Tiroid Nodülleri Nasıl Oluşur? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Mutlu ve SağlıklıLast Updated: 2 Eylül 2024

1.159 8 minutes read

Tiroid Nodülleri Nasıl Oluşur? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tiroid nodülleri endokrin sistemi içerisinde ki en yaygın hastalıktır, boğazınızda bir yumru hissettiğinizde veya rutin bir muayene sırasında tespit edildiğinde, endişelenmek oldukça normaldir.

Her ne kadar tiroid nodülleri korkutucu görünse de, bunların yaklaşık %90–95’i normal bir tiroid bezinde gelişen kanserli olmayan büyümelerdir. Ancak bazı durumlarda, bu nodüller tiroid sorunlarına, yeme ve konuşma şeklini etkileyen kompresyon semptomlara neden olabilir. Tiroid nodüllerinin %5-10’u malign(kötü huylu) hale gelebilir.

ilgili yazı: Besinler Tiroid Fonksiyonlarını Nasıl Daha İyi Veya Daha Kötü Yapar?

Tiroid Nodülü Nedir?

Tiroid nodülleri, adem elmasının hemen arkasında boğazda yer alan tiroid bezlerinde gelişen büyümelerdir. Tiroid dokusu anormal şekilde büyüdüğünde, bir nodül veya yumru oluşturur. Tiroid nodülleri tek bir topak veya çoklu nodül olarak oluşabilir ve bunlar katı veya sıvı dolu olabilirler.

Genel popülasyonun yüzde 65’ini etkileyen tiroid nodülleri oldukça yaygındır. ABD’de tahmini yıllık tiroid nodüllerinin insidansı yaklaşık olarak yüzde 0,1’dir.

JAMA’da yayınlanan araştırmaya göre, çoğu tiroid nodülü iyi huylu ve klinik olarak önemsizdir, ancak nodüllerin yaklaşık %10’u klinik olarak anlamlı kanser riskini barındırabiliyor, %5’i kompresör semptomlara neden olabiliyor ve %5’i fonksiyonel bir hastalığa ilerleyebiliyor. (1)

Tiroid Nodüllerinin Belirtileri

Tiroid nodülü belirtilerinin gelişimi yaygın değildir; Aslında, nodüller hasta herhangi bir belirti göstermediğinden, genellikle başka görüntüleme çalışmaları yapıldığında tesadüfen bulunur. Ancak, tiroid nodülü olan bazı kişiler, yaklaşık %11-22, aşağıdakileri durumları yaşayabilirler:

Boyun Şişlikleri

Bazen boyun ve boğaz el il incelenirken tiroid nodülleri hissedilebilir ve hatta boyunda şişlikler görülebilir.

Disfaji (Yutma Güçlüğü)

Disfaji veya yutma zorluğu tiroid nodüllerine bağlı bir semptomdur. Oluşan nodül yemek borusunda kitle hissine neden olur ve yemek geçişini engeller. Yutma sırasında boğaza sıkışmış bir gıda hissi verir.

Odinofaji

Odinofaji , yutkunma ağzınızda, boğazda veya yemek borusunda ağrıya neden olduğunda kullanılan tıbbi bir terimdir. Daha büyük tiroid nodülleri boğazda ve boyunda basınç oluşturduğundan, bu bölgelerde ağrı olabilir.

Boğulma

Büyük veya şişmiş tiroid nodülleri yutmayı zorlaştırdığından boğulmaya neden olabilir.

Dispne (Solunum Zorluğu)

Dispne veya solunum zorluğu ve nefes darlığı, daha büyük tiroid nodülleri ile oluşabilir.

Bazen, tiroid nodülleri vücudun tiroid bezi tarafından salgılanan bir hormon olan ek tiroksin üretmesine neden olabilir. Bu, sinirlilik, anksiyete, uyku sorunları, hızlı kalp atışı, açıklanamayan kilo kaybı, aşırı terleme ve kas zayıflığı dahil olmak üzere hipertiroid belirtilerine yol açabilir. (2)

Bu semptomlar hem iyi huylu hem de kötü huylu tiroid nodüllerinde ortaya çıkabilir, bu nedenle tiroid kanseri riski olduğunu göstermezler. New Jersey Rutgers’daki araştırmacılar, tiroid nodülü büyüklüğü ve lob büyüklüğünün basınç semptomları ile doğrudan ilişkili olduğunu buldu.

Çalışmalar, kompresyon belirtileri olan ve 1.5 santimetreden büyük bir tiroid nodülüne sahip olan hastaların% 97’sinde ameliyat sonrası semptomlarda düzelme olduğu görüldü. (3)

Tiroid Nodülleri Nedenleri ve Risk Faktörleri

Tiroid nodülleri çok yaygındır ve aşağıdaki durumlar da dahil olmak üzere tiroid bezinde gelişmelerine neden olabilecek birkaç durum vardır: (4)

İyot Eksikliği

Düşük iyot seviyeleri, guatr gelişme riski veya genişlemiş bir tiroid bezi riski ile ilişkilidir. (5)

Hashimoto Hastalığı

Hashimoto hastalığı, tiroid bezinin iltihaplanmasına ve tiroid bezinin genişlemesine neden olabilir. Bu bozukluk, tiroid hormonunun yetersizliğinden kaynaklanır ve tiroid bezinin kademeli olarak tahrip olmasına yol açabilir.

ilgili yazı: Otoimmün Hastalıklarda Glüteni Bırakmak İçin 3 Önemli Neden

Tiroid Dokusunun Büyümesi

Bazen, tiroid adenomu adı verilen normal tiroid dokusu büyüyebilir. Bunun neden olduğu henüz tam olarak belli değildir, ancak tiroid bezinde topaklar ve fazla miktarda tiroid hormonu oluşmasına yol açabilir.

Tiroid Kisti

Tiroid içerisinde anormal tiroid dokusu büyümesinin bir sonucu olarak sıvı dolu bir kist gelişebilir. Bu kistler genellikle katı ve sıvı bileşenlerin bir karışımıdır ve genellikle iyi huyludur.

Bununla birlikte, bazen bir kist içindeki katı bileşenler habis(kötü huylu) olabilir.

Tiroid Guatr

Guatr, boyunda şişkinliğe neden olan tiroid bezinin anormal genişlemesidir. Bu, tiroid hormonlarının aşırı üretimi veya yetersiz üretimi olduğunda ortaya çıkabilir.

Tiroid Kanseri

Çoğu tiroid nodülü iyi huyludur ve farklı faktörlerden kaynaklanır, ancak bazen bir nodüle tiroiddeki kanserli hücreler neden olabilir. Bir nodül sert, büyük ve ağrılı ise, daha fazla kötü huylu olma riski vardır.

Tiroid nodülleriyle ilişkili risk faktörleri hakkında bazı gerçekler: (6)

Kadınlarda, erkeklerden dört kat daha sık görülür.
Nodül büyümesi veya yeni gelişmesi, hem östrojen hem de progesteronun hormonal değişiklikleriyle ilişkilidir, bu yüzden nodüller genellikle hamile kadınlarda bulunur.
Yaş ilerledikçe risk atar.
Düşük iyot alımına bağlı olarak gelişebilir.
İyonlaştırıcı radyasyona maruz kalma (çocuklukta veya mesleki maruziyet nedeniyle meydana gelebilecek), artan tiroid kanseri riski ile ilişkilidir.

Tiroid Kanseri konulu yazılar

Tiroid Hastalığı Teşhisi

Tiroid nodüllerinin büyük çoğunluğu kanserli değildir, ancak nodülün malign(kötü huylu) olup olmadığını belirlemek için bu alana aşina bir doktorun tanı koymak için testler yapması gerekir.

Ultrason, nodülün malign olup olmadığını test etmek için bir doku örneği almayı sağlayan ince iğne aspirasyon biyopsisi ile birlikte tiroid nodülleri için en yaygın görüntüleme aracıdır. Nodüllerin sadece %10’u malign olduğu için hastalara ameliyat kararı sadece ultrasonografi ile konulduktan sonra verilir.

Ultrason, basit bir boyun muayenesi ve çoklu nodüllerin varlığı ile tespit edilemeyecek kadar küçük nodülleri tanımlayabilir. Ayrıca, ultrasonografi ile nodüllerin doğru bir ölçümü alınabilir.

Bir ultrasonun sonuçları ince iğne aspirasyon biyopsisini gerektiriyorsa, genellikle ultrason rehberliği ile yapılır. Bir sağlık hizmeti sağlayıcısı, tiroid nodülünden hücreleri alır ve kanserli veya iyi huylu olup olmadığını saptamak için mikroskop altında inceler.

Malignite riskini belirlemek için biyopsi yapılması, yapılan tiroidektomi sayısını önemli ölçüde azaltmıştır. Biyopsi benign(iyi huylu) bir lezyon gösteriyorsa, nodülün büyüklüğü veya gelişimi artarsa yıllık ultrason muayenesi ve tekrarlayan ince iğne aspirasyonu ile takip edilecektir. Lezyon malign ise total tiroidektomi yapılması önerilir.

Teşhis için doktorunuz ayrıca baş boyun muayenesi yapabilir, bu sırada nodülü sıkılığını hissedecek ve vokal kord hareketinizi değerlendirebilir. Fiziksel bir muayene sırasında aşağıdaki bulgular malignite endişesini arttırır: (7, 8)

4 santimetreden büyük olan nodüller
Dokunulduğunda sert olan nodüller
Bitişik dokulara sabitlenmiş nodüller
Lenf nodlarının hastalığı veya enflamasyonu (servikal lenfadenopati)
Sesinize ve yutma ile ilgili sorunlara neden olabilen vokal kord hareketsizliği
Küçük çocuklarda bulunan nodüller, erişkinlere göre daha yüksek malignite oranına sahiptir.

Tiroid Nodüllerinin Geleneksel Tedavisi

Tiroid nodüllerinin tedavisi, bir ultrason veya sitoloji raporuna dayanan ilk risk tahminine göre belirlenir. Doktorlar, tahmini malignite riskine ve semptomların varlığına ve ciddiyetine dayanarak bir tedavi planı oluşturacaklardır.

Bir tiroid biyopsisi nodülün iyi huylu olduğunu gösteriyorsa, en uygun tedavi planı basitçe gözlemdir. Bu genellikle her yıl tekrarlanan tiroid kan testlerini, ultrasonları ve fizik muayenelerini içerir. Nodülün boyutu artarsa, başka bir biyopsi gerekebilir. (9)

Büyümüş nodül kompresyon semptomlarına neden oluyorsa, iyi huylu tiroid nodüllerini tedavi etmek için aşağıdaki terapi türleri kullanılabilir: (10)

Tiroid Hormon Tedavisi

Tiroid hormonları bir nodülün boyutunu küçültmek için sıklıkla kullanılır. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmasına rağmen, tiroid hormon tedavisi, tiroid stimüle edici hormon üretimini azaltmak ve tiroid dokusunun büyümesini azaltmak için kullanılır.

Tiroid İçin Cerrahi

Eğer iyi huylu bir tiroid nodülü yutmayı veya nefes almayı zorlaştırıyorsa, genişleyip boyunda kitle yaratıyorsa veya çok fazla tiroid hormonu üretiyorsa, ameliyatla çıkarılabilir.

Radyoaktif İyot Tedavisi

Radyoaktif iyot (RAI) tedavisi, tiroid bezini oluşturan hücreleri imha etmek ve bezin boyutunu küçültmek için kullanılır. RAİ tedavisi genellikle düşük veya hatta orta derecede tiroid kanseri riski olan hastalar için önerilmez. (11)

Lazer veya Radyofrekans Ablasyon Tedavisi

Radyofrekans ablasyon tedavisi Avrupa ve Asya ülkelerinde çok daha yaygındır. Tiroid fonksiyonunu etkilemeden nodül hacmini küçültür, sürekli büyüyen ve iyi huylu nodüller haline getirmeye denir. (12)

Malign nodüllerin cerrahi olarak çıkarılması gerekir. İki cerrahi seçenek vardır – total tiroidektomi adı verilen tiroid bezinin tamamen çıkarılması veya tiroid lobektomi adı verilen tiroid bezinin yarısının çıkartılması.

Tiroid Hastalığı için Doğal Çözümler

İyot eksikliğini önlemek
Selenyum, çinko ve B12 vitamini yönünden zengin yiyecekler tüketin
Enflamatuar yiyeceklerden kaçının
Stres seviyelerini azaltın
Ashwagandha(Hint Gingsengi) ve diğer adaptojen bitkileri deneyin
Probiyotik alımı
Zehirli riskleri azaltın

İyot Eksikliği Önlemek

İyot durumunun tiroid hastalıklarının kilit belirleyicisi olduğu bilinmektedir. İyot eksikliği, hipotiroidi ve guatr hastalığına neden olabilir, çünkü mineral tiroid hormonlarını dönüştürmeye ve salımına yardımcı olur.

Düşük iyot seviyelerinin neden olduğu tiroid hastalıkları kalp komplikasyonlarına, kötü metabolizmaya, kilo alıp-vermeye ve ruh hali değişikliklerine neden olabilir. (13)

İyot eksikliğinden kaçınmanın birkaç yolu vardır; en önemli adım yosun, yabani yakalanan morina balığı, organik yoğurt, çiğ süt ve yumurta gibi iyot bakımından zengin yiyecekler yemektir. İyot takviyeleri de mevcuttur ve düşük dozlarda alındığında, tiroid hormonlarının üretimini normalleştirmeye yardımcı olabilir.

Ancak, yalnızca doktorunuzun bakımı altındaki iyot takviyelerini kullanın ve yan etkileri hakkında bilgilenin. Yüksek dozda iyot, tiroid bozukluğu semptomlarını ağırlaştırabilir.

Selenyum, Çinko ve B12 Vitamini Yönünden Zengin Yiyecekler Tüketin

Tiroid hastalığının semptomlarını iyileştirmek için beslenmenizde yeterince selenyum, çinko ve B vitamini aldığınızdan emin olun. Bu besinler uygun tiroid fonksiyonu için gereklidir ve tiroid hormon seviyenizi dengelemenize yardımcı olur.

Tiroid, en çok selenyum içeriğine sahip organdır. Mineral T4 ve T3 hormonlarının dönüşümü için gereklidir. Tiroid fonksiyonunu iyileştirmek için diyetinize eklenebilecek en iyi selenyumlu gıdaların bazıları Brezilya fıstığı, ayçiçeği tohumu, barbunya fasulyesi, halibut balığı, otla beslenen sığır eti, yabani yakalanmış somon ve organik yulaf. (14)

Çinko ve B vitaminleri açısından yüksek olan yiyecekler (özellikle B12 vitamini) tiroid sağlığı için önemlidir. Kuzu, otla beslenen sığır eti, kaju, ıspanak, tavuk, yumurta, mantar, nohut ve kuşkonmaz da bulunur.

Enflamatuar Yiyeceklerden Kaçının

Tiroid nodüllerinin olası bir nedeni ve tiroid beziyle ilgili diğer problemler iltihaplanmadır. Enflamasyon aslında tiroid hormonlarının dönüşümünü ve üretimini yavaşlatabilir.

Bu nedenle, bu sorunları daha da kötüleştirecek enflamatuar yiyeceklerden kaçınmak önemlidir.

Bu, işlenmiş gıdalardan, ilave şekerli yiyeceklerden ve glüten içeren gıdalar gibi olası yiyeceklerden uzak durmak anlamına gelir.

Aslında, araştırmalar çölyak hastalığı olan hastalarda tiroid hastalığı prevalansının yüksek olduğunu, bu nedenle bu insanlar için glutenden kaçınmanın zorunlu olduğunu göstermektedir. (15)

Stres Seviyelerini Azaltın

Araştırmalar hem fiziksel hem de zihinsel stresin tiroid hormon seviyelerinde değişikliklere neden olabileceğini göstermektedir. Endokrin bezlerinin aşırı yüklenmesini önlemek için, bağışıklık fonksiyonunu baskılayarak, adrenal ve tiroid bezlerinin işlevini değiştirerek vücuda zarar verebilir, stres düzeylerini yönetmek ve yeterince dinlenmek önemlidir.

Yeterli uyku(7-9 saat), egzersiz, yoga, meditasyon, ve benzeri sizi rahatlatacak şeyler yaparak stresi kontrol edebilirsiniz. (16, 17)

Ashwagandha’yı (Hint Gingsengi) Deneyin

Bir adaptojen bitki olan ve geleneksel Hint tıbbı Ayurveda da kullanılan Ashwagandha, genellikle tiroid fonksiyon bozukluklarının tedavisinde kullanılır. Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi’nde yayınlanan çift kör, randomize, plasebo kontrollü bir çalışma hipotiroid hastalarında ashwagandha kökü ekstraktının etkinliğini değerlendirdi.

Hastalar sekiz hafta boyunca günde 600 miligram ashwagandha özü aldıklarında, T4 seviyeleri plasebo ilaçlara kıyasla anlamlı şekilde artmıştır. (18)

Tiroid hastalığının semptomlarını, özellikle hipotiroidizmi iyileştirmek için kullanılabilecek diğer adaptojen bitkileri arasında fesleğen, ginseng ve meyan kökü de bulunur.

Probiyotik Alımı

probiyotikler nelerdir? probiyotik içeren besinler

Yeni araştırmalar, hipotiroidizmi SIBO (ince bağırsakta bakteriyel aşırı çoğalma) gibi ince bağırsak hastalıklarına bağladı. Araştırmacılar, bazı bakterilerin fazla büyümesinin tiroid fonksiyon bozukluğu riskini artırabileceğini buldular. Aslında, SIBO’nun hipotiroidizm olan hastaların yarısından fazlasında mevcut olabileceği bildirildi. (19)

Probiyotik takviyeler almak ve beslenmenize probiyotik yiyecekler eklemek, bağırsaklarınızdaki iyi ve kötü bakterileri dengelemenize ve potansiyel olarak tiroid fonksiyonunuzu iyileştirmenize yardımcı olabilir.

Probiyotik konulu yazılar

Zehirli Etkileri Azaltın

Kimyasal Zehirlenme maskeli çocuk elinde gül

Kimyasal toksinlere maruz kalmak, uygun tiroid fonksiyonunu engelleyen enflamatuar reaksiyonlara neden olabilir.

Bazı ilaçlardan, hormonal doğum kontrol haplarından ve ticari kozmetik veya temizlik ürünlerinden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.

Civa ve amalgam dolgusu gibi ağır metallerin hormon dengesini bozabileceğinden bahsetmekte fayda var, bu yüzden bütünsel bir diş hekimine danışmak ve gümüş dolguları çıkarmak faydalı olabilir. (20, 21)

ilgili yazı: Kimyasal Zehirlenmeden Arınmak İçin Holistik Öneriler

Tiroid Nodülleri Hakkında Nihai Düşünceler

Tiroid nodülleri, tiroid bezi içinde gelişen büyümelerdir. Tiroid dokusu anormal şekilde büyüdüğünde, bir nodül veya yumru oluşturur.

Tiroid nodüllerinin çoğu iyi huyludur ve klinik olarak önemsizdir, ancak nodüllerin yaklaşık %10’u maligndir(kötü huylu).

Çoğu tiroid nodülü semptomlara yol açmasa da, bazı insanlar boyun şişliği, yutma sorunu, nefes almada zorluk, ağızda ağrı, boğaz veya yemek borusu sorunları ve nefes darlığı yaşar.

Ultrason, nodülün malign olup olmadığını test etmek için bir doku örneği almayı sağlayan ince iğne aspirasyon biyopsisi ile birlikte tiroid nodülleri için en yaygın kullanılan tanı aracıdır.

Geleneksel tiroid nodüllerinin tedavisi, tiroid hormon tedavisi, radyoaktif iyot tedavisi, radyofrekans ablasyon tedavisi ve ameliyatı içerebilir. Eğer nodül kanserli ise, tüm tiroid bezinin veya tiroid bezinin yarısının çıkarılması gerekebilir