Karaciğer Kanseri Nasıl Teşhis Edilir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İçindekiler
Karaciğer Kanseri Nedir?
Karaciğer kanseri, karaciğerinizin hücrelerinde başlayan bir kanserdir. Karaciğeriniz, karnınızın üst kısmında, diyaframınızın altında ve karnınızın üstünde yer alan futbol topu büyüklüğünde bir organdır.
Karaciğerde çeşitli kanser türleri oluşabilir. Karaciğer kanserinin en sık görülen tipi hepatositin ana tipi olan hepatosellüler karsinomdur.
İntrahepatik kolanjiokarsinom ve hepatoblastoma gibi diğer karaciğer kanseri türleri daha az yaygındır.
Karaciğeri etkileyen tüm kanserler, karaciğer kanseri olarak kabul edilmez. Gövde, akciğer veya meme gibi vücudun başka bir bölgesinde başlayan ve daha sonra karaciğere yayılan kansere karaciğer kanseri yerine metastatik kanser denir. Ve bu tip bir kanser, böyle bir metastatik kolon kanseri ile başladığı organın adını almıştır. Karaciğerlere yayılan kanser, karaciğer hücrelerinde başlayan kanserden daha yaygındır.
Karaciğer Kanseri Teşhisi
Karaciğer kanseri teşhisi için kullanılan testler ve prosedürler şunlardır:
Kan testleri
Kan testleri karaciğer fonksiyon bozukluğunu ortaya çıkarabilir.
Test için karaciğer dokusunun bir örneğini çıkarma
Karaciğer kanserinin kesintanısını koymak için doktorunuz laboratuvar testleri için bir parça karaciğer dokusunu almayı tavsiye edebilir.
Bir karaciğer biyopsisi sırasında, doktorunuz bir doku örneği elde etmek için cildinize ve karaciğerinize ince bir iğne yerleştirir.
Laboratuarda doktorlar, kanser hücrelerini aramak için mikroskop altında dokuyu inceler. Karaciğer biyopsisi kanama, morarma ve enfeksiyon riski taşır.
Karaciğer Kanseri Evreleri
Karaciğer kanseri teşhis edildikten sonra, doktorunuz kanserin derecesini (evresini) belirlemek için çalışacaktır. Evreleme testleri, kanserin büyüklüğünü, yerini ve yayıldığı alanı belirlemeye yardımcı olur. Karaciğer kanserini tedavi etmek için kullanılan görüntüleme testleri CT’leri, MRI’ları ve kemik taramalarını içerir.
Karaciğer kanseri evrelemenin farklı yöntemleri vardır. Bir yöntemde I ‘den IV’ e kadar Romen rakamları kullanılır ve bir diğeri de A’dan D’ye kadar olan harfleri kullanır.
Doktorunuz tedavi seçeneklerinizi ve prognozunuzu(hastalık seyri-ön görü) belirlemek için kanserinizin evresine bakar. Evre IV ve evre D en kötü prognoza sahip en gelişmiş karaciğer kanserini göstermektedir.
Karaciğer Kanseri Tedavisi
Primer karaciğer kanserine yönelik tedaviler, hastalığın derecesine, yaşınıza, genel sağlık durumunuza ve kişisel tercihlerinize bağlıdır.
Karaciğer Kanserinde Cerrahi Uygulama
Karaciğer kanserini tedavi etmek için kullanılan işlemler şunlardır:
1.Tümörü Çıkarmak İçin Ameliyat
Bazı durumlarda, doktorunuz karaciğer kanseri ve tümörünüz küçükse ve karaciğer fonksiyonunuzun iyi olması durumunda onu çevreleyen küçük bir sağlıklı karaciğer dokusunu çıkarmak için bir işlem önerebilir.
Bunun sizin için bir seçenek olup olmaması, kanserinizin karaciğer içindeki yeri, karaciğerinizin ne kadar iyi çalıştığı ve genel sağlığınıza bağlıdır.
2.Karaciğer Nakli Cerrahisi
Karaciğer nakli ameliyatı sırasında, hastalıklı karaciğeriniz çıkarılır ve bir vericiden sağlıklı bir karaciğer ile değiştirilir. Karaciğer nakli cerrahisi, erken evre karaciğer kanseri olan insanların sadece küçük bir yüzdesi için kullanılır..
Karaciğer Kanserinde Lokal Tedaviler
Karaciğer kanseri için lokalize tedaviler, doğrudan kanser hücrelerine veya kanser hücrelerini çevreleyen alana uygulanmaktadır.
Karaciğer kanseri için lokal tedavi seçenekleri şunlardır:
Kanser Hücrelerini Isıtmak
Radyofrekans ablasyon denilen bir prosedürde, elektrik akımı kanser hücrelerini ısıtmak ve yok etmek için kullanılır. Bir ultrason veya BT taramasını kılavuz olarak kullanarak, cerrahınız bir veya daha fazla ince iğneyi karın bölgesindeki küçük insizyonlara sokar. İğneler tümöre ulaştığında, kanser hücrelerini yok ederek bir elektrik akımı ile ısıtılırlar.
Kanser Hücrelerini Dondurmak
Kriyoablasyon, kanser hücrelerini yok etmek için aşırı soğuk kullanır. Prosedür sırasında doktorunuz sıvı nitrojen içeren bir cihazı (cryoprobe) doğrudan karaciğer tümörlerine yerleştirir. Ultrason görüntüleri, kriyoprobu yönlendirmek ve hücrelerin donmasını izlemek için kullanılır.
Tümöre Alkol Enjekte Etmek
Alkol enjeksiyonu sırasında, saf alkol, deri yoluyla veya ameliyat sırasında doğrudan tümörlere enjekte edilir. Alkol, tümör hücrelerinin ölmesine neden olur.
Kemoterapi İlaçlarını Karaciğere Enjekte Etmek
Kemoembolizasyon, güçlü anti-kanser ilaçlarını doğrudan karaciğere veren bir tür kemoterapi tedavisidir.
Karaciğere Radyasyon ile Doldurulmuş Boncuk Yerleştirilmesi
Radyasyon içeren küçük küreler, doğrudan tümöre radyasyon verebilecekleri şekilde karaciğere doğrudan yerleştirilirler.
Karaciğer Kanserinde Radyasyon Tedavisi
Bu tedavi, kanser hücrelerini yok etmek ve tümörleri küçültmek için X-ışınları ve protonlar gibi kaynaklardan yüksek güçlü enerji kullanır. Doktorlar çevreyi saran sağlıklı dokuyu korurken, enerjiyi karaciğere dikkatle yönlendirir.
Harici ışın radyasyon tedavisi sırasında bir masanın üzerinde uzanırsınız ve bir makine enerji ışınlarını vücudunuzdaki kesin bir noktaya yönlendirir.
Stereotaktik radyocerrahi olarak adlandırılan özel bir radyasyon terapisi türü, vücudunuzun bir noktasında aynı anda birçok radyasyon ışınının odaklanmasını içerir.
Karaciğer Kanserinde Hedefli İlaç Tedavisi
Hedeflenen ilaçlar, bir tümör içindeki spesifik anormalliklere müdahale ederek çalışır. İleri hepatosellüler karsinomun tedavi edilmeden birkaç ay daha uzun süre ilerlemesini yavaşlattığı veya durdurduğu gösterilmiştir.
İlaç sorafenib (Nexavar) gibi hedefe yönelik tedavilerin ileri karaciğer kanserini kontrol etmek için nasıl kullanılabileceğini anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Karaciğer Kanserinde Destekleyici (Palyatif) Bakım
Palyatif bakım, ciddi bir hastalığın ağrı ve diğer semptomlarından kurtulmaya odaklanan özel tıbbi bir bakımdır. Palyatif bakım uzmanları, devam eden bakımınızı tamamlayan ekstra bir destek katmanı sağlamak için siz, aileniz ve diğer doktorlarınızla birlikte çalışır. Palyatif bakım, cerrahi, kemoterapi veya radyasyon terapisi gibi diğer agresif tedavilere maruz kalırken kullanılabilir.
Tüm diğer uygun tedavilerle birlikte palyatif bakım kullanıldığında, kanser olan kişiler daha iyi hissedebilir ve daha uzun yaşayabilir.
Palyatif bakım, doktorlar, hemşireler ve diğer özel eğitimli profesyoneller tarafından sağlanır. Palyatif bakım ekipleri kanser ve aileleri için yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Bu bakım şekli, aldığınız küratif veya diğer tedavilerin yanında sunulmaktadır.
Karaciğer Kanserinde Alternatif Tıp
Alternatif tedaviler ileri karaciğer kanseri olan kişilerde ağrı kontrolüne yardımcı olabilir. Doktorunuz ağrıları tedavi ve ilaçlarla kontrol etmek için çalışacaktır. Ancak bazen ağrınız devam edebilir veya ağrı kesici ilaçların yan etkilerinden kaçınmak isteyebilirsiniz.
Doktorunuza ağrıyla başa çıkmanıza yardımcı olabilecek alternatif tedaviler hakkında danışın:
- Aküpresür
- Akupunktur
- Derin nefes
- Müzik dinlemek (müzik terapisi)
- Masaj
Karaciğer Kanseriyle Başa Çıkmak ve Destek
Hayatınızı tehdit eden bir hastalığınız olduğunu öğrenmek yıkıcı olabilir. Her kişi kendi kendine karaciğer kanseri tedavi yollarını bulur. Karaciğer kanserine yakalanan kişiler için kolay cevaplar olmamasına rağmen, aşağıdaki öneriler yardımcı olabilir:
Karaciğer kanseri tedavi süreciniz ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmalısınız
Kanserinizin evresi, tedavi seçenekleriniz ve isterseniz prognozunuz dahil olmak üzere, doktorunuza karaciğer kanseriniz hakkında danışın. Karaciğer kanseri hakkında daha fazla bilgi edindikçe, tedavi kararlarında daha emin olabilirsiniz.
Arkadaşlarınızı ve ailenizi kendinize yakın tutun
Yakın ilişkilerinizi güçlü tutmak, karaciğer kanseri ile başa çıkmanıza yardımcı olacaktır. Kanser tarafından bunalmış hissettiğinizde size duygusal destek sağlayabilirler.
Konuşacak birini bulun
Umutlarınız ve korkularınız hakkında konuşabileceğiniz iyi bir dinleyici bulun. Bu arkadaş, aile üyesi veya bir danışman olabilir. Bölgenizdeki destek grupları hakkında doktorunuza danışın.
Bilinmeyenler için plan yapın
Kanser gibi hayatı tehdit eden bir hastalığa sahip olmak, ölme ihtimaliniz için hazırlamanızı gerektirir. Bazı insanlar için, güçlü bir inanç ya da kendilerinden daha büyük bir şey duygusuna sahip olmak yaşamı tehdit eden bir hastalık ile karşılaşmayı daha kolay hale getirir.
Randevunuz için Hazırlanın
Karaciğer kanseri olabileceğinizi düşünüyorsanız, vakit kaybetmeden doktordan randevu almalısınız. Doktorunuzun karaciğer kanseri olabileceğinizden şüphelenmesi durumunda, sizi karaciğer hastalıkları (hepatolog) konusunda uzmanlaşmış bir doktora veya kanser tedavisinde uzman olan bir doktora (onkolog) sevk edilebilir.
Randevular kısa olabileceğinden, iyi hazırlanmış olmak iyi bir fikirdir. İşte size hazırlanmanıza ve doktorunuzdan ne beklemenize yardımcı olacak bazı bilgiler.
Ne Yapabilirsiniz?
Herhangi bir randevu öncesi kısıtlamalarından haberdar olun. Randevuyu hazırlarken, diyetinizi kısıtlamak gibi önceden yapmanız gereken bir şey olup olmadığını öğrenin.
Randevuyu planladığınız nedenden alakasız görünebilecek olsa bile yaşadığınız herhangi bir belirtiyi not alın.
Önemli stresler veya son yaşam değişiklikleri de dahil olmak üzere önemli kişisel bilgilerinizi yazın.
Aldığınız tüm ilaçların, vitaminlerin ve takviyelerin bir listesini yapın.
Bir aile üyesi veya arkadaşınızı yanınıza almayı düşünün. Bazen randevu sırasında verilen tüm bilgileri hatırlamak zor olabilir. Size eşlik eden biri, unuttuğunuz bir şeyi hatırlayabilir.
Doktorunuza sormak için sorular hazırlayın.
Doktorunuzla geçirdiğiniz süre sınırlıdır, bu yüzden soruların bir listesini hazırlamak zamanınızı en iyi şekilde değerlendirmenize yardımcı olacaktır.
Doktorunuza sorabileceğiniz bazı soru örnekler:
- Ne tür bir karaciğer kanserim var?
- Karaciğer kanserimin evresi nedir?
- Patoloji raporum ne diyor? Patoloji raporunun bir kopyasını alabilir miyim?
- Daha fazla teste ihtiyacım olacak mı?
- Tedavi seçeneklerim nelerdir?
- Her tedavi seçeneğinin potansiyel yan etkileri nelerdir?
- Benim için özel olarak tavsiye ettiğin bir tedavi var mı?
- Tedavim günlük yaşantımı nasıl etkiler?
- Karaciğer kanseri tedavisi hakkında karar vermek için ne kadar zamanım var?
- İkinci bir görüş almalı mıyım?
- Karaciğer kanseri uzmanı görmeli miyim?
Türkiye’de Karaciğer Kanseri İstatistikleri
Karaciğer kanseri, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de önemli bir sağlık sorunu olarak dikkat çekmektedir. Türkiye’de karaciğer kanseri görülme sıklığı, genellikle karaciğer hastalıklarının yaygınlığı ve hepatit B ve C enfeksiyonları gibi risk faktörlerinin yüksek olması nedeniyle artış göstermektedir.
Türkiye’de her yıl yaklaşık 8.000 yeni karaciğer kanseri vakası tespit edilmektedir. Bu vakaların önemli bir kısmı, ileri evrelerde teşhis edilmekte ve tedavi süreci daha zor hale gelmektedir. Karaciğer kanseri, erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülmekte olup, 50 yaş üzerindeki bireylerde risk daha yüksektir.
Karaciğer kanseri tedavisinde, cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi ve hedefe yönelik tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Erken teşhis, tedavi başarısını artırmakta ve hastaların yaşam süresini uzatmaktadır. Karaciğer kanseri ve diğer kanser türleri ile ilgili daha fazla bilgi ve istatistikler için Sağlık Bakanlığı Kanser Daire Başkanlığı web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
