Bağışıklık Sistemini Güçlendirmek İçin Ne Yapmalı? Soğuk Hasta Eder mi?
Bağışıklık sistemi, sizi hastalığa neden olan mikroorganizmalardan korumak için kayda değer bir iş çıkarır. Ama bazen başarısız olur: Bir mikrop vücudunuzu başarıyla işgal eder ve sizi hasta eder. Bu sürece müdahale etmek ve bağışıklık sisteminizi güçlendirmek mümkün mü?
Ya beslenmenizi geliştirirseniz? Belirli vitaminleri veya bitkisel preparatları alın. Mükemmel bir bağışıklık sistemi yaratmak için yaşam tarzınızı ve beslenmenizi değiştirmelisiniz.
İçindekiler
Bağışıklık Sistemini Güçlendirmek
Bağışıklığı artırma fikri caziptir, ancak bunu gerçekleştirmenin birkaç nedenden dolayı zor olduğu kanıtlamıştır.
Bağışıklık sistemi tam olarak nedir?
Bir sistem, tek bir varlık değildir. İyi işlev verebilmesi için denge ve uyum gerektirir.
Araştırmacıların, bağışıklık sistemi hakkında karmaşıklığından ve birbirine bağlılığından dolayı bilmedikleri hala çok şey var. Şimdilik, yaşam tarzı ve gelişmiş bağışıklık sistemi arasında bilimsel olarak kanıtlanmış doğrudan bağlantılar yoktur.
Fakat bu, yaşam tarzının bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerinin ilgi çekici olmadığı ve üzerinde çalışılmaması gerektiği anlamına gelmez.
Araştırmacılar hem hayvanlarda hem de insanlarda diyet, egzersiz, yaş, psikolojik stres ve bağışıklık tepkisi üzerindeki diğer faktörlerin etkilerini araştırıyorlar. Bu arada, genel sağlıklı yaşam stratejileriniz, bağışıklık sisteminizin doğru işlevi için iyi bir yoldur.
- Probiyotikler: Bağırsaktaki Bağışıklık Sistemi Savaşçıları İyi Bakteriler
- Bağırsak Florası: Bağırsak Sağlığının Önemi ve Bağışıklık Sistemi İlişkisi
Sağlıklı Yaşam Stratejilerini Benimseyin
İlk savunma hattınız sağlıklı bir yaşam tarzı seçmektir. Genel sağlık kılavuzunun ardından, bağışıklık sisteminizi doğal ve sağlıklı tutmak için yapabileceğiniz en iyi adımdır.
Bağışıklık sisteminiz dahil vücudunuzun her parçası, çevresel saldırılardan korunursa daha iyi çalışır ve bunlar gibi sağlıklı yaşam stratejileri ile desteklenir:
Güçlü Bir Bağışıklık Sistemi İçin Stratejiler
- Sigara içmeyin.
- Meyve ve sebzelerden zengin bir beslenme seçin.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Sağlıklı kilo vermeyi seçin
- Alkol tüketiminize dikkat etmelisiniz
- Yeterli uyuduğunuzdan emin olun
- Ellerinizi sık sık yıkamak, etleri iyice pişirmek gibi enfeksiyonu önlemek için gerekli adımları atın.
- Stresi en aza indirmeye çalışın.
Bağışıklık Sistemi Hücreleri
Mağaza raflarındaki birçok ürün bağışıklığı desteklediğini iddia ediyor. Ancak, bağışıklığı artırma kavramı aslında bilimsel olarak çok az anlam ifade ediyor.
Aslında, vücudunuzdaki hücrelerin sayısını artırmak – bağışıklık hücreleri veya diğerleri – her zaman iyi bir şey değildir. Örneğin, “kan dopingi” ile uğraşan sporcular – kan hücrelerinin sayısını artırmak ve performansını arttırmak için sistemlerine kan pompalamak – felç riski taşırlar.
Bağışıklık sisteminizin hücrelerini artırmaya çalışmak özellikle karmaşıktır çünkü bağışıklık sisteminde birçok farklı mikrop, birçok farklı şekilde yanıt veren çok farklı türde hücreler vardır.
Hangi Hücreleri Desteklemelisiniz?
Şimdiye kadar, bilim adamları bu sorunun cevabını bilmiyor. Bilinen şey, vücudun sürekli olarak bağışıklık hücreleri üretmesidir. Kesinlikle kullanabileceğinden çok daha fazla lenfosit üretir.
Ekstra hücreler kendilerini apoptoz olarak adlandırılan doğal bir hücre ölüm sürecinden geçirirler – bazıları, herhangi bir eylem görmeden önce, bazıları savaştan sonra kazanılır.
Kimse, kaç hücrenin ya da bağışıklık sisteminin en iyi düzeyde çalıştığı hücrelerin en iyi karışımının ne gerektirdiğini bilemez.
Yaş ve Bağışıklık Sistemi
Yaşlandıkça, bağışıklık yanıt kabiliyetimiz azalır, bu da daha fazla enfeksiyona ve daha fazla hastalığa sebep olur. Gelişmiş ülkelerde yaşam beklentisi arttıkça, yaşla ilgili rahatsızlıkların da görülme sıklığı artmaktadır.
Bazı insanlar sağlıklı yaşlanırken, birçok araştırmanın sonucu, genç insanlarla karşılaştırıldığında yaşlıların bulaşıcı hastalıkları ve daha da önemlisi, onlardan ölme olasılıklarının daha yüksek olduğu yönündedir.
Solunum Yolu Enfeksiyonu, Grip ve Pnömoni
Solunum yolu enfeksiyonları, grip ve özellikle pnömoni, dünya genelinde 65 yaş üstü insanlarda önde gelen ölüm nedenidir. Kimse bunun neden olduğunu kesin olarak bilmiyor, ancak bazı bilim insanları bu artmış riskin T hücrelerinden kaynaklandığını düşünüyor, muhtemelen timustan yaşla atrofisi ve enfeksiyonla savaşmak için daha az T hücresi üretmesiyle ilişkili olduğunu gözlemliyorlar.
Timüs fonksiyonu 1 yaşında başlayarak azalır; Timus fonksiyonundaki bu azalmanın T hücrelerindeki düşüşü açıkladığı veya başka değişikliklerin rol oynayıp oynamadığı tam olarak anlaşılamamıştır.
Bazı bilim adamları ise, kemik iliğinin bağışıklık sisteminin hücrelerine neden olan kök hücrelerin üretilmesinde daha az etkili olup olmayacağıyla ilgilenmektedir.
Bağışıklık Tepkisinde Azalma
Enfeksiyonlara karşı bağışıklık tepkisinde azalma, yaşlıların aşılara verdiği yanıtla kanıtlanmıştır.
Örneğin, grip aşısı çalışmaları, 65 yaşın üzerindeki kişiler için, aşının sağlıklı çocuklara kıyasla (2 yaşından büyük) daha az etkili olduğunu göstermiştir. Ancak, etkinliğin azalmasına rağmen, influenza ve S. pneumoniae için aşılamalar, aşılama ile karşılaştırıldığında yaşlı insanlarda hastalık ve ölüm oranlarını önemli ölçüde düşürmüştür.
- Grip Aşısı Olmalı Mıyız? Grip Aşısının Koruyuculuğu Ne Kadar?
- Grip Nedir? Grip Belirtileri Nelerdir? Grip Tedavisi İçin Doğal Yöntemler
Yaşlılarda Beslenme ve Bağışıklık Sistemi
Yaşlılarda beslenme ve bağışıklık sistemi arasında bir bağlantı olduğu görülmektedir. Varlıklı ülkelerde bile şaşırtıcı derecede yaygın olan bir malnutrisyon şekli, “mikrobesin yetersiz beslenme” olarak bilinir.
Bir kişide, beslenme ile elde edilen veya takviye edilen bazı temel vitaminler ve eser minerallerin eksik olduğu mikro besin yetersizliği, yaşlılarda yaygın olabilir. Yaşlı insanlar daha az yemeye ve genellikle beslenmelerinde daha az çeşitliliğe sahiptir.
Önemli bir soru da, besin takviyelerinin yaşlıların daha sağlıklı bir bağışıklık sistemini sürdürmelerine yardımcı olup olmadığıdır. Yaşlılar bu soruyu geriatrik beslenmede uzman bir hekimle tartışmalıdır, çünkü bazı besin takviyeleri yaşlı insanlar için faydalı olsa da, küçük yaştaki değişimler bile bu yaş grubunda ciddi yankılara yol açabilir.
Bağışıklık Sistemi ve Beslenme
Herhangi bir mücadele gücü gibi, bağışıklık sistemi ordusu da midede yürür. Sağlıklı bağışıklık sistemi savaşçılarının iyi ve düzenli beslenmeye ihtiyaçları vardır.
Bilim adamları, yoksulluk içinde yaşayan ve yetersiz beslenen insanların bulaşıcı hastalıklara karşı daha savunmasız olduklarını uzun zamandır kabul etmiştir.
Bununla birlikte, hastalık oranının malnutrisyonun bağışıklık sistemi üzerindeki etkisi ile sağlıksız bağışıklık sistemi olup olmadığı kesin değildir.
Yeterli Araştırma Yok
Beslenmenin insan bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerine ilişkin nispeten az sayıda çalışma vardır ve hatta beslenmenin etkilerini doğrudan hastalıkların gelişimine (tedaviye karşı) bağlayan daha az sayıda çalışma vardır.
Test tüpünde ölçüldüğü gibi, çinko, selenyum, demir, bakır, folik asit ve A vitamini, B6 vitamini, C vitamini ve E vitamini gibi çeşitli mikrobesin eksikliklerinin hayvanlardaki bağışıklık yanıtlarını değiştirdiğine dair bazı kanıtlar vardır.
Bununla birlikte, bu bağışıklık sisteminin etkilerinin hayvan sağlığı üzerindeki etkisi daha az açıktır ve benzer eksikliklerin insan bağışıklık yanıtı üzerindeki etkisi henüz değerlendirilmemiştir. Ancak bu aşamadaki araştırmalar, en azından bazı mikrobesinler için ümit vericidir.
Ne yapabiliriz?
Beslenmenizin tüm mikro besleyici gereksinimlerinizi sağladığından şüpheleniyorsanız – örneğin, sebzeleri sevmiyorsanız – günlük multivitamin ve mineral takviyesi almak, bağışıklık sistemi üzerindeki olası faydalı etkilerin ötesinde başka sağlık yararları da sağlayabilir.
Tek bir vitamin olan megaları almak değil. Daha fazlası her zaman daha iyi değildir. Araştırmacılar, bir dizi farklı besleyicinin bağışıklık artırma potansiyelini araştırıyorlar.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Bitki, Takviye ve Yağlar
- Bağışıklık Sistemi Güçlendirmek İçin Beta Glukan
Bağışıklık Sistemi ve Bitkisel Takviyeler
Bir mağazaya girdiğinizde “bağışıklık destekleyici” ya da bağışıklık sisteminizin sağlığını güçlendiren hap ve bitkisel preparatları bulabilirsiniz.
Bazı preparatların, bağışıklık fonksiyonunun bazı bileşenlerini değiştirdiği bulunmuş olmasına rağmen, şimdiye kadar, enfeksiyona ve hastalığa karşı daha iyi korunmuş olduğunuz noktaya karşı bağışıklığı destekleyicilerine dair hiçbir kanıt yoktur.
- Vitamin ve Mineral Takviyesi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- Vitamin ve Mineraller ! Tüm Vitamin ve Minerallerin Faydaları ve Kaynakları
Bir bitkinin mi yoksa herhangi bir maddenin mi, bağışıklığı artırabildiğini göstermek, henüz oldukça karmaşık bir meseledir.
Bilim adamları, örneğin, kandaki antikor düzeylerini yükseltmek için görünen bir bitkinin aslında genel bağışıklık için yararlı bir şey yapıp yapmadığını bilemiyorlar.
Bağışıklık Sistemi ve Stres Bağlantısı
Duygular ve fiziksel sağlık arasındaki bağlantıyı bir zamanlar kuşkuyla ele alan modern tıp, akıl ve beden arasındaki yakın ilişkiyi anlamaya başladı.
Mide rahatsızlığı, kurdeşen ve hatta kalp hastalığı da dahil olmak üzere çok çeşitli hastalıklar, duygusal stresin etkileriyle bağlantılıdır. Zorluklara rağmen, bilim adamları stres ve bağışıklık işlevi arasındaki ilişkiyi aktif olarak inceliyorlar.
- Mide Ülseri Nedir? Mide Ülseri Neden Olur? Belirtileri ve Tedavisi
- Mide Yanması (Reflü) Nedir? Reflü Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Stresi Tanımlamak Zor
Bir şey için, stresi tanımlamak zordur. Bir kişi için stresli bir durum diğeri için öyle olmayabilir. İnsanların stresli olduklarını düşündükleri durumlarda, ne kadar stresli olduklarını ölçmek zordur ve bilim insanlarının, bir kişinin stres miktarına dair öznel izleniminin doğru olup olmadığını bilmesi zordur.
Bilim insanları yalnızca, her bir dakikadaki kalp atışlarının sayısı gibi strese neden olabilecek şeyleri ölçebilir, ancak bu tür testler başka faktörleri de yansıtabilir.
- Ketojenik Diyet: Depresyon, Anksiyete ve Şizofreni’yi Tedavi Eder Mi?
- Depresyon Tedavisi İçin Doğal Yollar: Doğa, Meditasyon, Hayvanlar
Stres ve Bağışıklık Arasındaki ilişki
Bununla birlikte, stres ve bağışıklık fonksiyonu arasındaki ilişkiyi araştıran çoğu bilim adamı, ani, kısa ömürlü bir stres etkenini incelememektedir; daha ziyade, aile, arkadaş ve iş arkadaşları ile ilişkilerin neden olduğu kronik stres olarak bilinen ve sürekli ve sık stresleri veya kişilerin işlerinde iyi performans göstermeleri için sürekli yaşadıkları stresi araştırmaya çalışırlar.
Bazı bilim adamları, süregelen stresin bağışıklık sistemi üzerinde bir kayıp olup olmadığını araştırıyor.
Kontrollü Deney Zor
Fakat bilim insanlarının, insanlarda “kontrollü deney” dedikleri şeyi gerçekleştirmek zordur. Kontrollü bir deneyde, bilim insanı, belirli bir kimyasalın miktarı gibi bir ve tek faktörü değiştirebilir ve daha sonra belirli bir tür tarafından üretilen antikorların miktarı gibi başka bir ölçülebilir fenomen üzerindeki bu değişimin etkisini ölçebilir.
Kimyasallara maruz kaldığında bağışıklık sistemi hücresi ölür. Canlı bir hayvanda ve özellikle de bir insanda, bu tür bir kontrol mümkün değildir, çünkü ölçümler alınırken beklenmedik komplikasyonlar gelişebilir.
Stresin bağışıklığa olan ilişkisini ölçmede bu kaçınılmaz zorluklara rağmen, bilim adamları ilerleme kaydediyorlar.
- Dr. Ümit Aktaş: Depresyon Beyin Değil, Bağırsak Hastalığıdır
- Kenevir Yağı Tartışması: Stres, Ağrı ve Kanser Tedavisinde Kenevir
Soğuk Sizi Hasta Ediyor Mu?
Hemen hemen her annenin dediği gibi: “Bir ceket giy üşüteceksin!” Anneniz haklı mı? Şimdiye kadar, bu soruyu inceleyen araştırmacılar, ılımlı soğuk algınlığına maruz kalmanın enfeksiyona karşı duyarlılığınızı artırmayacağını düşünmektedir.
Çoğu sağlık uzmanı, kışın soğuk algınlığı ve grip mevsimi olmasının nedeninin soğuk olduğu değil, mikroplarını bulaştıran diğer insanlarla daha yakın temas halinde daha fazla zaman geçirdikleri için olduğunu bulmuşlardır.
Araştırmalar;
Ancak araştırmacılar farklı toplumlarda bu soruyla ilgilenmeye devam ediyorlar. Farelerle yapılan bazı deneyler, soğuk maruziyetinin enfeksiyonla başa çıkma yeteneğini azaltabileceğini göstermektedir.
Peki ya insanlar? Bilim adamları, insanları soğuk suya daldırmış ve başkalarını da dondurucu sıcaklıklarda çıplak bırakmıştır. Antarktika’da yaşayan insanlarla ve Kanada kayalıklarında yaşayan insanları araştırıp, keşif gezileri yaptılar.
Sonuçlar karıştırıldı
Örneğin, araştırmacılar, soğukta kuvvetli şekilde egzersiz yapan, rekabet eden kros kayakçılarında üst solunum yolu enfeksiyonlarında bir artış olduğunu belgelediler, ancak bu enfeksiyonların soğuk ya da diğer faktörlere bağlı olup olmadığı – örneğin yoğun egzersiz ya da hava kuruluğu gibi – bilinmemektedir.
Konuyla ilgili yüzlerce tıbbi araştırmayı gözden geçiren ve kendi araştırmalarının bazılarını yürüten Kanadalı bir grup araştırmacı, ılımlı soğuk algınlığı konusunda endişelenmenize gerek olmadığını, insan bağışıklık sistemi üzerinde zararlı bir etki yaratmadığı sonucuna varmıştır.
Dışarısı soğukken dışarıda zaman geçirir misiniz?
Eğer rahatsızlık hissediyorsanız, ya da donma ve hipotermi gibi sorunların riskli olduğu uzun bir süre boyunca dışarıda kalacaksanız, soğuk sizi hasta eder mi? cevap “evet” dir. Ama bağışıklık konusunda endişelenmeyiniz.
Bağışıklık Sistemi ve Egzersiz
Düzenli egzersiz sağlıklı yaşamın temellerinden biridir.
Kalp ve damar sağlığını iyileştirir, kan basıncını düşürür, vücut ağırlığını kontrol etmeye yardımcı olur ve çeşitli hastalıklara karşı korur.
Egzersiz Sağlıklı Kalmanıza Yardımcı mı?
Fakat bağışıklık sisteminizi doğal olarak artırmanıza ve sağlıklı kalmanıza yardımcı olur mu? Sağlıklı bir beslenme gibi, egzersiz genel sağlığa ve dolayısıyla sağlıklı bir bağışıklık sistemine katkıda bulunabilir.
İyi dolaşımın teşvik edilmesiyle, bağışıklık sisteminin hücrelerinin serbestçe vücut içerisinde hareket etmesine ve işlerini verimli bir şekilde yapmasına olanak tanıyarak daha olumlu katkıda bulunabilir.
Bazı bilim adamları, egzersizin bir kişinin enfeksiyona yatkınlığını doğrudan etkileyip etkilemediğini belirlemek için bir sonraki adımı atmaya çalışıyorlar.
Örneğin, bazı araştırmacılar aşırı miktarda yoğun egzersiz yapmanın sporcuların daha sık hastalığa yakalanmasına veya bir şekilde bağışıklık fonksiyonlarını etkilemesine neden olup olmadığına bakmaktadır.
- Kalp Hastalıkları: Kalp Sağlığına İyi Gelen Besinler ve Faydaları
- Kalp Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir? Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
- Kalp Hastalığı Belirtileri, Nedenleri ve Risk Faktörleri
Henüz Kanıtlanmış Bir İlişki Yok
Bu tür bir araştırmaları yapmak için, egzersiz bilimcileri tipik olarak sporculara yoğun bir şekilde egzersiz yapmasını ister; bilim adamları bağışıklık sistemi bileşenlerinde herhangi bir değişiklik olup olmadığını tespit etmek için egzersizden önce ve sonra kan ve idrar testi yaparlar.
Bazı değişiklikler kaydedilmiş olsa da, immünologlar bu değişikliklerin insan bağışıklık yanıtı açısından ne anlama geldiğini henüz bilmiyorlar.
Ancak bu konular, yoğun fiziksel efor sarf eden elit sporcular için geçerlidir. Ortalama insanlar için ılımlı egzersize ne dersiniz? Bağışıklık sistemini sağlıklı tutmaya yardımcı olur mu?
Bağışıklık Sistemini Korumak İçin potansiyel
Şimdilik, doğrudan faydalı bir bağlantı kurulmamış olsa da, sağlıklı yaşamın titizliğinde yararlı bir ok olarak orta düzeyde düzenli egzersiz yapmak, bağışıklık sisteminizi sağlıklı bir şekilde korumak için potansiyel olarak önemli bir araç olarak düşünmelidir.
Araştırmacılar, egzersizin bağışıklığı geliştirmeye yardımcı olması gibi yaşam tarzı faktörlerinin insan genomunun dizilişinden fayda sağlayıp sağlamadığı konusunda, eksiksiz cevaplar alabilmelerine yardımcı olabilecek bir yaklaşım olduğunu söylerler.
Güncellenmiş biyomedikal teknolojiye dayalı araştırmalar için bu fırsat, bağışıklık sistemi hakkındaki bu ve benzeri sorulara daha eksiksiz bir cevap vermek için kullanılabilir.
Örneğin, insan genomuna dayanan mikrodiziler veya “gen çipleri”, bilim adamlarının, spesifik fizyolojik koşullara yanıt olarak binlerce gen frekansının nasıl açılıp kapandığına aynı anda bakmalarına izin verir – örneğin, sporcuların egzersiz öncesi ve sonrası kan hücreleri.
Araştırmacılar, bu yolların bir seferde nasıl hareket ettiğini daha iyi anlamak ve modelleri analiz etmek için bu araçları kullanmayı umuyorlar.
