Dikkat! Sizde de “Gluten İntoleransı” Olabilir

Buğday, çavdar ve arpa gibi tahıllarda bulunan bir tür protein olan “gluten” ile ilişkili olduğu bilinen 55 hastalık bulunmaktadır, daha da kötüsü gluten intoleransı olan ya da çölyak hastası olan kişilerin yaklaşık %99’u bu durumlarından habersiz!

Eğer sizde de aşağıdaki semptomlardan birkaçı mevcutsa gluten intoleransı veya alerjiniz olabilir:

• En sık görülen belirtiler özellikle gluten içeren ürünleri tükettikten sonra sindirim sisteminizde gaz oluşumu, gaz çıkarma, şişkinlik ve hazımsızlık belirtileri ve diyaredir!
• Bazı durumlarda diyare yerine kabızlık da görülebilir. Özellikle çocuklarda diyere yerine kabızlık meydana gelmesi daha yaygındır.
• Ciltte Keratosis pilaris oluşumu meydana gelebilir. Keratosis pilaris özellikle kolların arkasında ve bazen bacaklarda meydana gelen noktacıklı görünüm sayesinde anlaşılabilir. Cilt tavuk derisine benzer. Bu durum glutenin bağırsak dokusuna zarar vermesi nedeniyle yağ asitleri ve A vitamininin vücut tarafından yeterince emilerek kullanılamadığının bir göstergesidir.
• Genel yorgunluk, halsizlik, zihin yorgunluğu. Özellikle glutenli yiyeceklerin tüketildiği bir öğün sonrası hissedilen yorgunluk hissi.
• Hashimoto tiroidi, romatoid artrit, Sistemik Lupus ve MS gibi teşhis edilmiş bir otoimmün hastalığınız varsa, ya da ülseratif kolit, sedef ve skleroderma gibi bir rahatsızlıktan yakınıyorsanız, gluten intoleransı riskiniz daha da yüksek olabilir.
• Özellikle ara ara baş dönmesi ya da denge kaybı gibi bazı nörolojik semptomlar yaşıyorsanız.
• Eğer bazı hormonal dengesizlikleriniz varsa, adet öncesi serginlik ve semptomlar yaşıyorsanız ya da nedeni açıklanamayan kısırlık probleminiz varsa.
• Migren tipi baş ağrılarından şikayetçiyseniz.
• Kronik yorgunluk ya da fibromiyalji teşhisi konulmuşsa, ya da hekiminiz mevcut halsizliğinizin ve ağrılarınızın nedenini açıklayamıyorsa.
• Özellikle el parmaklarının eklemleri, diz ve kalça gibi eklem bölgelerinde enflamasyon, şişkinlik ve ağrı mevcutsa,
• Anksiyete, depresyon, ani duygu durum değişimleri gibi psikolojik problemler yaşıyorsanız, sizde de teşhis edilmemiş “gluten intoleransı” ya da “çölyak hastalığı” olma riski yüksek demek olabilir.

Gluten İntoleransı’nın Varlığı Nasıl Anlaşılır?

Eğer hekime danışmadan ya da test yaptırmadan gluten intoleransınız olup olmadığını anlayabilmek istiyorsanız bunun için bir “eliminasyon diyeti” uygulamalısınız.

Eliminasyon diyetinden kasıt, gluten içeren gıdaları en az 2-3 hafta tamamen hayatınızdan çıkarmanızdır. Fakat işin püf noktası gluten içeren gıdaları ya da ilaçları hayatınızdan %100 çıkarmanızdır. Çünkü en minimal miktar bile vücut tarafından algılanacak ve enflamatuar reaksiyonlar başlatılacaktır. Bu nedenle temel olarak dikkat etmeniz gereken şey çok katı bir anti-gluten diyeti uygulamanızdır.

Vücudunuzun glutenden arındığı 2-3 haftanın sonunda yeniden gluten içeren besinlerle beslenmeniz sonucu yukarıdaki rahatsızlıklardan bazıları meydana geliyorsa, muhtemelen gluten intoleransınız var demektir. Ancak aklınızda bulunması gerekir ki glutenin büyük bir protein olması nedeniyle vücudunuzdan tam olarak temizlenebilmesi ayları hatta yılları da alabilir!

Gluten intoleransınız olup olmadığı konusunda emin değilseniz bunun için bir hekimden yardım alabilir ya da “York Testi” veya “gıda intolerans testi” gibi testlerden yararlanarak bu durumdan kesin olarak emin olabilirsiniz.

Gluten İntoleransının Tedavisi

Bu durumun kesin bir tedavisi olmasa ya da ilaçlarla tedavisi henüz mümkün olmasada. Gluten içermeyen gıdalarla beslenmek ve hayatınızdan gluteni kesin olarak çıkarmanız,  “glutenfree” ürünleri kullanmanız, semptomların oluşumunu ortadan kaldıracaktır.

Fakat daha önceden de bahsedildiği gibi “ara sıra glutenli ürünler yenilebilir”, “bir öğünden bir şey olmaz”, “yediğim her şeyi incelemek zorunda mıyım?”, “glutenfree ürünleri bulmak çok zor” gibi düşünceleri tamamen kafanızdan silmelisiniz. Çünkü glutenin az miktarı da çok miktarı da “mutlaka” bağışıklık sisteminin devreye girmesine ve semptomların meydana gelmesi için gereken reaksiyonları tetiklemeye yeterli olacaktır! Bu nedenle glutenli besinlerin neler olduğunu öğrenerek kesinlikle bu besinlerden uzak durmalısınız. Bunun haricinde marketlerden aldığınız bisküvi, çikolata vs.. gibi tüm atıştırmalık ürünlerin üzerinde “gluten içermez” ya da “glutenfree” ibaresinin bulunmasına dikkat etmelisiniz.

2001 yılında yayımlanan bir araştırma sonucu. Çölyak hastalığı ya da gluten intoleransı olan kişilerin ayda sadece bir kez bile glutenli gıdalar tüketmeleri sonucu, bu nedene bağlı ölüm riskini tam %600 oranında arttırdığını göstermektedir!