Dr. Aidin Salih: Tüm Vitamin ve Minerallerin Faydaları ve Kaynakları

Vitaminler, vücutta gerçekleşen kimyasal reaksiyonları destekleyen maddelerdir. Bunlar yaşam için son derece gereklidir. Vücutta üretilemezler. Bu nedenle dışarıdan vitamin ve mineral almak zorundasınız.

Eğer temel vitamin ve mineralleri dışarıdan yeteri kadar alamazsanız, yaşamınızı sürdürmeniz mümkün olmaz. Sağlıklı yaşamak istiyorsanız, vitamin ve minerallere ihtiyacınız vardır.

Toplumda, çoğu insanlar tarafından, vitaminlerin yanlış algılanıyor. Vitaminler enerji kaynağı değildir, kalori içermezler, dolayısıyla enerji vermek ve canlandırmak gibi bir etkileri yoktur.

Dengesiz beslenmenin sebep olduğu problemlerden sadece vitamin alarak korunamazsınız, vitaminler besinlerin yerini tutamazlar, protein veya karbonhidrat değildirler.

• Vitamin ve Mineral Takviyesi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Vitamin ve Mineral Kaynakları

Vitamin ve mineral almanın en sağlıklı yolu, sebze meyve açısından (mevsiminde) zengin şekilde, dengeli beslenmedir.

Ülkemizin bir meyve deposu olduğu düşünülürse, sağlıklı ve dengeli beslenen bir erişkinin ayrıca vitamin ve mineral takviyesi almasına gerek kalmaz.

Öte yandan, doğal gıdalar yerine işlenmiş gıdaların tercih edilmesi, vitamin ve mineral alımını azaltır. İşlenmiş gıdalar, vitaminler yönünden fakirleşmiş gıdalardır. Gıdaların işlenme süreçleri aynı zamanda vitamin içeriklerini kaybetmelerine sebep olur.

İşlenmiş Gıdalar Vitamin ve Mineral Fakiri!

Örneğin tahıllar. kabuklarında bol miktarda B vitamini bulundururlar. Fakat sofrada önünüze gelen ekmeğin beyaz olması için, tahılın vitamin içeren tüm kısımları uzaklaştırılır. Geriye sağlığınıza hiçbir faydası olmayan, ama bembeyaz, pofur pofur bir ekmek kalır. Tıpkı içi boş bir sünger gibi…

Üstelik her ne kadar sürekli olarak dengeli ve sağlıklı beslenmenin yeterli olduğunu söylesek bile, toplumda kaç kişi gerçekten sağlıklı beslenebiliyor?

Gerçek anlamda dengeli beslenmeyi toplumumuza yerleştirebildiğimiz söylenemez. Hele ki Fast-Food denilen belanın toplumda giderek yaygınlaşması, sağlıklı, beslenme alışkanlıklarının tamamen bozulmasına yol açtı.

İşlenmiş gıdaların giderek daha fazla kullanılması ve dengesiz beslenme yöntemleri, toplumda daha sık oranda vitamin ve mineral eksiklikleri görülmesine yol açıyor. Vitamin ve mineral yetersizlikleri vücudun işleyiş mekanizmasını bozuyor ve genel sağlığımız üzerinde olumsuz etkilere sebep oluyor.

• İşlenmiş Et Ürünleri Kalın Bağırsak Kanseri (Kolon Kanseri) Riskini Arttırıyor

Vitamin ve Mineral Takviyeleri

Uluslararası Bilimler Akademisi’nin Gıda ve Beslenme Kurulu, yaptığı çalışmaları düzenli olarak yayınlar ve besinlerin alınması gereken günlük miktarları belirler.

Bu referans miktar tayinlerine “Önerilen Günlük İhtiyaç” (Recommended Dietary Allowances/RDA) adı verilir. RDA, uzun vadeli besin alımının ortalamasını gösterir. Bu kitapta alınması önerilen vitamin ve mineral değerleri, bu RDA’larda önerilen miktarlardır.

Hangi Durumlarda Vitamin ve Mineral Takviyesi Kullanılmalıdır?

• Kronik bir hastalığa sahipseniz
• Sık sık enfeksiyonlara yakalanıyorsanız,
• Kanser hastalığı riski taşıyorsanız veya kanserseniz.
• Bağışıklık sisteminizi zayıflatan bir hastalığa sahipseniz
• Zayıflamak amacıyla diyet yapıp kilo vermişseniz ve bunlar dışında doktorunuzun gerekli gördüğü durumlarda vitamin ve mineral takviyesi yapılmalıdır.

Hangi Vitamin ve Mineral Takviyelerini Kullanmalıyım?

Tabii ki doktorunuzun sizin için uygun gördüğü vitamin ve mineral takviyelerini almalısınız. Doktor tavsiyesi olmadan vitamin ve mineral takviyesi kullanmayınız.

Bazı vitamin ve mineral takviyeleri vücutta depolanabilir ve bunların aşırı birikimleri zehirlenmelere yol açabilir.

Hangi Vitamin, Ne İşe Yarar?

Her vitamin vücudunuzda ayrı bir görev üstlenir. Dolayısıyla, her birinin takviye edilmesini gerektirecek durumlar bir diğerinden farklıdır. Bu nedenle, vitaminlerin ne işe yaradıklarını ve ne zaman takviye edilmeleri gerektiğini tek tek görmemizde fayda var.

Vitaminlerin faydaları ve Etkileri

Vitaminler

• A Vitamini
• B1 Vitamini (Tiamin)
• B2 Vitamini (Riboflavin)
• B3 Vitamini (Niasin-Nikotinik Asit-Nikotinamid)
• B5 Vitamini (Pantotenik Asit)
• B6 Vitamini (Piridoksin)
• B12 Vitamini (Kobalamin)
• H Vitamini (Biotin)
• B9 Vitamini (Folik Asit)
• C Vitamini (Askorbik Asit)
• D Vitamini (Kolekalsiferol)
• E Vitamini
• K Vitamini (Menadion)

A Vitamini

A vitamini yağda çözünen bir vitamindir. Yağda çözünen diğer vitaminler gibi vücutta depolanabilir. Erişkinlerde günde 5.000 IU (uluslararası ünite olarak bilinen bir ölçü birimi) alınması yeterlidir.

Hamile kadınların daha fazla A vitaminine ihtiyaçları olur. Beta-karoten A vitamininin ön maddesidir (provitamin-A).

Molar kütle: 286,4516 g/mol
Kimyasal formülü: C20H30O

A Vitamini Faydaları

A vitamini, göz problemlerini ve körlüğü önler. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek cilt sorunlarını engeller. Ayrıca sindirim sisteminde oluşan ülserleri tedavi eder; soğuk algınlığına ve böbreklerde, mesanede, akciğerlerde ve mukus zarlarında enfeksiyonlara karşı vücudu korur.

• Üremenin devamını sağlar.
• Bağışıklık sistemini destekler.
• Görme fonksiyonları için gereklidir.
• Gece körlüğünü engeller.
• Cilt sağlığı ve estetiği için gereklidir.
• Sivilcelerin tedavisine yardımcıdır.

A Vitamini Kaynakları

• Havuç
• Yumurta
• Koyu renkli yeşil sebzeler (ıspanak, pazı, karalahana vb)
• Sarı renkli sebze ve meyveler (limon, greyf\ırt, muz, portakal vb)

A Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

Gece körlüğü ve ‘xeroftalmi’ hastalığına neden olabilir.

Dikkat!

Vücutta depolanabilen vitamin olduğu için, aşırı alınması özellikle küçük çocuklarda zehirlenmelere yol açabilir. Doktorunuzun tavsiyelerine uyun.

• A Vitamini Bakımından Zengin 10 Gıda

B1 Vitamini (Tiyamin)

Tiyamin, bir diğer ismiyle B1 vitamini, kimyasal formülü C₁₂H₁₇ClN₄OS olan renksiz bir bileşiktir. “Thio-vitamine” anlamına gelmekte olup suda çözülebilen B kompleks vitaminlerinden birisidir.

Vücutta depolanmaz. Erişkinlerde günde 1,5 mg kadar alınması yeterlidir.

Formül: C12H17N4OS+
Molar kütle: 265,355 g/mol
PubChem Bileşik Kimlik Numarası: 6042
İçinde çözündüğü madde: Su, Gliserin, Metanol

B1 Vitamini Faydaları

• Sinir sistemini destekler.
• Büyümeye yardımcı olur.
• Zihinsel kapasiteyi artırır.

B1 Vitamini Kaynakları

• Yumurta
• Soya fasulyesi
• Fıstık
• Balık
• Süt
• Sebzelerin çoğu

B1 Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

B1 vitamini eksikliği, ‘beriberi’ hastalığına sebep olur.

Dikkat!

Yüksek ısıya ve alkole dayanıksızdır, hemen yok olur. Çiğ yenen gıdalardan yüksek miktarlarda alınabilir. Alkolün zararlarından bir tanesi, vücutta B vitaminlerinin eksikliğine yol açmasıdır.

• B1 Vitamini (Tiamin) Faydaları ve Kaynakları. B1 Vitamin Eksikliği Belirtileri

B2 Vitamini (Riboflavin)

B2 vitamini yani riboflavin, pentoz şeker olan ribitol ve lumikromdan oluşur. Görünür ve uv ışında bozulur.

Suda çözünür ve vücutta depolanmaz. Erişkinlerde günde 1,5 mg kadar almaması yeterlidir.

Formül: C17H20N4O6
Molar kütle: 376,36 g/mol
Erime noktası: 280 °C
ChEBI Kimliği: 17015
ChemSpider Kimliği: 431981

B2 Vitamini Faydaları

Göz yorgunluğu, kataraktların önlenmesi ve tedavisi için gereklidir; karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasına yardımcı olur.

• Cilt sağlığı için gereklidir.
• Büyümeye yardımcıdır.
• Görme fonksiyonu üzerinde olumlu etki gösterir.

B2 Vitamini Kaynakları

• Peynir
• Yeşil yapraklı sebzeler
• Süt
• Yumurta
• Fasulye
• Sakatatlar (karaciğer, böbrek)

B2 Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

Ağız, dudaklar ve cinsel organlarda ‘cilt lezyonlarına’ sebep olabilir.

Dikkat!

Işığa karşı duyarlıdır, kolayca yok olur. B1 vitamininin aksine, ısıya karşı dirençlidir. Alkol ve antibiyotik kullanıyorsanız, tüm B vitaminlerinde olduğu gibi, B2 vitamininin de bağırsaklardan emilimi bozulur.

• B2 Vitamini (Riboflavin) Nedir? B2 Vitamini İçeren Besinler ve Faydaları

B3 Vitamini (Niyasin)

Niyasin, Nikotinik asit veya B3 vitamini suda çözünür bir vitamindir.

Türevleri olan NADH, NADPH, NAD ve NAD⁺ hücrelerde enerji metabolizması, nükleik asit, protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmasında gereksinim duyulan zorunlu bir vitamindir.

Vücutta depolanmaz. Günlük önerilen miktarı, erişkinlerde 13-19 mg arasıdır.

Formül: C6H5NO2
IUPAC numarası: pyridine-3-carboxylic acid
Erime noktası: 237 °C
Molar kütle: 123,11 g/mol
Yoğunluk: 1,47 g/cm³
İçinde çözündüğü madde: Su

B3 Vitamini Faydaları

• Sinir sistemini ve beyin işlevlerini destekler.
• Hormon sentezi için gereklidir.
• Yağların metabolize edilmesine yardımcı olur.
• Kilo vermek isteyenler için gereklidir.
• Kan yağlarının düşürülmesine yardımcı olur, damar sertliğini (aterosklerozu) engeller. Kalp damar sağlığı için gereklidir.

B3 Vitamini Kaynakları

• Tahılların kabukları
• Fıstık
• Avakado
• Hurma
• Kuru erik
• İncir
• Balık
• Sakatatlar (karaciğer vb)

B3 Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

Cilt enfeksiyonlarına ve ‘pellegra’ hastalığına sebep olabilir.

Dikkat!

Yüksek doz kullanımı bazı kişilerde kızarıklığa sebep olabilir. Gut hastalığında, ürik asidin kontrolü üzerinde etkili olabilir. Gut hastası iseniz doktorunuza danışınız.

• B Vitamini: B Vitamini Faydaları Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

B5 Vitamini (Pantotenik Asit)

Pantotenik asit, hem hayvansal hem de bitkisel kaynaklarda bulunabildiğinden dolayı yunanca “her yer” anlamına gelen “pantos” sözcüğünden kökenini almıştır.

Vücutta depolanamayan ve suda eriyen bir vitamindir. Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizması için gereklidir.

Suda çözünür. Erişkinler için günlük 10 mg kadar alınması önerilir.

Formül: C9H17NO5
Molar kütle: 219,23 g/mol
Erime noktası: 183,8 °C
Kaynama noktası: 551,5 °C
İçinde çözündüğü madde: Su

B5 Vitamini Faydaları

• Hücre yapımında rol alır.
• Yaraların iyileşme sürecine yardımcıdır.
• Sinir sisteminin gelişimini destekler.

B5 Vitamini Kaynakları

• Tahılların kabukları
• Yeşil sebzeler
• Sakatatlar (karaciğer, böbrek vb)
• Fındık9
• Kırmızı e8t
• Yumurta

B5 Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

Şeker düşmeleri (hipoglisemi), onikiparmak bağırsağı ülseri ve cilt lezyonları görülebilir.

B6 Vitamini (Piridoksin)

Piridoksin, bir diğer adıyla B6 vitamini, özellikle protein metabolizmasında çok önemli bir koenzimdir ve birçok nörotransmitterin sentezinde rol alır.

Besinler Piridoksamin ve Piridoksal şeklinde de bulunabilir. Aktif şekli Piridoksalfosfat’tır.

Suda çözünür ve vücutta depolanmaz. Erişkinlerde günde 1,6 ile 2 mg arasında alınması yeterlidir.

IUPAC numarası: 4,5-Bis(hydroxymethyl)-2-methylpyridin-3-ol
Formül: C8H11NO3
Molar kütle: 169,18 g/mol
Erime noktası: 159 °C
İçinde çözündüğü madde: Su
ChEBI Kimliği: 16709

B6 Vitamini Faydaları

• Bağışıklık sistemini destekler, antikorların yapımı için gereklidir.
• Sinir sistemini destekler
• B12 vitamininin emilimi için gereklidir.
• Kan hücrelerinin yapımı için gereklidir.

B6 Vitamini Kaynakları

• Tahılların kabukları
• Fıstık
• Ceviz
• Yumurta
• Soya fasülyesi
• Lahana
• Balık

B6 Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

Kansızlık (Anemi) ve cilt enfeksiyonları görülebilir.

Dikkat!

Aşırı miktarlarda alınırsa birtakım sinirsel bozukluklara sebep olabilir. Huzursuzluk, uyuşmalar, gözlerde seğirme gibi belirtileriniz varsa, doktorunuza başvurun.

• Kanser Önleme: Beta Karoten, İnositol, B6, C, D Vitaminleri

B12 Vitamini (Kobalamin)

Siyanokobalamin, B12 vitamini olarak bilinen vitaminin diğer adıdır. Özellikle hayvansal dokularda bulunur. Birkaç özel sebzede bulunduğu iddia edilse de bu, tıp litteratürünce kabul edilmemiş tartışmalı bir konudur.

Suda çözünen bir vitamindir. Erişkinler için günlük 2 mcg. alınması gerekir. Vücuda tam olarak faydalı olabilmesi için emilirken kalsiyuma ihtiyaç vardır.

Bitkisel gıdalarda yeterli B12 vitamini bulunmaz, hayvansal besinlerden alınması gerekir. Dolayısıyla hayvansal gıda tüketmeyen vejetaryenlerde B12 eksikliği görülebilir.

B12 vitamini vücutta depolanabilir. Suda çözünen vitaminler arasında depolanabilen tek vitamindir. 4-5 mg gibi önemli miktarlarda vücutta toplanır. Bu depo nedeniyle, B12 eksikliğine bağlı klinik belirtilerin görülmesi bir kaç yıl alır.

Formül: C63H88CoN14O14P
Molar kütle: 1.355,38 g/mol
CAS numarası: 68-19-9
PubChem Bileşik Kimlik Numarası: 184933

B12 Vitamini Faydaları

• Kan hücrelerinin yapımını destekler
• Enerjiyi arttırır
• Sinir sistemini destekler
• Hafıza ve konsantrasyonu detekler

B12 Vitamini Kaynakları

• Kırmızı et
• Yumurta
• Peynir
• Süt
• Balık

B12 Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

Ölümcül olabilecek seviyede kansızlık (pernisiyoz anemi) ve nörolojik şikayetler görülebilir.

Dikkat!

• Ülkemizde B12 vitamini eksikliğine yaygın olarak rastlanmaktadır. Ayrıca vejetaryenlerde ve sürekli alkol kullananlarda B12 vitamini eksikliği sıkça görülür. B12 eksikliği görülen bir başka grup ise yaşlılardır.
• B12 eksikliğine bağlı olarak gelişen kansızlık hastalığında (pernisiyoz anemi), hasta folik asit ve demir ilaçları verilerek tedavi edilince kan tablosu düzelir. Fakat B12 eksikliği takviye edilmemişse, hastalarda nörolojik belirtiler oluşur. Bu durum, nörolojik ya da psikiyatrik hastalıklarla karıştırılabilir.
• Eksikliğine bağlı belirtiler olmasa ve şikayetiniz bulunmasa da, B12 vitamin seviyelerinize baktırmalısınız. Eğer herhangi bir eksiliğiniz varsa B12 takviyesi almanızda fayda vardır.

• B12 Vitamini Nedir? Eksikliği, Belirtileri ve Tedavisi

H Vitamini (Biotin – B7 Vitamini)

Biyotin, literatürde, H vitamini veya B7 vitamini olarak da adlandırılan ve güncel haberlerde karşımıza sıklıkla “güzellik vitamini” adıyla çıkan bir vitamindir. Kimyasal formülü C₁₀H₁₆N₂O₃S olan biyotin, suda çözünen bir B kompleksi vitaminidir.

Suda çözünen bir B vitamini türüdür. Yetişkinler için günde 100-300 mcg kadar alınması önerilir. Vücudun ihtiyacı olan biotinin çoğu bağırsaklardaki faydalı probiyotik bakteriler tarafından sentezlenir.

Probiyotikler sadece bağışıklık sisteminin duvarı olarak çalışmıyor, aynı zamanda vitaminlerin sentezinide yapıyor. Biotinin yanında K vitamini de probiyotik bakteriler tarafından sentezleniyor.

Çiğ yumurtanın beyazında bulunan “avidin” isimli bir madde biotine sıkıca bağalanır ve bağırsaklardan emilmesini engeller. Çiğ yumurta tüketme alışkanlığına sahip olanlar biotin eksikliğine karşı dikkatli olmalıdır.

Formül: C10H16N2O3S
IUPAC numarası: 5-[(3aS,4S,6aR)-2-oxohexahydro-1H-thieno[3,4-d]imidazol-4-yl]pentanoic acid
Molar kütle: 244,31 g/mol
Erime noktası: 232 °C
İçinde çözündüğü madde: Su
Kimyasal formülü: C10H16N2O3S

Biotin Faydaları

• Cilt sağlığı için gereklidir.
• Saçların beyazlaşmasını önler
• Kırık tırnakların tedavisine yardımcı olur.
• Saç dökülmelerini önler.

Biotin Kaynakları

• En önemli kaynak, bağırsaklarınızda ki prbiyotik bakterilerdir.
• Yumurtanın sarısı
• Fıstık
• Soya
• Gıdalarda yaygın olarak bulunur, ancak gerekli biyotinin çoğu probiyotik bakteriler tarafından oluşturulur.

Biotin Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

Egzama, saç dökülmeleri, iştahsızlık, aşırı yorgunluk hali ve depresyon görülebilir.

Dikkat!

Bağırsaklardaki probiyotik bakterilerin yapısının bozulmasına sebep olan durumlar (antibiyotik kullanımı vb) biotin sentezinde azalmaya yol açabilir. Bu gibi durumlarda bağırsaklardaki probiyotik bakteriler takviye edilmesi gerekir.

B9 Vitamini (Folik Asit)

Folik asit B grubundan bir vitamindir. Yeşil yapraklarda yaygın olarak bulunduğundan bu ad verilmiştir. Çünkü Latincede folum yaprak manasındadır.

Mitchell ve arkadaşları bu vitamini, 1941 yılında ıspanak yapraklarında keşfettiler.

Suda çözünen bir B vitamini trüdür. Vücuttaki birçok bileşiğin biyosentezi için gereklidir. Günlük olarak yetişkinlerde 180-200 mcg kadar alınması gereklidir.

Özellikle hamile kadınların folik asit takviyesi almaları son derece önemlidir. Anne karnında bebeğin sinir dokusunun gelişimi için gereklidir.

Eğer yeteri kadar folik asit takviyesi alınmazsa, bebekte sipina bifida (bel bölgesinde omuriliğin açık kalması) hastalığı görülebilir.

Formül: C19H19N7O6
IUPAC numarası: (2S)-2-[(4-{[(2-amino-4-hydroxypteridin-6-yl)methyl]amino}phenyl)formamido]pentanedioic acid
Molar kütle: 441,4 g/mol
Erime noktası: 250 °C
İçinde çözündüğü madde: Su
ChEBI Kimliği: 27470

Folik Asit Faydaları

• Sinir dokusunun gelişimini destekler, doğumsal kusurlarını engeller.
• Kan hücrelerinin yapımına yardımcı olur.
• cilt sağlığı için gereklidir.
• Bağışıklık sistemini destekler.

Folik Asit Kaynakları

• Yeşil sebzeler
• Balkabağı
• Havuç
• Avokado
• Fasulye

Folik Asit Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

Kansızlık (anemi) oluşabilir.

Dikkat!

Gebelerde en çok görülen vitamin eksikliği, folik asit eksikliğidir.
Folik asit eksikliği son derece ciddi sonuçlar doğurduğu için, takviye edilmesinde fayda vardır.

• Folik Asit ve Folat Nedir? Nelerde Bulunur?

C Vitamini (Askorbik Asit)

C vitamini, askorbik asit olarak da bilinir, suda eritilebilen ve birçok görevi olan vitamin. Çoğu Hayvanlar ve bitkiler, kendi C vitaminlerini glukozdan üretebilirler.

İnsanlar, bazı meyve yarasaları, hint domuzu ve insan benzeri primatlar C vitamini üretemediklerinden bunu besinlerden almak zorundadırlar. 

Vücutta depolanmaz. Erişkinler için günlük 60 mg kadar önerilir. Çok kuvvetli bir antioksidandır.

Vücut dokularının gelişimi için gerekli olan kolajenin yapımında C vitamini vazgeçilmezdir. Demirin vücut tarafından emilmesine yardımcı olur.

Kimyasal formülü: C6H8O6
Moleküler ağırlığı: 176,12 g/mol
Çözünürlüğü: Suda; 33g/100g; Etanolde 2g/100g; Gliserinde 1g/100g
Bozunma noktası: 192 oC
Erime noktası: 189 oC

C Vitamini Faydaları

• Yara iyileşmesi için gereklidir.
• Kansere ve kalp hastalıklarına karşı koruyucudur.
• Bağışıklık sistemini destekler
• Vücut dokularının bütünlüğüne ve gelişimine yardımcı olur.
• Kolesterolün oksidasyonunu engelleyerek damar duvarını korur.
• Zararlı mikropların sebep olduğu enfeksiyonlardan vücudu korur.

C Vitamini Kaynakalrı

• Kuşburnu (en fazla C vitamini bulunduran doğal kaynaktır)
• Yeşil sebzeler
• Turunçgiller
• Karnabahar
• Soğan
• Biber
• Acerola kirazı

C Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

C vitamini eksikliği “iskorbüt” hastalığına neden olur.

Dikkat!

• Yaşlılarda ve sigara içenlerde C vitamini ihtiyacı artar. Ayrıca enfeksiyonlar ve bazı ilaçların kullanımı da C vitamini ihtiyacını arttırabilir.
• C vitamini takviyesi kullanmanın bazı kan değerlerini değiştirebileceğini unutmayın. Doktorunuz C vitamini kullandığınızdan haberdar değilse, tahlil istediği zaman hatırlatmalısınız.

• C Vitamini: Bulunan Gıdalar, Eksiklik Belirtileri ve Sağlık Faydaları
• Yüksek Doz C Vitamini ve Kanser

D Vitamini (Kolekalsiferol)

Kolekalsiferol, bir tür D vitaminidir. Mahuncevizi, ceviz, sebzeler, portakal ve yumurtada bulunur. Kolekalsiferol, D3 vitamininin de temel ismidir. Hayvansal gıdalarda bulunur.

Yağda çözünen vitamindir. Yetişkinler için günlük 200-400 IU alınması kadar tavsiye edilir.

D vitamini ya beslenme yoluyla ağızdan alınır ya da güneş ışınlarının derideki yağları etkilemesiyle vücutta oluşturulur. Aktif D vitamini formunun vücutta oluşabilmesi için düzenli güneş ışınlarına maruz kalmak gerekir.

D vitamini, kalsiyum kan seviyelerinin korunmasında görevlidir. Bağırsaklardan kalsiyum ve fosfatın vücuda emilimini uyarır. Böbreklerden kalsiyumun atılımını ayarlar. Kemik dokunun gerektiği zaman kana kalsiyum vermesini sağlar. Böylece kan kalsiyum seviyesini dengede tutar.

Kemik ve diş sağlığı için D vitamini vazgeçilmez öneme sahiptir. Yeteri kadar anne sütü almayan bebeklerin ve yeteri kadar güneş görmeyen çocukların mutlaka günlük D vitamini takviyesi alması gerekir.

D vitamini sadece kalsiyum ve kemik metabolizması için gerekli değildir. Ayrıca, vücut sistemlerinin çalışmalarını düzenler. Kuvvetli bir antioksidandır, hücre hasarlarını engeller. D vitamini bağışıklık sistemini dengeler. Kalp damar hastalıklarına karşı koruyucudur.

D vitaminin kansere karşı koruyucu olduğu il ilgili çalışmalarda vardır. Yaşlılarda D vitamini eksikliği bunama (demans) hastalığına sebep olabilir. Yapılan bir çalışmada, D vitamini eksikliği olan yaşlıların dengesizlik problemi yaşayarak daha sık düştükleri gösterilmiştir.

Formül: C27H44O
IUPAC numarası: (3β,5Z,7E)-9,10-secocholesta- 5,7,10(19)-trien-3-ol
Molar kütle: 384,64 g/mol
Erime noktası: 83 °C
Kaynama noktası: 496,4 °C
ChEBI Kimliği: 28940

D Vitamin Faydaları

• Kan kalsiyum seviyesinin dengelenmesini sağlar.
• Kemik ve diş sağlığını korur.
• Bağışıklık sistemini destekler.
• Kuvvetli bir antioksidandır.
• Vücut sistemlerinin çalışmasını dengeleyici rolü vardır.

D Vitamini Kaynakları

• Balık ve balık yağı
• Yumurta sarısı
• Ciğer

D Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

D vitamini eksikliği, raşitzm, kemik erimesi (osteoporoz), osteomalizi ve bunama (demans) hastalıklarına sebep olabilir.

Kimler D Vitamini Takviyesi Almalıdır?

• Hava kirliliği olan bölgelerde yaşayanlar
• Güneş ışığından mahrum kalanlar
• Gece çalışanlar.
• Anne sütü almayan bebekler.
• Yaşlı insanlar

Dikkat!

• D vitamini aynı zamanda en zehirli vitamindir.
• Vücutta depolanabilir ve günlük 100.000 IU ve üstü dozunda uzun süre kullanılırsa ciddi zehirlenme sorunlarına yol açabilir. Doktor takibi dışında kullanmayınız.
• Bunun yanında hayati fonksiyonlar için D vitamini takviyesi gereklidir.

• D Vitamini Nelerde Bulunur? D Vitamini Eksikliği ve Faydaları
• D Vitamini Eksikliği, Belirtileri ve D Vitamini Kaynakları
• Dr.Köseoğlu: Ülkemizde D Vitamini Eksikliği Ciddi Boyutlara Ulaştı.
• Doç. Dr. Oğuz Özyaral: D Vitamini Eksikliği Kanseri Tetikliyor
• Bütün Yönleri ile D Vitamini (106 Bilimsel Kaynak)

E Vitamini

E vitamini, kimyasal yapı itibarı ile bir tokol olup antisterilite vitamin olarak da bilinir. E vitamini yağda çözünen önemli bir antioksidandır ve özellikle hücre zarları ve lipoproteinlerde önemli antioksidan işlevler görmektedir.

Erişkinlerde günde 8-10 mg kadar alınması önerilir. Çok kuvvetli bir antioksidandır. Hücreleri serbest oksijen radikallerinin sebep olduğu hasara karşı korur.

Yaşlanmanın hasarını azaltır, Alzheimer hastalığından korunmada etkilidir. Selenyum ile verildiğinde etkinliğini arttırır, vücuda hasar eren oksidasyonu engeller. Özellikle otoimmün hastalıklara karşı bağışıklık sisteminin dengesini sağlamaya yardımcı olurlar.

Yağda emilen ve depolanabilen bir vitamin olmasına rağmen, alınan günlük E vitaminin %70’e yakını dışkı ile atılır. Bu nedenle zehirlenmelerine kolay kolay rastlanmaz.

Formül: C29H50O2
Kaynama noktası: 235 °C

E Vitamini Faydaları

• Serbest oksijen radikallerinin sebep olduğu hücre hasarını önler.
• Yaşlanmayı geciktirir (antiaging)
• Alzheimer hastalığı riskini azaltır.
• Kanın pıhtılaşmasını engeller
• Kolesterolün oksidasyonunu engelleyerek damar duvarını korur.

E Vitamini Kaynakları

• Tahıllı kabuklular
• Soya
• Bitkisel yağlar
• Yumurta
• Ciğer
• Yeşil sebzeler
• Fındık
• Brüksel lahanası

E Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

Kırmızı kan hücrelerinde (eritrositler) yapısal bozukluklar ve kansızlık görülebilir.

Dikkat!

• Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız, doktorunuzun haberi olmadan E vitamini takviyesi almayın, kanınızın gereğinden çok sulanmasına sebep olabilir. Eğer bir cerrahi müdahaleye girecekseniz, bir hafta öncesinden E vitamini almayı kesin, aşırı kanamaya sebep olabilir.
• Demir hapı kullananlar E vitamini takviyelerini demir hapı ile birlikte almamalıdır, kullanılan demir ilaçlarının bazıları E vitamininin emilimini engelleyebilir.
• 50 yaş üstünde E vitamini almakta fayda var, yaşlanma süreçlerini geciktirici ve Alzheimer hastalığına karşı koruyucu etkisi görülüyor.

• E Vitamini (Tokoferol) Faydaları, Kaynakları ve Yan Etkileri
• E Vitamini’nin Sağlığa ve Cilde Faydaları

K Vitamini (Menadion)

İngilizceden çevrilmiştir-Menadione, C₆H₄ (CO) ₂C₂H formülüne sahip organik bir bileşiktir. 2-pozisyonunda bir metil grubu ile 1,4-naftokinonun bir analoğudur. K vitamini aktivitesinden dolayı bazen hayvan yemlerinde bir besin takviyesi olarak kullanılır.

Yağda çözünen vitamindir. Erişkinler için 70-140 mg kadar alınması önerilir. Vücutta bulunan K vitaminlerinin çoğu bağırsaklarımızda ki probiyotik bakteriler tarafından üretilir.

Yıllarca modern tıp otoritelerinin görmezden geldiği ve hala gereken önemi vermediği probiyotikler, bizim için hayati önem taşıyan K vitamininin çoğunu üretiyorlar. Sadece bu nedenle bile olsa, bağırsaktaki probiyotikleri korumak ve takviye etmek son derece önemlidir.

K vitamini, kanın pıhtılaşma fonksiyonunu dengeler. Pıhtılaşmanın uygun hale getirilmesini sağlar. K vitamini, eksikliğinde vücutta kanamaya meyil artar.

Yeni doğan bebeklerde bağırsaklardaki probiyotik bakteriler henüz tam gelişmediği için K vitamini eksikliği görülebilir. Anne sütü ile yeterli K vitamini almak mümkün olmadığı için, kanama riskini azaltmak için yeni doğan bebeklere tek doz K vitamini enjeksiyonu yapmak faydalıdır.

Formül: C11H8O2
Molar kütle: 172,18 g/mol
Yoğunluk: 1,22 g/cm³
Kaynama noktası: 304,5 °C
Suda çözünürlük: Çözünürlük
Erime noktası: 105 to 107°C (221 to 225°F; 378 to 380 K)

K VitaminiFfaydaları

• Kan pıhtılaşmasını dengeli hale getirir.
• İç kanamanın önlenmesine yardımcıdır.
• Pıhtılaşma faktörlerinin oluşumunda rol oynar.

K Vitamini Kaynakları

• En önemli kaynak, bağırsaklarınızda ki probiyotik bakterilerdir.
• Yumurta sarısı
• Lahana
• Ispanak
• Karnabahar
• Ciğer
• Koyu yeşil yapraklı sebzeler

K Vitamini Yetersizliğinde Görülebilecek Hastalıklar

K vitamini eksikliği çölyak hastalığı, spru ve kolit hastalıklarına neden olabilir.

Dikkat!

• Bağırsaklardaki probiyotik bakterilerin yapısının bozulmasına sebep olan durumlar (antibiyotik kullanımını, aşırı ishal vb.) K vitamini sentezinde azalmaya yol açabilir. Bu gibi durumlarda K vitamini takviyesi almak yanında, bağırsaklardaki probiyotik bakterilerin takviye edilmesi gereklidir.
• Kan sulandırıcı ilaç kullananlarda, K vitamini ilacın etkisini engelleyebilir. Eğer bu tarz bir ilaç kullanmanız gerekiyorsa, K vitamini takviyesi almayın ve K vitamini içeren besinlerden uzak durun.

• K Vitamini Nedir? K Vitamini Faydaları, Kaynakları ve Yan Etkileri
• K Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

Minerallerin faydaları ve Etkileri

Mineraller

• Çinko
• Demir
• Fosfor
• Kalsiyum
• Krom
• Magnezyum
• Manganez
• Potasyum
• Selenyum

Çinko

Çinko, mavimsi açık gri renkte, kırılgan bir metal. Elementlerin periyodik tablosunda geçiş elementleri grubunda yer alır. Düşük kaynama sıcaklığı dikkat çekicidir. Bu değer özellikle pirometalurjik metal üretiminde çok belirleyici bir etmendir. Dökülmüş halde sert ve kırılgandır. 120 °C’de şekillendirilebilir.

Erişkinler için günde 12-15 mg kadar alınması önerilir.

Vücudun temel iş akışını düzenler. Hücre hasarının tamir edilmesinde ve temel süreçlerin yönetiminde bir orkestra şefi gibi çalışır. DNA sentezi için çinko gerekir.

Simge: Zn
Atom kütlesi: 65,38 u
CAS numarası: 7440-66-6
Atom numarası: 30
Elektron konfigürasyonu: [Ar] 3d¹⁰4s²
Erime noktası: 419,5 °C

Çinko Faydaları

• Kas kasılmalarını dengeler.
• Hücre hasarının tamiri için gereklidir. İyileşme sürecini hızlandırır.
• Kısırlık ve prostat sorunlarının tedavisinde yardımcıdır.
• Protein sentezi için gereklidir.
• Büyümeyi destekler
• Zihinsel fonksiyonlara yardımcıdır.
• E vitamininin kan seviyesinin dengede tutulmasına yardımcı olur.
• Saç dökülmelerini engelleyici etkisi vardır.

Çinko İçeren Besinler

• Et
• Kabuklu deniz ürünleri
• Tahılların kabukları
• Kabak çekirdeği

Çinko yetersizliğinin yol açtığı hastalıklar

Çinko eksikliği, prostat büyümeleri ve bunama hastalığı riskinde artış gösterebilir.

Öneri:

• Şeker hastaları, alkol kullananlar ve prostat riski taşıyan kişiler çinko takviyesi almalıdır.
• Bunama hastalığından korunmak için çinko ve manganez takviyesi almak faydalıdır.

• Çinko İçeren En İyi 10 Gıda

Demir

Erişkinlerde günlük 10-15 mg kadar demir alımı önerilir. Gebe kadınlarda bu miktar iki katına çıkar.

Alınan demirin ancak %10’nundan azı vücuda emilir. Kalanı bağırsaklardan atılır. Yaşam için vazgeçilmez mineraldir.

Demir Faydaları

• Kan hücrelerinin yapımında ve enzimlerin üretilmesinde kullanılır.
• Vücudumuzda yaklaşık 4 gr civarında demir taşırız.
• Büyümeye yardımcıdır.
• Bağışıklık sistemini dengeler.
• Kansızlığı engeller.

Demir İçeren Besinler

• Kırmızı et
• Pekmez
• Yumurta sarısı
• Kabuklu yemişler
• Kuşkonmaz
• Fasulye

Demir yetersizliğinin yol açtığı hastalıklar:

Demir eksikliği anemisi (kansızlık) meydana gelebilir.

Öneri:

Eğer et ile aranız iyi değilse demir takviyesi almanızda fayda olabilir. Fakat dikkat! Aşırı miktarda demir alınması ölümcül sonuçlara yol açabilir. Her zaman doktor kontrolünde kullanınız.

• Anemi ve Demir Eksikliği Belirtileri, Nedenleri ve Nasıl Tedavi Edilir?
• Demir Eksikliği ve Demir Açısından Zengin Doğal Besinler
• Demir Emilimini Engelleyen Gıdalar Nelerdir?
• Demir içeren yiyecekler ve demir eksikliği belirtileri
• Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’nu Demir Eksikliğinden Kaynaklanan Kansızlık için Bitkisel Tedavisi

Fosfor

Fosfor insan vücudunda kalsiyumdan sonra en fazla bulunan kimyasal elementtir. Simgesi P ve atom numarası 15 dir.

Bütün organizmalar için fosfor birleşimleri DNA yapıları için büyük önem taşır.

Yetişkinler için güblük 800-1.200 mg kadar önerilir.

Fosfor, vücudunuzun en küçük zerresine kadar işlemiştir. Faydalı olabilmesi için, vücutta bulunan kalsiyumun yarısı kadar fosfor bulunmalıdır.

Simge: P
Atom kütlesi: 30,973762 u
Atom numarası: 15
Elektron konfigürasyonu: 1s22s22p63s23p3
CAS numarası: 7723-14-0
Kimyasal dizi: Ametal, Azot grubu, 3. periyot elementi

Fosfor faydaları

• Sağlıklı diş ve kemik yapısı için gereklidir.
• Sinir sistemi ve böbrek sağlığını destekler.
• Büyümeye yardımcıdır.

Fosfor içeren besinler

• Balık
• Yumurta
• Kümes hayvanları
• Fındık

Fosfor yetersizliğinin yol açtığı hastalıklar

İyot eksikliği, tiroit hastalıklarına (guatr, hipotiroidi) yol açabilir.

Öneri:

Lahana, iyot mineralinin bağırsaklardan emilimini engelleyerek iyot eksikliğine yol açar. Karadeniz Bölgesi’nde tiroit hastalıklarının sık görülmesinin sebebi, bol miktarda karalahana yenmesidir. Eğer lahanayı çok tüketiyorsanız, iyot takviyesi almanızda fayda var.

Dr. Aidin Salih’in diğer yazıları

• Çörek Otu’nun Yağının Faydaları? Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
• Hazımsızlık Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? Belirtileri ve Nedenleri
• Çimlenmiş Arpa ve Buğdayın Faydaları Nelerdir? Nasıl Hazırlanır?
• Dr. Aidin Salih’in Açlık Orucu Nasıl Yapılır? Faydaları Nelerdir?
• Mide ve Bağırsak Hastalıkları için 2-4 Haftalık Kür ile Tedavi

Kalsiyum

Kalsiyum, toprak alkalileri grubundan metalik bir element. Sembolü “Ca”dır. İsmi Latincede “kireç” anlamına gelen “calx” sözcüğünden gelmektedir.

İlk defa 1808’de Lumphru Davy tarafından kalsiyum hidroksitten elektroliz yoluyla elde edilmiştir.

Erişkinler için önerilen günlük miktar 1.200 mg’dır.

Kalsiyumun neredeyse tamamı kemik dokuda bulunur. Vücutta en fazla bulunan mineraldir. Vücudumuzda toplamda 1 kilonun üzerinde kalsiyum bulundururuz. Kalsiyumun sağlıklı görev yapabilmesi için fosfor ile arasında 2/1 oranının korunması gerekir. Kalsiyum, fosforun iki katı olmalıdır.

D vitamini kalsiyum metabolizması açısından büyük önem taşır. Kalsiyumun bağırsaklardan emilebilmesi için D vitamini gerekir. Eğer vücuttaki D vitamini eksikse, ağızdan kalsiyum takviyeleri alınsa bile, yeterli miktarda kalsiyum emilemez. Kalsiyum takviyesi sırasında D vitamini de takviye etmek gerekir.

D vitamini, kalsiyumun kan seviyelerinin korunmasında görevlidir. Bağırsaklardan kalsiyum ve fosfatın vücuda emilimini uyarır. Böbreklerden kalsiyumun atılımını ayarlar. Kemik dokunun gerektiği zaman kana kalsiyum vermesini sağlar. Böylece kan kalsiyum seviyesini dengede tutar.

Simge: Ca
Atom kütlesi: 40,078 u
Atom numarası: 20
Elektron konfigürasyonu: [Ar] 4s2
CAS numarası: 7440-70-2
Keşif tarihi: 1808

Kalsiyum faydaları

• Kalsiyum vücudumuzun vazgeçilmez mineralidir.
• Fosfor ile beraber çalışarak diş ve kemik sağlığını korur.
• Magnezyum ile beraber çalışarak ise kalp damar sağlığını korur, kalp ritminin düzenli olmasına yardım eder.

Kalsiyum içeren besinler

• Tüm koyu yeşil renkli sebzeler (dereotu, maydanoz, pazı, ıspanak, lahana ve türleri, brokoli vb.)
• Süt, yoğurt, peynir
• Fıstık
• Ceviz

Kalsiyum yetersizliğinin yol açtığı hastalıklar

Kalsiyum eksikliği raşitizm, osteomalazi ve kemik erimesi (osteoporoz) gibi önemli kemik hastalıklarına yol açar.

Kalsiyum ve Meme Kanseri

Kalsiyum ve D vitamininin beraber alınmasının kadınlarda meme kanserine karşı koruyucu olduğu gösterildi. Çeşitli merkezlerde binlerce kadın üzerinde yapılan çalışmanın sonucuna göre, menopoz öncesinde kalsiyum ve D vitamini takviyesi kullanan kadınların daha azı meme kanserine yakalanıyor.

Öneri

100 gram dereotu, aynı miktardaki sütün iki katı kadar kalsiyum içerir. Kemik erimesinden korunmak istiyorsanız, bol bol yeşil sebze yiyin.
Eğer takviyeye ihtiyacınız varsa, kalsiyum takviyelerinin emilimini ve çalışma gücünü artırmak için C ve D vitaminleri ile beraber alınmasını tavsiye edilir.

Kalsiyumun vücutta az bulunmasının sağlık problemlerine neden olmasının yanında, aşırı miktarda alınması da (hiperkalsemi) sağlık problemleri yaratabilir. Doktor takibi dışında kalsiyum takviyeleri almaktan kaçının.

• Kalsiyum Eksikliği ve Faydaları | Kalsiyum İçeren En İyi 10 Gıda

Krom

Erişkinlerde önerilen günlük miktar 50-200 mcg arasında değişir. İnsülin hormonunun çalışma gücünü ve etkisini artırır.

Simge: Cr
Elektron konfigürasyonu: [Ar] 3d54s1
Atom kütlesi: 51,9961 u
Atom numarası: 24
Erime noktası: 1.907 °C
CAS numarası: 7440-47-3

Krom faydaları

Kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur.

Özellikle insüline bağımlı olmayan diyabet hastalığında (Tip-2 diyabet) insülin hormonunun etkinliğini artırır.

Krom özellikle metabolik sendrom ve insülin direnci problemlerinde hastaların tedavilerine yardımcı olur, kilo vermelerini kolaylaştırabilir.

Krom içeren besinler

• Tahıllar
• Deniz ürünleri
• Karaciğer
• Fındık
• Ceviz
• Badem

Krom yetersizliğinin yol açtığı hastalıklar

Krom eksikliği, insülin dengesinin bozulmasına ve insülin direncine eşlik edebilir.

Öneri

Metabolik sendrom, insülin direnci ve Tip-2 diyabetten şikayetçi olan kişilerin krom desteği almalarında fayda var.

Dr. Aidin Salih’in diğer yazıları

• A-Z’ye Tüm Vitamin ve Minerallerin Faydaları ve Kaynakları
• Süt ve Süt Ürünleri Nasıl Tüketilmeli? Sütün Faydaları ve Zararları
• Limon Hangi Hastalıklara iyi gelir? Limonun Faydaları Nelerdir?
• Acı Kavun Faydaları? Hangi Hastalıklarda ve Nasıl Kullanılır?
• Bal, Propolis, Polen ve Arı Sütü Faydaları? Bal İle Hazırlanan Şifalı İlaçlar

Magnezyum

Magnezyum, gümüş beyazlığında bir metaldir ve genellikle alaşım maddesi olarak, yani başka metallerle karıştırılarak kullanılır.

Kimyasal simgesi Mg, atom numarası 12; atom ağırlığı 24,312 olan bu element en hafif metallerden biridir ve bu özelliğiyle önem kazanmıştır

Erişkinler için önerilen günlük miktar, 250-500 mg’dır. Kalsiyum, A vitamini, C vitamini, fosfor, potasyum ve sodyum ile beraber çalışır.

Simge: Mg
Atom kütlesi: 24,305 u
Atom numarası: 12
Elektron konfigürasyonu: [Ne] 3s2
CAS numarası: 7439-95-4
Erime noktası: 650 °C

Magnezyum faydaları

• Kasların çalışmalarını düzenler, krampları engeller.
• Depresyonla mücadele eder, strese karşı etkilidir.
• Kalp damar sağlığını korur.
• Kemik ve diş sağlığını korumak için çalışır.
• Adet öncesi şikayetleri (PMS) azaltır.
• Tansiyonu düşürmeye yardımcıdır.

Magnezyum içeren besinler:

• Muz
• Kayısı
• Badem
• İncir
• Fındık
• Yeşil sebzeler

Magnezyum yetersizliğinin yol açtığı hastalıklar

Magnezyum eksikliği, kas krampları ve sinirlilik haline yol açar. Yüksek miktardaki eksiklik, kalp ritminde bozulmaya yol açabilir.

Öneri

• Sık sık tekrarlayan kas kramplarınız varsa, magnezyum takviyesine ihtiyacınız olabilir.
• Stresli yaşayan kişiler stresin yükünü hafifletmek için magnezyum alabilirler.
• Alkol kullananlarda magnezyumun emilimi bozulur ve doktor kontrolünde takviye etmek gerekir.

• Magnezyum Minerali Hakkında Bilinmesi Gereken Her Şey
• Magnezyum’a Neden İhtiyacımız Vardır?
• Magnezyum’a İhtiyacınızın Olduğunun 13 İşareti
• Magnezyum Takviyesi Hakkında Soru ve Cevaplar
• Magnezyum İçeren Yiyecekler ve Magnezyumun Önemi
• Magnezyum: Yaşam Kıvılcımı ‘Gabriela Segura, MD’

Manganez

Mangan veya Manganez atom numarası 25 olan element. Simgesi Mn dir. 1774 yılında keşfedilmiştir. Periyodik tablonun 7-B grubunda yer alır.

Grimsi metal renklidir. Çeliğin dayanımını geliştiren bir alaşım elementidir. Bu özelliği içinde bulunan karbon miktarına bağlıdır.

Erişkinler için önerilen günlük miktar 2-5 mg’dır. Manganez, vücutta bulunan bazı enzimler üzerinde etkilidir.

Simge: Mn
Atom kütlesi: 54,938044 u
Elektron konfigürasyonu: [Ar] 3d54s2
Atom numarası: 25
CAS numarası: 7439-96-5
Kimyasal dizi: Metal, Geçiş metali, Group 7 element, Toksik Ağır Metal, 4. periyot elementi

Manganezin faydaları

• C ve B1 vitaminleri İle biotin’i aktive eden enzimlere yardımcı olur.
• Tiroit hormonlarının oluşumunu destekler.
• Kemik sağlığı için gereklidir.
• Besinlerin sindirimi için gereklidir.

Manganez içeren besinler

• Fındık
• Tahıllar
• Yeşil sebzeler
• Pancar
• Çay

Manganez yetersizliğinin yol açtığı hastalıklar

Kaslarda koordinasyon bozukluğu ve istem dışı hareketlerle seyreden ‘ataksi’ hastalığına sebep olabilir.

Öneri

Şeker hastalarında vücuttaki manganez miktarı azalır, takviye almalarında fayda vardır. Doktorunuza danışmadan manganez takviyesi almayınız.

• Manganez Nedir? Manganez Faydaları Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur

Dr. Aidin Salih’in Organ Temizliği Programları

• Beyin Temizliği Nasıl Yapılır? Hangi Durumlarda Yapılmalıdır?
• Kan ve Damar Temizliği Nasıl Yapılır? Ne Zaman Yapılmalıdır?
• Karaciğer Temizliği ve Safra Kesesi Temizliği Nasıl Yapılır?
• Akciğer Temizliği Nasıl Yapılır? Hangi Durumlarda Yapılmalıdır?
• Böbrek ve Mesane Temizliği Nasıl Yapılır? Taş ve Kireç Çözen İlaçlar
• Kireç Temizliği Nasıl Yapılır? Vücuttaki Kireci Eritip Dışarı Atma

Potasyum

Potasyum, bir kimyasal elementtir. Simgesi K ve atom numarası 19 dur. Potasyum adını izole edildiği Potas olarak da bilinen potasyum karbonattan almıştır. Potasyum yumuşak, gümüş-beyaz renkli alkali bir metaldir. Doğada deniz suyunda ve pek çok mineralde diğer elementlere bağlı olarak bulunur.

Erişkinler için önerilen günlük miktar 1.500-2.000 mg’dır. İshaller ve şeker düşüklüğü atakları (hipoglisemi) potasyum kaybına yol açar.

Potasyum, sodyum ile birlikte çalışır, vücudun sıvı dengesini düzenlemekten, kalp ritmi ve tansiyonun dengelenmesinden sorumludur.

Simge: K
Atom kütlesi: 39,0983 u
CAS numarası: 7440-09-7
Atom numarası: 19
Elektron konfigürasyonu: [Ar] 4s1
Kimyasal dizi: Metal, Alkali metal, 4. periyot elementi

Potasyum faydaları

Yüksek tansiyon hastalarının tansiyonlarını düşürmeye yardımcıdır.

Potasyum içeren besinler

• Kayısı
• Muz
• Domates
• Yeşil sebzeler
• Patates
• Turunçgiller

Potasyum yetersizliğinin yol açtığı hastalıklar

Sıvı dengesinin bozulmasından dolayı ödem gelişir ve kalpte ritm bozuklukları görülebilir.

Öneri:

Aşırı kahve içenlerde, aşırı alkol alanlarda, ödem için idrar söktürücü ilaç kullananlarda ve kilo vermek için uzun süre düşük kalorili diyet yapanlarda potasyum eksikliği gelişebilir. Takviye almalarında fayda vardır.

• Potasyum Eksikliği ve Faydaları: Potasyum İçeren Besinler

Selenyum

Selenyum, atom numarası 34, kütle numarası 78.96 olan, periyodik cetvelin 4. periyodunda 6a grubunda bulunan element. 6a’nın 3. cü elementidir.

Selenyum ilk olarak 1817 yılında Jöns Jakob Berzelius ve Johan Gottlieb Gahn tarafından keşfedilmiştir.

İşte minerallerin kraliçesi! Selenyum vücudu koruyan mineraldir. Erişkinler için önerilen miktar, günlük 50-70 mcg’dır.

E vitamini ile karşılıklı olarak birbirlerinin çalışmasını desteklerler.

Çok kuvvetli bir antioksidandır. Serbest oksijen radikallerinin sebep olduğu DNA hasarını engeller, yaşlanmaya karşı savaşır.

Vücutta üretilen en kuvvetli antioksidanlardan olan ‘glutatyon peroksidaz’ın üretiminde çok önemli bir rol oynar.

Simge: Se
Elektron konfigürasyonu: [Ar] 3d104s24p4
Atom numarası: 34
Atom kütlesi: 78,96 u
CAS numarası: 7782-49-2
Kabuk başına elektronlar: 2,8,18,6

Selenyum faydaları

• Kanserlere ve kalp hastalıklarına karşı vücudu korur.
• Bağışıklık sistemini destekler, özellikle otoimmün hastalık yaşayan kişilerde bağışıklığı düzenleyici (immünmodülatör) süreçlerde görev alır.
• Menopoz sonrasında görülen şikayetlerin giderilmesine yardımcıdır.

Selenyum içeren besinler

• Soğan
• Sarımsak
• Deniz ürünleri
• Tahılların kabukları
• Sakatatlar
• Domates
• Brokoli

Selenyum yetersizliğinin yol açtığı hastalıklar

Selenyum eksikliği vücudun genel direncinin düşmesine yol açar.

Öneri

• Tiroit nodülü bulunan kişilere selenyum takviyesi alınması tavsiye edilir.
• Daha güçlü etkinlik gösterebilmesi için E vitamini ile beraber alınması gerekir.
• Genel yorgunluk hali ve hastalıklara karşı vücut direncinizin düşüklüğünden şikayet ediyorsanız, selenyum ve E vitamini takviyeleri kullanmanızda fayda vardır.
• Romatoid artrit ve sedef hastalığı gibi bağışıklık sisteminin aşırı çalışmasından kaynaklanan otoimmün hastalıklarda da selenyum takviyesi almak gerekir.
• Ancak aşırı miktarda selnyum almak toksisiteye sebep olabilir. Doktor kontrolü dışında kullanmayınız.

• Selenyumun Faydaları Nelerdir? Selenyum İçeren Besinler

Dr. Aidin Salih Kimdir?

Lugansk, Ukrayna’da Tıp Fakültesini bitirdi. Sovyetler Birliği’nde yıllarca tıp doktorluğu görevini yürüttü. Daha sonra Taşkent Devlet Üniversitesi’nde Biyoloji bölümünden mezun oldu. Ayrıca Uluslararası Alternatif Tıp Okulu’nu bitirdi.

Dr Aidin Salih Makaleleri

Biyoloji diploma tezi ‘Yabani Hayvanların Fizyolojisi’ üzerineydi. 30 yılı aşkın bir zamandır aldığı çok yönlü eğitimlerle insan ve hayvan hastalıklarının sebeplerini inceledi.

Aidin Salih ‘Gerçek Tıp: Yitik Şifanın İzinde’

İslam Tıbbı, Tıbb-ı Nebevi konusundaki alimlerin ve eski hekimlerin tecrübelerinden ve bilgilerinden yararlandı. Tedavileriyle binlerce insanın şifa bulmasına vesile oldu. Bu çerçevede geliştirdiği tıp yaklaşımını anlattığı “Gerçek Tıp – Yitik Şifanın İzinde” isminde bir kitabı bulunuyor. 40 yaşında müslüman olan Salih, 9 Kasım 2014’de İstanbul’daki evinde hakkın rahmetine kavuştu.