlere dokunulursa bulaşır.

Ayak Mantarı İçin Tıbbi Tedavi

Cildiye hastalıkları uzmanı veya ayak hastalıkları uzmanı bir doktor, ayak mantarı olup olmadığını tespit edebilir. Belirtiler, ayak mantarından başka bir şeye de bağlı olabilir. Çocuklar başka ayak hastalıklarına da yakalanırlar, belki giydikleri ayakkabıda kullanılmış bir malzemeye alerjileri vardır. Ancak bir doktor, ayağın derisine bakarak aradaki farkı görebilir. Doktor, ayakta mantar mı yoksa bakteri mi olduğunu anlamak için deriden numune alabilir.

Tedavi genelde basittir. Ağır olmayan vakalarda, doktor hastasına mantarları öldürmek için ayağa uygulanabilecek olan ilaçlı bir toz veya krem verir. Bu ilacı kullanan kişi, birkaç gün içinde şikayetinin sona erdiğini ya da azaldığını görecektir.

Aynı zamanda, ayaklar mümkün olduğunca kuru tutulmalı ve ayakkabılar da çıkarılmalıdır; çünkü mantar, kuru ve açık havada kolay kolay büyüyemez. Eğer bunları yapmak, enfeksiyonu temizlemeye yardımcı olmazsa, doktor daha sonra kuvvetli bir ilaç verebilir. Bu seferki ilaç, ayağa sürmek için değil yutmak için olacaktır. Ayak mantarı olduğunda, bir doktora görünmek şarttır; çünkü mantar, tedavi edilmezse yayılmaya devam eder, ayakları çok kötü kaşındırır, kişiyi çok rahatsız eder ve kurtulması zorlaşır. Ayrıca ayakta, çok daha ciddi enfeksiyonlar meydana gelebilir.

Ayak Mantarı İçin Alternatif Tedavi

Enfeksiyonlu ayağın iyi havalandırılması sağlanmalıdır. Tarçın içeren ayak banyosunun bazı mantarların ve küflerin çoğalmasını önlediği görüldüğünden, atlet ayağını yok etmek için oldukça etkili bir tedavi olduğu söylenir. 8 ile 10 adet kırılmış sap tarçın dört fincan suya atılır ve kaynatıldıktan sonra beş dakika kısık ateşte pişirilir, daha sonra 45 dakika demlemeye bırakılır. Karışım bir tasın içine konulabilir ve ayağı ıslatmak için her gün kullanılır.

Atlet ayağını, harici olarak iyileştirmek için kullanılan bitkisel tedaviler arasında; altın mühür, çay ağacı yağı, mür, sarımsak, oregano yağı (kokusu oldukça sert olsa da) ve calendula yer alır. Etkilenen bölge, günde iki defa bitkisel bir karışımla temizlenmeli ya da ayak bitkisel bir ayak banyosunda ıslatılmalıdır. Ayrıca taheebo ya da lapacho (Pau d’arco) çayları, atlet ayağı için kullanılabilir. Çay torbaları, on dakika suda ıslatıldıktan sonra etkilenen alana yerleştirilebilir ya da doğrudan ayak parmaklarına sürülmesi için tentür hazırlanabilir.

Aromaterapi yardımcı olabilir. Çay ağacı, nane ya da papatya esansiyel yağlarından birkaç damla, banyo suyuna eklenebilir. Papatya, doğrudan parmaklara da tatbik edilebilir.

Alınabilecek Önlemler

Birçok insan, hayatında en az bir kere, bazılarıysa daha çok ayak mantarı olmuştur. Mantardan kaçınmak için şunlar yapılabilir:

• Ayaklar her gün yıkanmalıdır.
• Ayaklar, özellikle parmak araları iyice kurulanmalıdır.
• Bazen, özellikle geceleri, evde yalın ayak dolaşılmalıdır.
• Ayakların, “nefes” almasına izin vermeyen dar ve sentetik ayakkabılardan kaçınılmalıdır.
• Havuzlarda, umuma açık duşlarda, jimnastik salonlarında mantarlardan uzak durmak için, sandalet veya terlik giyilmelidir.
• Teri emen çoraplar giyilmelidir. Pamuk, böyle bir malzemedir.
• Nemli çoraplar her gün (veya daha sık) değiştirilmelidir.
• Ayakkabı ve spor ayakkabılarına koymak için mantar pudrası alınmalıdır.
• Ayakkabılara dezenfektan sıkılmalı ve mikropların ölmesi için güneşe bırakılmalıdır.
• Başkalarının havlu ve terlikleri kullanılmamalıdır.
• Evde banyo yüzeyleri, özellikle duşu ve küvet temiz tutulmalıdır.

Bu yazımız ilginizi çekebilir: Tırnak Mantarı Doğal Yollarla Nasıl Temizlenir