D3 Vitamini: D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Türkiye’de D vitamini eksikliği yaygın bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılan araştırmalara göre, Türkiye’deki nüfusun büyük bir kısmı, özellikle kış aylarında yeterli D vitamini seviyelerine ulaşamamaktadır. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği’nin yaptığı çalışmalara göre, Türkiye’de D vitamini eksikliği oranı %50’nin üzerindedir. Özellikle kadınlar, yaşlılar ve çocuklar arasında bu oran daha da yüksektir.
Birçok doktor D vitamini eksikliğini çok ciddiye almaya başlıyor; D vitamini eksikliği belirtilerini tedavi etmek ve / veya önlemek için bugün doktorların en çok tavsiye ettiği takviyelerden biridir.
İçindekiler
D Vitamini Eksikliği
Yetişkinlerin çoğu hayatlarının bir döneminde D vitamin eksikliği yaşamışlardır, dünyanın kuzey bölgelerinde yaşayan insanlar; koyu tenli insanlardan, dünyanın yıl boyunca güneşe daha az maruz kaldığı yerlerde yaşayan insanlardan veya kilolu olanlardan, D vitamini rezervi açısından daha şanslılardır.
Esmerler Daha Çok Risk Altında
Ulusal Sağlık ve Beslenme Kontrol Araştırması’na göre, en yeni istatistikler, ABD’de yaşayan koyu renkli cilt pigmentleri (Afrikalı-Amerikalılar, İspanyollar ve Asyalılar dahil) olan insanların yüzde 90’ından fazlasının şu anda D Vitamini yetersizliğinden muzdarip olduğunu göstermektedir. Beyaz nüfusda ise %75 oranında eksiklik vardır.
D Vitamini Eksikliği Hastalıklara Davetiyedir
Aşırı kilolu ve obez yetişkin ve çocukların nüfusu son birkaç on yıldır düzenli olarak arttığı için, D vitamini eksikliği belirtileri insidansına (risk altındaki nüfusun hastalığı yeni edinenlerin sayısı) sahiptir.
Ne yazık ki D Vitamini eksikliği, yaygın kanser, otoimmün hastalıklar, hipertansiyon ve çeşitli bulaşıcı hastalıklar geliştirme riskleri ile ilişkilidir.
D Vitamini ve İş İlişkisi
2017’de yapılan bir araştırma yakın zamanda işgücünün D vitamini düzeylerinde de önemli bir rol oynayabileceğini ortaya koymuştur.
Araştırmacılar, vardiyalı çalışanların, sağlık çalışanlarının ve iç mekan çalışanlarının, dış mekanlarda kalma süresinin ve güneş ışığına maruz kalmanın azalması nedeniyle D vitamini eksikliğinin yüksek bir risk taşıdığını buldu.
Neyse ki, D vitamini seviyenizi doğal olarak artırabileceğiniz ve kalp hastalığı, kanser, diyabet ve diğer D Vitamini eksikliği belirtileri gibi sağlık durumlarını geliştirme riskinizi azaltabileceğiniz yollar vardır.
Güneş En İyi D Vitamini Kaynağıdır
Güneşte, güneş koruyucu olmadan, vakit geçirmek yeterli D vitamini elde etmenin en iyi yoludur ve D Vitamini açısından zengin besinler tüketmek de kan seviyenizi arttırmaya yardımcı olur.
Güneşte ne kadar zamana ihtiyacınız olduğunu ve D Vitamini eksikliği belirtilerinden kaçınmak için hangi yiyeceklerin size yardımcı olacağını anlamak için okumaya devam edin.
- D Vitamini Hakkında Bilmeniz Gereken Herşey. Bütün Yönleri ile D Vitamini
- D Vitamini: D Vitamini Eksikliği Kanseri ve Birçok Hastalığı Tetikliyor
D Vitamini Nedir?
D vitamini, karaciğer ve yağ dokularında depolanan yağda çözünen bir vitamindir. Bu, artmış vücut yağının, D vitamini absorbe etme ve vücudumuzda kullanılmasını önleme kabiliyetine sahip olduğu anlamına gelir. D Vitamini diğer vitaminlerden biraz farklıdır çünkü vücutlarımız D vitaminini sadece besinlere güvenmek yerine kendi başına almaya çalışır.
Vücudumuzun D vitaminini alma şekli, güneş ışığının vücut tarafından kullanılan kimyasallara dönüştürmedir. Cildimizdeki kolesterol “preD Vitamini” yi dönüştürür ve bazen D Vitamini olarak da adlandırılan kullanılabilir D3 vitamini haline getirir.
PreD Vitamini ilk önce kan dolaşımında böbrek ve karaciğerden geçerek biyolojik olarak aktif hale gelir. Kalsitriol denilen kullanılabilir maddedir.
D Vitamini aslında vücutta, özellikle de bir secosteroid hormonunda bir hormon haline gelir. D vitamini olarak bildiklerimiz gerçekten steroid hormonunun öncüsüdür.
Sadece iskelet yapımızı değil, aynı zamanda kan basıncımızı, bağışıklığımızı, ruh halimizi, beyin işlevimizi ve kendimizi kansere karşı koruma yeteneğimizi de etkiler.
D Vitamini Çeşitleri
D vitamininin öncüsü hem bitkilerde hem de hayvan ürünlerinde bulunur, ancak D3 vitamininin hayvandan elde edilen ürünlerinin daha emilebilir ve faydalı olduğu düşünülmektedir.
D2 vitamini ve D3 vitamini
İnsan yapımı D vitamini iki yoldan elde edilir: D2, maya ve diğer küflerin (vejetaryen D2 Vitamini olarak da bilinir) ışınlanması veya hayvan yağlarının ve kolesterolün ışınlanmasıyla D3 vitamini yaratılır.
Vücudumuzun doğal olarak yaptığı D vitamini çeşidi, D3 vitamini olan kolekalsiferol olarak adlandırılır. Vücut fonksiyonları için kullanılmak üzere bazen D2 vitaminini gizleyebilir, D3 vitaminini çok daha etkili bir şekilde kullanmayı tercih edebilir.
Ne yazık ki, çoğu D vitamini takviyeli gıdalar ve diyet takviyeleri, vücut tarafından emilemez ne de ihtiyacı olana dönüştürülebilen bir tür D2 vitamini olan ergokalcifero içerir.
Hayvan ürünlerinden elde edilen D3 (özellikle bu ürünlerdeki kolesterol), cildin UV ışığını dönüştürmek için çalıştığı zaman güneş ışığının insanlarda doğal olarak ürettiğine en yakın olanıdır.
D3 vitamininin D2’den 500 kat daha hızlı dönüştüğü ve insanlarda dört kat daha etkili olduğu tahmin edilmektedir.
D Vitamini Nasıl Sağlanıyor?
Birçok insan D vitamini elde etmenin en iyi yolunun süt içmesi, balık yemesi ve hatta morina balığı karaciğeri yağı gibi takviyeleri alması olduğunu varsayar.
Bunlar D vitamini besin kaynağı olarak görev yaparken, güneşe doğrudan maruz kalmak aslında bu önemli vitaminleri absorbe etmenin en iyi yoludur.
Güneşlenirken, güneş koruyucu olmadan, yaklaşık 10 dakika boyunca oturduğunuzda, muhtemelen vücudunuz yaklaşık 10.000 birim doğal D Vitamini’yi emer. Ancak, bu miktarın cilt tonuna bağlı olarak kişiden kişiye farklılık gösterdiğini unutmayın.
D Vitamini ve Melanin
Melanin, cildinizin renginin ne kadar aydınlık veya karanlık olduğunu ve vücudunuzda ne kadar melanin olduğunu, cilt renginizin ne kadar koyu olacağını etkileyen bir maddedir.
Ultraviyole güneş ışığına maruz kaldığımızda melanin serbest kalır. Aldığımız daha fazla güneş ile, cildimizde daha fazla melanin salınır.
Çoğu insanın D vitamininin yüzde 90’ına kadar güneş ışığına maruz kalmasından kaynaklandığına inanılıyor. Cildinizde bulunan melanin miktarı, üretebildiğiniz D vitamini miktarını etkiler, bu nedenle cildinizi daha adil hale getirir, vücudunuza daha kolay D vitamini sağlayabilirsiniz.
D vitamini ve Kolesterol
Derideki kolesterol, melanini vücudun her tarafına dağıtılmak üzere kullanılabilir D vitamini haline dönüştürür.
Birçok insan için, güneş ışığına daha az maruz kaldığı kış aylarında kolesterol seviyelerinde hafif ve ılımlı bir artış yaşanabilir, çünkü iç mekanda çok daha fazla zaman harcanmakta, güneş ışığına daha az maruz kalır.
- Kolesterol Nedir? Kolesterol Yüksekliği Tehlikeleri!
- Kolesterol Yüksekliği (Hiperkolesterolemi) Nedir? Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
D Vitamini İçin Güneşlenmek Yeterli mi?
Çoğu uzman, orta tenli iseniz, güneş koruyucu sürmeden günlük yaklaşık 10 ile 15 dakika güneş ışığı almanızı önerir.
Koyu tenli bir cildiniz varsa güneşte, güneşin etkilerine karşı daha fazla koruma sağladığından yeterli D Vitamini almak için daha fazla zamana ihtiyacınız olacaktır.
Bazı uzmanlar, koyu tonlu insanların mümkünse günlük olarak günde yaklaşık 40 dakika ile bir saat arasında güneşte kalmalarını tavsiye ediyor.
Ekvatordan daha uzaklarda yaşıyorsanız (ABD’de bu, orta eyaletler ya da daha kuzeydir), o zaman güneşte daha fazla zaman geçirmenize ihtiyacınız vardır (günde bir saate yakın). Kış aylarında ise, yeterli D vitamini üretiminin gerçekleşmesini sağlamak için önerilen süreyi iki katına çıkarmanız gerekir.
Güneşin cildinize D vitamini sağladığını bilmek iyi bir kuraldır
Gölgenize baktığınızda sizden daha kısaysa. Bu size güneşin gökyüzünde yeterince yüksek olduğunu ve D vitamini sağlamak için yeterince güce sahip olduğunu gösterir. Örneğin, 10:00 ila 15:00 saatleri arasında güneşlenebilirsiniz. Ancak günün diğer zamanlarında güneşin daha az olduğu ve bu nedenle cildinize etkili bir şekilde nüfuz etmediğini bilmelisiniz.
Güneş koruyucu sürmeden güneşlenmenin ve doğrudan güneş ışığının cildiniz üzerindeki etkisinden endişe duyuyorsanız, yüzünüze ve ellerinize güneş koruyucu uygulayın, ancak bacaklarınıza değil (uzuvlarınızı etkilediğini varsayarak). Bu, ihtiyacınız olan D vitamini düzgün bir şekilde almanızı sağlar.
D Vitamini Eksikliği Nedenleri Nelerdir?
Çoğu insanın D vitamininin yüzde 50 ila yüzde 90’ının gündelik güneş ışığına maruz kalmasından kaynaklandığını tekrarlamakta fayda var. Cildiniz güneşten gelen ultraviyole B (UVB) ışınlarıyla temas ettiğinde D Vitamini sağlanır.
Bu nedenle, büyüyen bir popülasyonun D vitamini eksikliği belirtileri yaşamasının en büyük nedenlerinden biri, modern, öncelikli olarak kapalı yaşam tarzımızdır.
D vitamini Eksikliği Nedenleri
Güneş Eksikliği
Yıllar önce insanlar dışarıda daha çok vakit geçirirken, yürüyüş yapmak ve hatta işlerine gitmek için yürüyorlardı, bugün maalesef farklı bir durum görüyoruz.
Çoğu çocuk kapalı alanlarda eşi görülmemiş saatler geçiriyor – televizyon seyrediyor, video oyunları oynuyor ve internette geziniyor. Benzer şekilde, çoğu yetişkin kapalı alanda çalışmakta, spor salonlarında egzersiz yapmakta ve boş zamanlarını güneşten korunaklı oldukları evlerinde geçirmektedir.
Tüm bu zaman içersinde, “güneş ışığı vitamini” ni ve D vitamini eksikliğini dünya çapında bir milyardan fazla insanı etkilediğinee şaşmamalıyız. Geleneksel olarak, insan D vitamini sistemi, yediğiniz besinlerden değil, deride başlar.
D vitamininin besin kaynakları seviyesini yükseltmeye ve yetersizliği önleyen, güneş D Vitamini düzeylerini uygun şekilde beslemenin en etkili yoludur.
Güneş Koruyucuları
Sadece güneşte açık havada yeterli zaman geçirmekle kalmıyoruz, ama güneşlendiğimiz zamanlar da, çoğumuz neredeyse bütün gün güneş koruyucu kullanıyoruz.
Son yıllarda cilt kanseri gelişme riski de arttıkça, doktorlar kış aylarında ve güneşe maruz kalmanın genellikle sınırlı olduğu durumlarda bile çocuklar ve yetişkinler için güneş koruyucu kullanımını kuvvetle teşvik etmektedir.
Bazı araştırmalar, güneş koruyucu SPF 8 kullandığınızda, vücudunuzun D vitamini yapma yeteneğini yüzde 90 oranında azalttığını gösteriyor. Daha yüksek bir SPF değerine sahip bir güneş koruyucu seçerseniz (bu, doktorlar tarafından normal olarak önerilmektedir), vücudunuzun yeteneğini yüzde 99’a kadar azaltabilirsiniz.
Bu daha fazla D vitamini eksikliğine yol açar, çünkü dışarıda zaman geçirsek de, güneş kremi vücudumuzun D vitamini güneşten dönüşmesine izin vermez.
Araştırma ayrıca, karın şişmanlığı, tip 2 diyabet, insülin direnci ve hipertansiyon gibi bazı sağlık koşullarının da kişinin D Vitamini eksikliği riskini artırdığını göstermektedir.
D Vitamini Eksikliği Belirtileri
D vitamini eksikliği olan kişilerin, sağlık komplikasyonları ve kardiyovasküler hastalık, metabolik sendrom, çeşitli kanser türleri, bağışıklık sistemi bozuklukları ve olumsuz sonuçlanan gebelik riskinin artmış olduğunu gösteren kanıtlar mevcuttur.
Bazı bilimsel çalışmalara ve incelemelere göre, D vitamini eksikliği belirtileri aşağıdaki sağlık sorunlarına bağlanabilir:
D Vitamini Eksikliği Belirtileri
- Osteoporoz
- Kalp hastalıkları
- Yüksek tansiyon
- Kanser
- Otoimmün hastalıklar
- Depresyon
- Uykusuzluk hastalığı
- Artrit
- Diyabet
- Astım
- MS Hastalığı (Multipl Skleroz)
- Kronik ağrı
- Sedef hastalığı
- Fibromiyalji
- Otizm
Araştırmacılar, bu sağlık koşullarına sahip olan veya aşağıdaki semptomları olan herkesin D vitamini eksikliği açısından test edilmesini önermektedir:
- Zayıflık
- Kronik yorgunluk
- Depresyon
- Uykusuzluk
- Kaygı
- Zayıf veya kırık kemikler
- Zayıflamış bağışıklık sistemi
- İltihap ve şişlik
D vitamini açısından eksik olup olmadığınızı bilmenin tek yolu, doktorunuzdan test yapmasını istemektir. Bu size, ne kadar ciddi ve eksik olduğunuzu söyleyecektir.
Doktorunuz kan testi yaptığında ve D vitamini seviyelerine ilişkin sonuçları size verdiğinde, bu sayıları aklınızda bulundurun:
D Vitamini Seviyelerinin Anlamı
- 50+ iyi bir D vitamini seviyesine eşittir
- 30–50 D vitamini takviyesi almak, güneşte daha fazla zaman harcamak ve D Vitamini içeren gıdaları beslenmenize eklemek için çalışmak anlamına gelir.
- 30’dan az, çok eksik olduğunuz ve bu seviyeleri yükseltmek için hemen harekete geçmeniz anlamına gelir.
Ciddi derecede yetersizseniz veya testlere göre çok düşük bir seviyeye sahipseniz, daha yüksek dozlarda D vitamini takviyesi konusunda doktorunuzla konuşun. Doktorunuz D vitamini testi yaptığında, 25-hidroksiapino D Vitamini testi yapılmasını veya 25 (OH) D testi yaptırmak istediğinizi belirtiniz.
Diğer bazı D vitamini testleri, aslında yanlış olan ve ciddi bir eksikliği gizleyebilen normal ve hatta yüksek D Vitamini seviyelerini gösterebilir, bu nedenle gerçek D vitamini seviyelerini belirlerken 25 (OH) D testi en doğru gibi görünmektedir.
D Vitamini Hangi Yiyeceklerde Bulunur?
Bazı yiyecekler D vitamini sağlarken, D Vitamini eksikliği belirtilerini önlemek için ihtiyacınız olan D vitaminini almak için güneş ışığına maruz kalma en iyi yoldur.
Bununla birlikte, D vitamini açısından zengin olan yiyecekleri yemelisiniz, bu nedenle, bu kaliteli ve doğal D vitamini kaynaklarını düzenli olarak diyetinize eklemeyi deneyin:
D Vitamini İçeren Besinler
- Trança balığı
- Sazan balığı
- Orkinos
- Yılan balığı
- Maitake Mantarları (UV ışığına maruz kalan)
- Somon
- Beyaz balıklar
- Portobella Mantarları (UV ışığına maruz kalan)
- Kılıç balığı
- Gökkuşağı alabalığı
- Morina balığı karaciğeri yağı
- Sardalye
- Tuna
- Yumurtalar
- Çiğ süt
Not: Güneşte günde 10–20 dakika zaman geçirmeyi hedefleyin (1.000 ila 10.000 IU arasında). Güneşlenme zamanınız, hangi mevsimde olduğunuza, nerede yaşadığınıza ve renk tonunuza bağlı olarak değişir.
Daha açık bir cildiniz varsa, daha az zamana ihtiyacınız vardır. Daha koyu bir cildiniz varsa veya daha kuzeyde yaşıyorsanız (Kuzey Yarımküre’de, Boston gibi), yaklaşık 1000 IU D vitamini almak için yazın yaklaşık bir saat güneş gerekir.
Mantarlarda D Vitamini
D vitamini söz konusu olduğunda mantarlar çok ilginç ve nadir yiyeceklerdir. D vitamininin tek bitki kaynağından biridir ve insan cildinin yaptığı gibi, güneşe maruz kaldığında daha fazla D vitamini emer. Bazı sağlık gıda mağazalarında bulunan bazı mantarları ultraviyole ışığına maruz bırakarak D Vitamini içeriğini arttırırlar.
Mantarların beslenmesinde, UV ışığını D vitamini haline dönüştürebilen bitki sterolleri bulunur. Mantarları beş litrelik UV ışığına maruz bırakmanın önemli miktarda D vitamini üreteceğine inanılır.
Mantarlar genellikle içeride yetiştirilirken, birçok yetiştirici bundan faydalanmak için onları dışarıda yetiştirmeye başlıyor ya da büyüyen mantarları güneş panelleri altına yerleştiriyorlar.
Nadir ve bazen bulunması zor olan maitake mantarları, örneğin, büyük miktarda D vitamini içerirken, portobello mantarları ve diğer mantar çeşitleri de iyi bir kaynak oluşturur, ancak içerisinde bulunan D Vitamini neredeyse hiç de yüksek değildir.
Eğer satın aldığınız mantarların daha yüksek miktarda D vitamini içerip içermediğini öğrenmek için, mantarların nasıl yetiştiriliğini sorabilirsiniz.
Pastörize Süt ve Çiğ Sütte D Vitamini
Birçok insan, düzenli pastörize süt tüketmenin doğal olarak D vitamini sağladığına inanır, fakat bu doğru değildir. Sentetik D vitamini pastörize inek sütü, soya sütü ve pirinç sütününe ilave edilir.
USDA’ya göre, ABD süt veriminin neredeyse tamamı, her litre başına 400 IU D vitamini ile takviye edilmekte, ancak peynir ve dondurma gibi sütlerden elde edilen yiyeceklere genellikle takviye edilmemektedir.
Sentetik D Vitamini Az Etkili
Gıdalara eklenen sentetik D vitamininin doğal olarak D Vitamini olarak daha az etkili olduğu ve ayrıca doğal D vitamininin etkilerini potansiyel olarak engelleyebileceği düşünülmektedir.
Diğer taraftan çiğ sütün, yağda bulunan ve pastörizasyon sırasında tahrip edilmeyen, doğal olarak az miktarda D vitamini içerdiğine inanılmaktadır. Bazı kaynaklar, çiğ sütün her litre başına yaklaşık 38 IU D vitamini (dört fincan) olduğunu göstermektedir.
Bununla birlikte, çiğ sütte ne kadar D vitaminin bulunduğunu bilmek zordur çünkü test edilen belirli süte bağlı olarak büyük ölçüde farklılık gösterir ve geldiği hayvanın sağlığı ile bağıntılıdır.
Bunun üzerine, USDA, çiğ sütün resmi D Vitamini içeriğini listelemez ve birçok kaynak çiğ süt içinde mevcut olan D vitamininin farklı miktarlarda olduğunu iddia eder. D vitamini seviyenizi arttırmak için çiğ süt tüketiyorsanız bunu aklınızdan çıkarmayın.
Çiğ Süt Pastörize Sütten Daha İyi
Çiğ süt, pastörize sütten daha iyi bir D vitamini kaynağı olduğu düşünülmektedir, çünkü pastörize edilmemiş, çiğ süt genellikle hemen hemen her vitamin ve mineralden genel olarak üstündür.
Çiğ süt, normal olarak, dışarıda otlamayan ve içeride hububatla beslenen hayvanların aksine, doğada gezen ve otlarla beslenen hayvanlardan gelir. Hayvanlar daha sağlıklı olduğu için sütü de öyledir.
Yüksek sıcaklıkta pastörizasyon işlemi sırasında düzenli sütte bulunan birçok besin maddesi de yok edilir. Bu nedenle, yüksek kaliteli çiğ sütün başlangıçta daha fazla D Vitamini içereceği ve bu besinleri yok eden yüksek ısıda pastörizasyon işleminden geçmediği için daha fazlasını tutacağı mantıklı görünmektedir.
D Vitamini Faydaları Nelerdir?
- Kemik Sağlığına Katkıda Bulunur
- Diyabeti Önleyebilir
- Kansere Karşı Korur
- Kalp Hastalıkları ile Mücadeleye Yardımcı Olur
- Bağışıklık Sistemini Geliştirir
- Hormon Düzenlemesini Kolaylaştırır ve Ruh Halini Geliştirmeye Yardımcı Olur
- Konsantrasyon, Öğrenme ve Hafızaya Yardımcı Olur
Kemik Sağlığına katkıda bulunur
D vitamini, kemiklerde kalsiyum emiliminde rol oynar. Kalsitriol (dönüştürülmüş D vitamini), kalsiyum seviyelerini korumak için paratiroid hormonu ile çalışır. Ek olarak, D Vitamini’nin vitamin K ve fosfor da dahil olmak üzere her iki sağlığa da katkıda bulunan diğer önemli vitamin ve mineraller üzerinde etkisi vardır.
D Vitamini kandaki fosfor düzeylerini korumaktan kısmen sorumludur ve D Vitamini kalsiyumun proteinlere bağlanma kabiliyetini etkilediğinden, bunun aynı zamanda K vitamini ile de bağlantılı olduğuna inanılmaktadır.
D vitamini eksikliği, kemiklerinizin osteomalazi denilen yumuşatılmasıyla veya rikets olarak adlandırılan kemik anormalliği ile sonuçlanabilir. Ek olarak, bir eksiklik osteoporoz gelişimi ve kemik kırığı geçirme riskinizi artırır.
Çalışmalar, günde 800-5000 IU dozlarında D vitamininin iskelet yapısının yaşlanmasını yavaşlatarak ve 65 yaşın üzerindeki yaşlı erişkinlerde kırık ve düşme oranını azaltarak kas iskelet sağlığını iyileştirebileceğini göstermiştir. D vitamini düzeylerinin aktif olması, kas gücünün artması ve düşmelere ve yaralanmalara daha az eğilimli olması daha olasıdır.
D Vitamini seviyeleri düşük olduğunda, paratiroid aşırı aktif hale gelir. Bu hiperparatiroidizm olarak bilinir ve fosforda düşüşe neden olur. Kemik yoğunluğunu düzgün bir şekilde mineralleştirmek için fosfor, kalsiyum ve diğer bileşiklere ek olarak gereklidir.
- Kemik Erimesi (Osteoporoz) Tedavisi İçin Dr. Ümit Aktaş’tan Bitkisel Kürler
- Osteoporoz Belirtileri ve Nedenleri? Kemik Erimesi Tedavisi Doğal Yollar
Diyabeti Önleyebilir
Şeker Hastalığı belirtileri insülin direncinden sonra insülin eksikliğinden veya yetersiz insülin sekresyonundan kaynaklanır.
Londra Tıp ve Diş Hekimliği Fakültesi’nde yapılan araştırmaya göre, insülin salgılanması için kalsiyum gereklidir ve D Vitamini kalsiyum emilimini ve kullanımını teşvik eder, bu nedenle insülin salgısının düzenlenmesine katkıda bulunur.
Mevcut Diyabet İncelemelerinde yayınlanan 2015 tarihli bir araştırmaya göre, D Vitamini replasmanının(yerine koyma), hastalığın insidansı, kontrolü ve komplikasyonları dahil olmak üzere, tip 2 diyabetin tüm yönleri üzerinde yararlı etkileri vardır. Diyabeti, düşük D vitamini seviyelerine bağlayan kanıtlar da vardır.
Kansere Karşı Korur
D Vitamini eksikliği belirtileri, özellikle meme kanseri, kolon kanseri ve prostat kanseri olmak üzere kanser gelişimi için artan risklerle ilişkilendirilmiştir.
Endokrinolojide Frontiers’de yayınlanan araştırmaya göre, D Vitamini tümör büyümesini, hücre farklılaşmasını ve apoptozu etkileyen faktörlerde rol oynar. Araştırmacılar güneş ışığına maruz kalmanın ve dolaşımdaki D vitamini düzeylerinin birçok kanser türünde azalmış olay ve ölüm oranı ile ilişkili olduğunu bulmuşlardır.
Araştırmalar, D vitamininin, muhtemelen hücre yaşam döngüsündeki rolü veya aşırı östrojeni bloke etme yeteneği nedeniyle meme kanseri, bağırsak kanseri ve yumurtalık kanseri riskini etkileyebileceğini göstermektedir.
Amerikan Klinik Beslenme Dergisi’nde yayınlanan araştırmaya göre, D Vitamini ve kalsiyum beslenme durumunu iyileştirmek postmenopozal kadınlarda kanser riskini önemli ölçüde azaltır.
- Kanser Nedir? Kanser Belirtileri, Tedavisi ve Kanser Türleri
- Kanser Nedenleri: Beklenmedik Kanser Nedenleri ve Çözümleri
Kalp Hastalıkları ile Mücadeleye Yardımcı Olur
D Vitamini eksikliğinin, kan basıncını, kolesterol seviyelerini ve iltihaplanmayı düzenlemede rol oynadığı için kardiyovasküler hastalık riskini artırdığı gerçeğine yönelik artan sayıda araştırma vardır.
Hayvan çalışmaları, D Vitamini sinyalinin bozulmasının hipertansiyon, ateroskleroz ve kardiyak hipertrofiyi desteklediğini göstermiştir.
Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi’nden yapılan araştırmaya göre, eksikliği olan insanların, koroner kalp hastalığı ve diğer kalp ile ilgili semptomlardan ölme olasılıklarının daha yüksek olduğunu bulmuştur.
- Kalp Hastalığı Belirtileri, Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Kalp Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir? Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
- Kalp Hastalıkları: Kalp Sağlığına İyi Gelen Besinler ve Faydaları
Bağışıklık Sistemini Geliştirir
D vitamini sağlıklı hücre replikasyonuna (yenileme, yerine koyma) yardımcı olur ve daha az ciddi soğuk algınlığı ve griple birlikte otoimmün hastalıkların gelişmesine karşı korunmada rol oynayabilir.
Bağışıklık hücrelerimiz D Vitamini için reseptörler içerir ve D vitamininin uzamış veya aşırı inflamatuar yanıtları önlediği görülmüştür.
Enflamasyon çoğu modern, kronik hastalıkların ve otoimmün bozuklukların kökeninde bulunur: multipl skleroz (MS), romatoid artrit, irritabl bağırsak sendromu ve diğer sindirim bozuklukları, yüksek tansiyon ve daha fazlası.
Hormon Düzenlemesini Kolaylaştırır ve Ruh Halini Geliştirmeye Yardımcı Olur
Vücudumuzda bir hormon gibi davrandığından ve beyin fonksiyonunu etkilediğinden, D vitamini eksikliği depresyon, mevsimsel duygulanım bozukluğu ve PMS sırasında yaşanan şiddetli duygudurum sorunları, uykusuzluk ve anksiyete gibi duygudurum bozuklukları için artan risk ile ilişkilendirilmiştir.
Düşük D Vitamini seviyeleri de uygun testosteron ve östrojen üretimini engelleyerek birçok istenmeyen semptomlara yol açabilecek dengesizliklere yol açabilir.
- Depresyon Belirtileri, Nedenleri, Türleri ve Tedavisi
- Anksiyete Nedir? Anksiyete Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Konsantrasyon, Öğrenme ve Hafızaya Yardımcı Olur
Bazı çalışmalar, D vitamininin karar verme, konsantre olma ve bilgi saklama yeteneğimizi de etkilediğini göstermiştir.
Bazı çalışmalarda, D Vitamini düzeyinin düşük olduğu kişilerin standart sınavlarda yetersiz performans gösterdiği, karar verme becerilerinin zayıf olduğu ve odaklanma ve dikkat gerektiren görevlerde zorluk yaşadığı gösterilmiştir.
Ek olarak, bazı araştırmalar düşük D Vitamini düzeyleri ile şizofreni ve MS Hastalığı (multipl skleroz) gelişimi için artmış risk arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir.
D Vitamini Önerilen Günlük Doz
D Vitamini eksikliği belirtileri, özellikle Batı gelişmiş ülkelerde ve dünya çapında artan bir endişe olduğundan, yetkililer, yeni doğan bebekler, çocuklar ve ergenler için önceki miktarın iki katına çıkarılması için D vitamininin önerilen günlük alımını artırdı.
USDA’ya göre D Vitamini için RDA, yetişkinler için günde 600 IU’dur. Özellikle, D vitamini ile aşırı takviye konusunda çok az risk olmasına rağmen, yeterli seviyeye sahip olmaktan çok yararlandığından, günde 5000 IU almak öneriliyor.
Kan Tahlili ve Doktora Danışmak Şart
Bununla birlikte, bunun genel bir öneri olduğunu ve kan testi olmadan sizin için en uygun miktarın bilinmesinin bir yolu olmadığını unutmayın.
Daha yüksek veya daha düşük bir miktara ihtiyacınız olabilir ve doktorunuzla konuşmalısınız. Bu sayede, ihtiyacınız olan doğru dozda kaliteli, gıda bazlı bir vitamin satın alabilirsiniz.
Bazı çalışmalar, belgelenmiş D Vitamini eksikliği olan hastalarda, vücut içinde depoların yenilenmesi için birkaç hafta boyunca uygulanan, çok yüksek, en az 600.000 IU kümülatif dozun gerekli olduğunu göstermiştir.
Tam D Vitamini seviyenizi tespit etmek için bir kan testine sahip olmanızın, vücut seviyenizi tam olarak nasıl yenileyeceğinizi size anlatmakta yararlı olabileceğini göstermektedir.
D Vitamini Tavsiye Edilen Günlük Doz
İdeal olarak, D Vitamini’nin kan seviyesinin mililitrede 50-60 nanogram arasında olana kadar, yüksek kaliteli, bütün gıda bazlı bir multivitamin veya D vitamini takviyesiyle takviye almalısınız
Çocuklarda D Vitamini Kullanımı
5 yaş altı: 35 birim / günlük
5-10 yaş arası 2.500 birim / günlük
Yetişkinlerde D Vitamini Kullanımı
5,000 birim / günlük
Ancak açık olmak gerekirse, USDA’nın D vitamini resmi tavsiyesi aşağıdadır:
Çocuklarda D Vitamini Kullanımı
1–3 yaş: 600 IU (15 mcg / gün)
4-8 yıl: 600 IU (15 mcg / gün)
Ergen ve Yetişkinlerde D Vitamini Kullanımı
9–70 yaş: 600 IU (15 mcg / günlük)
70 yaş üstü yetişkinler: 800 IU (20 mcg / günlük)
Hamile ve emziren kadınlarda D Vitamini Kullanımı
600 IU (15 mcg / günlük)
Bazı takviyeler tercih edilen tipte D3 vitamini sağlar. Vitaminin gerçek besin kaynağını ve doğal olarak yardımcı olan diğer tüm enzimleri ve bileşikleri sağlayan bir takviye almak istersiniz. Bu, izole edilmiş vitaminlerden daha etkili hale getirir.
D Vitamini Etkileşimleri
Neyse ki cildiniz, ısı ve diğer faktörlere göre D vitamini dönüşümünü düzenleyebilir. Gelecekteki kullanım için preD Vitamini’yi depolayabilir ve güvenli olanın üstünde ve ötesinde miktarları yok edebilir. Bu yüzden eksiklik genellikle çok fazla D vitamini tüketmekten çok daha büyük bir endişe kaynağıdır.
D Vitamini yağda çözünen bir vitamin olduğundan, ideal emilim elde etmek için yağ ile tüketilmesi gerekir. D Vitamini besin kaynağı yiyecekseniz, ghee, hindistancevizi yağı, fındık, tohum veya balık gibi bir çok esansiyel yağ kaynağı ile birleştirmek en iyisidir.
A vitamini ve D vitamini İlişkisi
A vitamini ve D vitamininin önemli bir ilişkisi vardır. Bazı çalışmalar son zamanlarda, bir kişinin yüksek A vitamini alımını tamamladığı zaman, D vitamini eksikliklerinin daha da kötüleşebileceğini göstermiştir.
Bu çalışmalar, kandaki D Vitamini kan testinde 50’nin altına düştüğü zaman ortaya çıkar. Kişinin eksikliğe yaklaştığı anlamına gelir, A vitamininin daha yüksek ek alımı sorunu daha da kötüleştirebilir.
İyi haber şu ki, A vitamini ve D Vitamini seviyeleri yeterli olduğunda, araştırmalar vücudunuzun vitaminleri metabolize etmesine ve bunları en iyi şekilde kullanmalarına yardımcı olmak için birlikte çalıştıklarını göstermiştir.
Çok yüksek dozda A vitamini ile desteklenmesi tavsiye edilmez, bu nedenle bilinen bir D vitamini eksikliğiniz veya D vitamini eksikliği belirtileriniz varsa, bazı sorunlara yol açabilir.
D Vitamini Eksikliği Üzerine Son Düşünceler
ABD’de ki yetişkinlerin yüzde 90’ına varan oranlarda D Vitamini eksikliği ve D vitamini eksikliği semptomları görülebilir; bu da kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, otoimmün hastalıklar ve kanser gibi önemli sağlık sorunlarına yol açabilir.
D Vitamini eksikliği belirtilerinin iki ana nedeni güneşe maruz kalmama ve güneş koruyucu kullanımıdır. Güneşlenirken, güneş koruyucu olmadan, yaklaşık 10 dakika boyunca oturduğunuzda, muhtemelen yaklaşık 10.000 birim doğal D vitamini emersiniz. D vitamini eksikliği belirtilerini önlemek için D Vitamini seviyenizi arttırmanın en etkili yoludur.
Balık, UV ışınlarına maruz kalan mantarlar, yumurtalar ve çiğ süt dahil olmak üzere D vitamini besin kaynakları da vardır. Bu yiyecekleri yemek D vitamini seviyenizi arttırmanıza yardımcı olabilir, ancak güneşe maruz kalmak D vitamini eksikliği belirtilerinden kaçınmanın en iyi yoludur.
D Vitamini eksikliğinin en sık görülen belirtileri arasında zayıflık, kronik yorgunluk, depresyon, anksiyete, uyku sorunu, zayıf kemikler ve zayıf bağışıklık sistemi, diyabet, kalp hastalığı ve diğer sağlık durumlarını içerebilir.
Türkiye’de D Vitamini Eksikliği: İstatistikler ve Bilimsel Çalışmalar
Türkiye’de D Vitamini Eksikliği İstatistikleri
Türkiye, coğrafi konumu itibariyle dört mevsimi yaşayan bir ülke olmasına rağmen, D vitamini eksikliği önemli bir halk sağlığı sorunu olarak ortaya çıkmaktadır. Yapılan çeşitli bilimsel çalışmalar, Türkiye’de özellikle kış aylarında güneş ışığına yeterince maruz kalmayan bireylerde D vitamini seviyelerinin ciddi şekilde düştüğünü göstermektedir.
- Genel Popülasyon Üzerinde Yapılan Çalışmalar:
- Birçok çalışma, Türkiye’de D vitamini eksikliğinin yaygın olduğunu ortaya koymaktadır. Örneğin, İstanbul’da yapılan bir çalışmada, katılımcıların yaklaşık %70’inin D vitamini seviyelerinin yetersiz olduğu bulunmuştur .
- Türkiye genelinde yapılan başka bir çalışma, kadınların %80’inden fazlasında D vitamini eksikliği bulunduğunu, erkeklerde ise bu oranın %50 civarında olduğunu göstermiştir .
- Çocuklar ve Gençler:
- Türkiye’deki çocuklar ve gençler üzerinde yapılan bir araştırma, özellikle kapalı alanlarda fazla zaman geçiren çocuklar arasında D vitamini eksikliğinin yaygın olduğunu göstermektedir. Özellikle okul çağındaki çocuklarda, D vitamini eksikliği oranlarının %60’a kadar çıktığı belirtilmiştir .
- Yaşlı Nüfus:
- Yaşlı nüfus, D vitamini eksikliği açısından yüksek risk altında bulunmakta. Türkiye’de yaşlı bireyler üzerinde yapılan bir çalışmada, katılımcıların %90’ından fazlasının D vitamini eksikliği yaşadığı tespit edilmiştir . Bu durum, yaşlı bireylerin kemik kırılganlığı ve osteoporoz gibi sağlık sorunlarına daha yatkın hale gelmesine neden olmaktadır.
Bilimsel Çalışmalar ve Bulgular
Türkiye’de D vitamini eksikliği ile ilgili yapılan bilimsel çalışmalar, bu sorunun geniş çapta ele alınması gerektiğini vurgulamaktadır. İşte bu konuda yapılan bazı önemli çalışmalar:
- İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Araştırması:
- İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi tarafından yapılan bir araştırma, D vitamini eksikliğinin özellikle kış aylarında arttığını ve bu durumun bağışıklık sistemini zayıflattığını ortaya koymuştur. Bu çalışma, D vitamini seviyelerinin takviyelerle desteklenmesi gerektiğini önermektedir .
- Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD) Raporu:
- TEMD tarafından yayınlanan bir rapor, Türkiye’de D vitamini eksikliğinin yaygınlığını ve bu durumun sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini ele almıştır. Raporda, D vitamini eksikliğinin kemik sağlığı, bağışıklık sistemi ve kalp sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri detaylandırılmıştır .
- Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Çalışması:
- Hacettepe Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışma, Türkiye’deki çeşitli yaş gruplarındaki bireylerin D vitamini seviyelerini incelemiş ve özellikle genç kadınlarda eksikliğin çok yaygın olduğunu ortaya koymuştur .
Sonuç ve Öneriler
D vitamini eksikliği, Türkiye’de yaygın bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Güneş ışığına maruz kalma süresinin artırılması, D vitamini açısından zengin besinlerin tüketilmesi ve gerekirse D vitamini takviyelerinin kullanılması, bu sorunun çözümü için önemli adımlardır. Sağlık otoriteleri ve bireylerin bu konuda bilinçlendirilmesi, D vitamini eksikliğine bağlı sağlık sorunlarının önlenmesinde kritik öneme sahiptir.
Kaynaklar:
- Türkiye’de D Vitamini Eksikliği ve Güneşlenme Alışkanlıkları – İstanbul Çalışması
- Türkiye’deki Kadınlarda D Vitamini Eksikliği Üzerine Araştırma
- Çocuklarda D Vitamini Eksikliği – Türkiye Geneli Araştırması
- Yaşlılarda D Vitamini Eksikliği ve Sağlık Etkileri – Türkiye Araştırması
- İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Araştırması – D Vitamini
- Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Raporu
- Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Çalışması – D Vitamini
Bu yazı, Türkiye’de D vitamini eksikliğinin yaygınlığını ve sağlık üzerindeki etkilerini bilimsel çalışmalar ışığında ele almaktadır. Sağlık bilincinin artırılması ve gerekli önlemlerin alınması, bu yaygın eksikliğin giderilmesinde önemli rol oynayacaktır.taşımaktadır.
